alt

Κάθε δεύτερη Παρασκευή, ο ιχνηλάτης βιβλιοπωλείων και βιβλιοθηκών Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης φορτώνει στον Σάκο Εκστρατείας του βιβλία που σας συστήνει συνδυάζοντάς τα και μιλώντας γι᾽ αυτά σαν να αφηγείται ιστορίες σ᾽ ένα φιλόξενο στέκι.

Του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

altΤρία βιβλία που τα ενώνει η ένταση και το πάθος, η εμμένεια στην ποίηση της καθημερινής ζωής και η μαγεία των δευτερολέπτων όταν η υπέρβαση κρούει τις μύχιες θύρες μας. Τρία βιβλία που είναι γραμμένα από τρεις πραγματικά εκπληκτικές γυναίκες. Τρία βιβλία που κάλλιστα τα λες cult, που θέλεις να τα ξαναδιαβάσεις αμέσως αφού τα τελειώσεις, και που ξέρεις ότι δεν θα σ᾽ εγκαταλείψουν ποτέ, ότι και ύστερα από καιρό θα ανατρέχεις σ᾽ αυτά, θα χάνεσαι ξανά και ξανά στις σελίδες τους. Τρία βιβλία μυσταγωγικά. Ο Σάκος Εκστρατείας του Επίμονου Αναγνώστη κατακλύστηκε από τις σχεδόν χίλιες πεντακόσιες σελίδες αυτών των τριών βιβλίων που παρέσυραν σε απανωτά ξενύχτια και σε δεκάωρα ανάγνωσης τον κάτοχό του. 

Ένα κορίτσι-ξωτικό, κάτι σαν τη μυθική Νατζά του Αντρέ Μπρετόν, ένα αερικό, μια ύπαρξη που δεν κατατάσσεται, δεν ταξινομείται, δεν τιθασεύεται, μια περιπλανώμενη που και η ίδια δεν μπορεί να κατανοήσει τα όσα κάνει, τα όσα θέλει, τα όσα σκέφτεται και τα όσα αισθάνεται, ένα πλάσμα που ξεφεύγει ακόμα κι από τις λέξεις, και που χρειάστηκε η μαεστρία, ο ποιητικός οίστρος, και η διαλεκτική ηδονής/οδύνης της Τζούνα Μπαρνς (Djuna Barnes, 1892-1982) για να μείνουν στις τυπωμένες σελίδες κάποιες πτυχές, κάποιες φευγαλέες όψεις, κάποιες glimpses του πλάσματος που άκουγε στ᾽ όνομα Ρόμπιν Βόουτ. altΈνα τρελό γαϊτανάκι από παλλόμενα συναισθήματα, παθιασμένοι έρωτες που αστράφτουν, που λαβώνονται από την απιστία, παραληρηματικοί μονόλογοι που επιδιώκουν να φανερώσουν την περιπλοκότητα των ανθρώπων, εξωφρενικοί χαρακτήρες που σχοινοβατούν πάνω από την άβυσσο της παράνοιας, διασαλευμένα όντα που αναζητούν μανιωδώς κάποιο νόημα κι όταν το βρίσκουν το κουρελιάζουν και το παρατάνε, η πιστή Νόρα Φλαντ, η αρπακτική Τζένη Πέθερμπριντζ, ο (ψευτο)Βαρόνος Φέλιξ, και ο (ψευτο)γιατρός Μάθιου-Μέγας-κόκκος-άλατος-Δάντης Ο᾽Κόνορ στήνουν έναν φρενιασμένο χορό γύρω από το ξωτικό, την Ρόμπιν Βόουτ, ενώ το σκηνικό είναι το Παρίσι του Μεσοπολέμου, το Παρίσι όπου άνθισε εμπρηστικά ο Μοντερνισμός, αλλά και η Βιέννη, το Βερολίνο και η Νέα Υόρκη. Θα έλεγες ότι πυρήνας, κρυφός πρωταγωνιστής, του Νυχτοδάσους (μτφρ. Αργυρώ Μαντόγλου, εκδ. Gutenberg) είναι ακριβώς ο Μοντερνισμός σε όλες του τις εκφάνσεις – από τα λογοτεχνικά πειράματα και τις ποιητικές συνθέσεις έως την ψυχανάλυση και τις πυρωμένες προσπάθειες να επινοηθεί ένας νέου τύπου έρωτας και μια νέου τύπου χρήση του χρόνου, μια νέου τύπου δεξίωση του κάλλους και ένας νέου τύπου ορισμός των ανθρώπου και των ανθρώπινων σχέσεων. Το Νυχτοδάσος είναι μυθιστόρημα/ποίημα, είναι ένα συγκλονιστικό ξεψάχνισμα της ερωτικής ορμής και μια ωδή τόσο στο εφήμερο όσο και στη διάρκεια, ένα κρυπτογράφημα για το πώς η στιγμή γίνεται αιώνας. «Σ᾽ εκείνο το κρεβάτι» λέει η Νόρα Φλαντ «θα είχαμε λησμονήσει τη ζωή μας στην άκρη της μνήμης, τα μέλη μας θα έλειωναν και, όπως λειώνουν τα κέρινα ομοιώματα και επιστρέφουν στην ιστορία τους, έτσι κι εμείς θα επιστρέφαμε λειωμένες στη δική μας αγάπη» (σ. 238). Όλα παίζονται στην «αρένα της "ανάρμοστης" αιωνιότητας», όλα επιτρέπονται (μην ξεχνάμε ότι κυρίαρχο απόφθεγμα στους κόλπους των μοντερνιστών παρέμενε το περιλάλητο «Τίποτα δεν είναι αληθινό, τα πάντα επιτρέπονται», τα τελευταία λόγια του Χασάν Ιμπν Σαμπάχ, του Γέρου του Βουνού), ναι, όλα επιτρέπονται κι ας προκαλούν πληγές, κι ας αφήνουν ουλές. Στην πιο συνταρακτική φράση του Νυχτοδάσους θα βρουν όσοι πολύ αγάπησαν την πανίσχυρη αλήθεια του έρωτα και της αγάπης: «Ἁκόμα κι αν τις θάψουν στα δυο άκρα της γης, το ίδιο σκυλί θα τις βρει και τις δυο τους» (σ. 170). 

altΣυνήθως πάμε από το χαρτί στο σελιλόιντ, μεταφέρουμε το μυθιστόρημα στον κινηματογράφο, αλλά η Ισμήνη Καρυωτάκη επιχείρησε, με απόλυτη επιτυχία, το αντίστροφο: πιάνει τη θρυλική ταινία Καρκαλού του αλησμόνητου Σταύρου Τορνέ (1932-1988), πιάνει τους ήρωές της, πιάνει τα γεγονότα που σημάδεψαν τα γυρίσματα της ταινίας, ανακατεύει μύθο και πραγματικότητα, φιλμ και βιωμένο βίο, και συνθέτει το Χωρίς Ταξίμετρο (εκδ. Το Ροδακιό), έναν ύμνο/ντοκουμέντο σε μια παρέα ανθρώπων που, όπως και οι Μοντερνιστές, ρίχτηκαν ολόψυχα στην περιπέτεια της αναζήτησης νέων νοημάτων, νέων τρόπων ύπαρξης, και νέων τρόπων έκφρασης. Ο Τορνές, ο αδιανόητος Στέλιος Αναστασιάδης (1926-1991), ο Μάριος Καραμάνης, η ίδια η Καρυωτάκη, και η έξοχη Σαρλότ Βαν Γκέλντερ, σύζυγος και συνεργάτις του Τορνέ, συζητούν, παθιάζονται, εξιστορούν, χορεύουν σε παράγκες, πίνουν, περιπλανιούνται σε νταμάρια, ανασυστήνοντας, λογοτεχνικά τούτη τη φορά, τα όσα διαδραματίζονται τόσο στην Καρκαλού όσο και στις στιγμές των δημιουργών της. Ο νεαρός Στέργης είναι ο Μάριος Καραμάνης που ήταν ο ταξιτζής στην Καρκαλού. Ο Βαλσάμης είναι ο Στέλιος Αναστασιάδης που ήταν ο μποέμ αναζητητής του παρελθόντος στην Καρκαλού. Η συγγραφέας του Χωρίς Ταξίμετρο ενσαρκώνει στην Καρκαλού τις πολλαπλές μορφές με τις οποίες εμφανίζεται η φασματική Σόνια, οι πολλές Σόνιες. alt«Διαδρομές και έρωτες, αυτό είναι η ζωή, όλες οι άλλες φούριες είναι σκέτη ερασιτεχνία», αποφαίνεται ο Βαλσάμης/Αναστασιάδης. «Όταν κάνεις έρωτα είναι σαν να κάνεις αγρυπνία σε εκκλησία, όποιος ξαγρυπνάει μένει νηστικός όλο το βράδυ, άμα είσαι χορτάτος η προσευχή φυραίνει – και ο οργασμός το ίδιο, με γεμάτο στομάχι ξεφτίζει κι αυτός», ψαλμωδεί η Ισμήνη/Σόνια. Και ο Σταύρος Τορνές, ο σκηνοθέτης στο Χωρίς Ταξίμετρο, θα πει «η δική μας ταινία είναι όσα συμβαίνουν ώρα με την ώρα στα γυρίσματα, όσο για την άλλη –εκείνη που θα βγει στις οθόνες–, είναι από δικού της». 

Τέλος, δυο λόγια για ένα μυθιστόρημα 1030 σελίδων, μεγάλου σχήματος, με μικρά γράμματα και μεγάλη πνοή, που σε ωθεί να διαβάσεις και να ξαναδιαβάσεις τις όλες κι όλες τρεις (3!!!) παραγράφους του. Το Ducks, Newburyport της Lucy Ellmann (εκδ. Galley Beggar Press, 1956) είναι ένα επίτευγμα που σε κάνει να παραληρείς από ενθουσιασμένο θαυμασμό. Ο μικρόκοσμος μιας μεσόκοπης καρκινοπαθούς νοικοκυράς με τέσσερα παιδιά εκρήγνυται και γίνεται ένα λογοτεχνικό σύμπαν που περιέχει τους πάντες και πάντα. Η μελωδία και ο ρυθμός της γλώσσας που διακονεί η Ellmann φέρνουν στο νου τον Οδυσσέα του Τζόις, ιδίως τον μονόλογο της Μόλλυ – και ίσως δεν είναι εντελώς τυχαίο το γεγονός ότι ο πατέρας της Ellmann δεν είναι άλλος από τον Richard Ellmann (1918–1987), τον λαμπρό βιογράφο του Τζόις.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ-ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής.
Τελευταίο του βιβλίο, η ποιητική συλλογή «Ίχνη και χνότα» (εκδ. Γαβριηλίδη).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η αέναη επιστροφή του Καρλ Μαρξ [ΙΙ] – Τα μυστήρια του χρήματος, του εμπορεύματος και των... βιντεοπαιχνιδιών

Η αέναη επιστροφή του Καρλ Μαρξ [ΙΙ] – Τα μυστήρια του χρήματος, του εμπορεύματος και των... βιντεοπαιχνιδιών

Ο ιχνηλάτης βιβλιοπωλείων και βιβλιοθηκών Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης έρχεται και πάλι με τον Σάκο Εκστρατείας του, μιλώντας μας για βιβλία σαν να αφηγείται ιστορίες. Σήμερα, στο δεύτερο μέρος βιβλίων του ή για τον Καρλ Μαρξ, ο Σάκος του περιλαμβάνει το περιεκτικό πόνημα «Το Κεφάλαιο. Κριτική της πολιτικής οικονομίας...

Η αέναη επιστροφή του Καρλ Μαρξ [Ι] – από τον Μαρξ, με τον Μαρξ, για τον Μαρξ

Η αέναη επιστροφή του Καρλ Μαρξ [Ι] – από τον Μαρξ, με τον Μαρξ, για τον Μαρξ

Ο ιχνηλάτης βιβλιοπωλείων και βιβλιοθηκών Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης έρχεται και πάλι με τον Σάκο Εκστρατείας του, μιλώντας μας για βιβλία σαν να αφηγείται ιστορίες. Σήμερα, στο πρώτο μέρος, ο Σάκος του περιλαμβάνει το εμβληματικό κείμενο του Καρλ Μαρξ [Karl Marx] «Η 18η Μπυρμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη» (μτφρ. Γιά...

40 χρόνια από το 1984: Παλιές και νέες πολιτικές δυστοπίες [ΙΙI]  – Άπνοια και Πάγος

40 χρόνια από το 1984: Παλιές και νέες πολιτικές δυστοπίες [ΙΙI]  – Άπνοια και Πάγος

Ο ιχνηλάτης βιβλιοπωλείων και βιβλιοθηκών Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης έρχεται και πάλι με τον Σάκο Εκστρατείας του, μιλώντας μας για βιβλία σαν να αφηγείται ιστορίες. Σήμερα, στο τρίτο και τελευταίο μέρος, ο σάκος του περιλαμβάνει το μυθιστόρημα της Άννας Καβάν [Anna Kavan] «Πάγος» (μτφρ. Λευτέρης Καλοσπύρος, εκδ. Gu...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ