ellinika astynomika kentriki

Μικρή εισαγωγή σε σταθμούς της ιστορίας της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας και επιλογή δέκα ελληνικών αστυνομικών μυθιστορημάτων κάθε σχολής και ύφους.

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Γνωρίζουμε ότι η «επανεκκίνηση» της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας ξεκίνησε τη δεκαετία του ’90 με την επιτυχία των βιβλίων του Πέτρου Μάρκαρη. Αλλά πότε ξεκίνησε η συστηματική συγγραφή αστυνομικών μυθιστορημάτων στην Ελλάδα; Και ποια χρονική στιγμή αυτό το τόσο δημοφιλές σήμερα λογοτεχνικό ύφος απεκδύθηκε τον χαρακτήρα της παραλογοτεχνίας; altΟι ερωτήσεις αυτές πρέπει να απαντηθούν πριν δοκιμάσουμε να αναζητήσουμε τα δικά μας «κλασικά» ελληνικά αστυνομικά μυθιστορήματα. Με οδηγό και σύμβουλο την Ιστορία της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας (εκδ. Πατάκη) του Φίλιππου Φιλίππου, θα προσπαθήσουμε να βρούμε τις τελείες που συνδέουν τον Γιάννη Μαρή με τη σημερινή εκδοτική υπερπαραγωγή αστυνομικών βιβλίων κάθε σχολής και ύφους.

Οι πρώτες αστυνομικές ιστορίες στις αρχές του 20ου αιώνα ήταν μετεξέλιξη των «ληστρικών» αφηγημάτων (όπως η hardboiled μυθοπλασία ξεπήδησε από τις ιστορίες της Άγριας Δύσης). Η δράση του Γιαγκούλα, του Νταβέλη και του Μπαμπάνη ήταν η ελληνική εκδοχή «ενός είδους λαϊκής λογοτεχνίας που προσέφερε περιπέτεια, μυστήριο, αγωνία, δράση και κυρίως ένα ευτυχές τέλος… Το Καλό νικούσε το Κακό και οι παράνομοι τιμωρούνταν…»1.

Πρώτη απόπειρα συγγραφής περιπετειώδους/αστυνομικής πλοκής θεωρείται το Ο Σέρλοκ Χολμς σώζων τον κ. Βενιζέλον, του οποίου όμως δεν γνωρίζουμε τον συγγραφέα. «Στις 19/12/1913 δημοσιεύτηκε στο εβδομαδιαίο περιοδικό ποικίλης ύλης "Ελλάς" η πρώτη ανυπόγραφη συνέχεια ενός εκτενούς αφηγήματος υπό τον τίτλο "Ο Σέρλοκ Χολμς σώζων τον κ. Βενιζέλον" και με υπότιτλο "Από τα νεώτατα κατορθώματα του Σέρλοκ Χολμς". Ολοκληρώθηκε σε εικοσιπέντε συνέχειες στις 13/03/1914. Ο συγγραφέας είναι προφανώς Έλληνας. Σύμφωνα με τις έως τώρα μελέτες, πρέπει να θεωρήσουμε με αρκετή βεβαιότητα το εκτενές αυτό αφήγημα ως το πρώτο ελληνικό αστυνομικό μυθιστόρημα, τόσο λόγω έκτασης όσο και λόγω θεματολογίας»2.

«Το πρώτο ελληνικό μυθιστόρημα με αστυνομική πλοκή είναι Το Έγκλημα του Ψυχικού, του Παύλου Νιρβάνα… που όμως αποτελούσε παρωδία του είδους», και δημοσιεύτηκε σε συνέχειες από τον Δεκέμβριο του 1927 ως τον Απρίλιο του 1928 στο περιοδικό Θεατής3. Την ανάγκη του κοινού για μυστήριο, αγωνία και δράση μέχρι το 1953, οπότε εμφανίστηκε ο πατριάρχης του ελληνικού αστυνομικού είδους Γιάννης Μαρής, κάλυπταν τα pulp περιοδικά «Μάσκα», «Μυστήριο», «Μικρός Ήρωας», στα οποία μεταφράστηκαν για πρώτη φορά κάποιοι από τους Αγγλοσάξονες κλασικούς, και δοκιμάστηκαν στο είδος αρκετοί Έλληνες συγγραφείς οι οποίοι όμως υπέγραφαν με αγγλικά ψευδώνυμα. 

altΟ Γιάννης Μαρής είναι ο πρώτος επαγγελματίας συγγραφέας αστυνομικών ιστοριών, τις οποίες έγραφε σε καθημερινή βάση για δημοσίευση σε συνέχειες σε περιοδικά και εφημερίδες της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου. Η ζωή και η καριέρα του έχουν εφάμιλλο ενδιαφέρον με τα βιβλία του, όπως φαίνεται στον συλλογικό τόμο 18 Κείμενα για τον Γιάννη Μαρή (εκδ. Πατάκη). Η δημοσίευση σε συνέχειες του μυθιστορήματος με τίτλο Έγκλημα στο Κολωνάκι, ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1953 στο εβδομαδιαίο περιοδικό «Οικογένεια». 

Η εχθρότητα τόσο της δεξιάς, όσο και της αριστεράς, απέναντι στο αστυνομικό είδος [για διαφορετικούς λόγους η κάθε παράταξη], όπως επίσης το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, που βύθισε τη χώρα στα σκοτάδια της αποξένωσης από τις πολιτιστικές εξελίξεις του υπόλοιπου κόσμου, δημιουργούν ένα μεγάλο κενό στη συγγραφή και την αποδοχή του είδους από εκδότες και αναγνώστες. altΠαρότι ο Γιάννης Μαρής συνέχισε να γράφει τακτικά, και υπάρχουν σποραδικές εκδόσεις αστυνομικών ιστοριών από συγγραφείς όπως η σπουδαία Αθηνά Κακούρη, ο Νίκος Φώσκολος και ο Δημήτρης Χανός, η παραγωγή αστυνομικών βιβλίων μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990, ενώ είναι γνωστή πλέον χάρη στο βιβλίο του Φίλιππου Φιλίππου, είναι δυσεύρετη, αφού τα περισσότερα βιβλία της περιόδου αυτής  –της επονομαζόμενης από τους λάτρεις του αστυνομικού genre «τα πέτρινα χρόνια της αστυνομικής λογοτεχνίας»– δεν κυκλοφορούν πια στην αγορά. Κάποια εξ αυτών επανεκδόθηκαν σε μικρά βιβλία τσέπης και συνόδευαν το κυριακάτικο ΒΗΜΑ το διάστημα 2011-2012. altΜε γνώμονα τη δυσκολία εύρεσης και τη σημασία που έχουν στο corpus του αστυνομικού ύφους, ξεχωρίσαμε μια δεκάδα αστυνομικών μυθιστορημάτων που αποτελούν «τα δικά μας κλασικά αστυνομικά». Η αναζήτηση των βιβλίων αυτών φτάνει μέχρι το 2009, αφού η ραγδαία αύξηση της κυκλοφορίας αστυνομικών βιβλίων την επόμενη δεκαετία απαιτεί μια μεγαλύτερη χρονική απόσταση για την αποτίμησή τους

Πριν από οτιδήποτε άλλο, θα πρέπει να αναφερθούμε σ’ ένα σημαντικό θεωρητικό βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1982, από τις εκδόσεις Πολύτυπο. Είναι η Συνηγορία της Παραλογοτεχνίας, του Πέτρου Μαρτινίδη, μια σειρά από δοκίμια που επιχειρούσαν τότε την αποκατάσταση του αστυνομικού είδους, της επιστημονικής φαντασίας και των κόμικς. Το βιβλίο επανεκδόθηκε το 1994 από τις εκδόσεις Υποδομή, αλλά είναι εξαντλημένο. Υπήρξε καίριο στη συζήτηση για την επανεκτίμηση της pop κουλτούρας του 20ου αιώνα στην Ελλάδα.


 ⑩  ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ
ΜΕ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΠΡΩΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ


alt ①  Ο Σέρλοκ Χολμς σώζων τον κ. Βενιζέλον, Ανωνύμου
(1913, 2013: επανέκδοση από την Άγρα)

«Το 1913 ο Ελευθέριος Βενιζέλος βρίσκεται στο Λονδίνο για μια συνδιάσκεψη με τους αντιπροσώπους των βαλκανικών κρατών μετά τους Βαλκανικούς πολέμους. Μια συνωμοσία εξυφαίνεται για τη δολοφονία του από τη βουλγαρική συνωμοτική οργάνωση Κ.Κ.Κ. Ο Σέρλοκ Χολμς καλείται να διαλευκάνει την υπόθεση και να σώσει τον Έλληνα πρωθυπουργό. Η ιστορία διαδραματίζεται λίγους μήνες πριν από τη δολοφονία του αρχιδούκα Φερδινάνδου της Αυστρίας στο Σεράγεβο από μέλη της φιλοσερβικής οργάνωσης "Μαύρη Χειρ" και την έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Εννέα χρόνια μετά τη φανταστική απόπειρα κατά του Βενιζέλου στο Λονδίνο, θα οργανωθεί το 1922 μια πραγματική απόπειρα κατά του Έλληνα πολιτικού στη συνδιάσκεψη της Λωζάννης, με βουλγαρικό δάκτυλο».

alt ②  Το έγκλημα του Ψυχικού, του Παύλου Νιρβάνα
(1927-1928: δημοσίευση σε συνέχειες στο περιοδικό Θεατής. 2006: επανέκδοση από τις εκδόσεις Ίνδικτος, με εισαγωγή του Γιάννη Ράγκου)

«Στην περιοχή του Ψυχικού ανακαλύπτεται το πτώμα νεαρής γυναίκας, δολοφονημένης με άγριο τρόπο. Η αστυνομία εξαπολύει ανθρωποκυνηγητό για τον εντοπισμό του δράστη, αλλά οι έρευνες δεν φέρνουν χειροπιαστά αποτελέσματα. Εντούτοις, το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για το έγκλημα παραμένει αμείωτο, τροφοδοτούμενο κυρίως από το νοσηρό παραλήρημα του Τύπου. Στο κλίμα αυτό, ο φοιτητής της ιατρικής Νίκος Μολοχάνθης, συλλαμβάνει ένα αμετροεπές και ακραίο σχέδιο: επιδιώκοντας να ελκύσει το γενικό ενδιαφέρον "σκηνοθετεί" μεθοδικά την αυτoενοχοποίησή του ως δράστης του "στυγερού εγκλήματος", βέβαιος πως, όταν χρειαστεί, θα τον σώσει το ακλόνητο άλλοθί του. Εντελώς απροσδόκητα, όμως, αυτό καταρρέει και τότε ο Μολοχάνθης βουλιάζει ξαφνικά στην κόλαση. Μια κόλαση που ο ίδιος είχε προετοιμάσει για τον εαυτό του...»

Ευφυής παρωδία του αστυνομικού είδους, η υπόθεση της οποίας θυμίζει τις πλοκές της Patricia Highsmith. Η σημασία του εναπόκειται περισσότερο στα ηθογραφικά στοιχεία που προσφέρει για τη μικρή Αθήνα του Μεσοπολέμου, αλλά δεν παύει να αποτελεί την πρώτη απόπειρα συγγραφής αστυνομικής μυθοπλασίας η οποία διαδραματίζεται στην Ελλάδα, με ήρωες που δεν αποτελούν κακέκτυπα της ξένης.

alt ③  Ο 13ος επιβάτης, του Γιάννη Μαρή
(2012, Άγρα)

«"Πάρε στο τηλέφωνο τη Χωροφυλακή", είπε ο Μπέκας ανυπόμονα. "Ως το απόγευμα θέλω να έχεις νέα". Βγήκε από το γραφείο του σκυθρωπός. Δεν αγαπούσε τις υποθέσεις που θύμιζαν μυθιστορήματα κι ένιωθε τον εαυτό του λίγο γελοίο που έδινε σημασία σε τέτοιες φανταστικές λεπτομέρειες. Ντρεπόταν τώρα για την εντολή που έδωσε στον βοηθό του. Τι δουλειά είχε στο τρένο της Θεσσαλονίκης ο άνθρωπος με το άσπρο κοστούμι; Και, επιτέλους, υπήρχε πραγματικά ένας άνθρωπος με άσπρο κοστούμι; Ποτέ στα τριάντα χρόνια της καριέρας του ο αστυνόμος Μπέκας δεν είχε εκνευριστεί τόσο πολύ. Ένιωθε πως τον κορόιδευαν. Πως υπήρχε ένα φάντασμα που έπαιζε μαζί του. Κι αυτό το φάντασμα φορούσε ένα λευκό κοστούμι. Ήταν ο τέταρτος θάνατος, κι αυτός ο θάνατος ετούτη τη φορά δεν ήταν ούτε "αυτοκτονία" ούτε "δυστύχημα". Ήταν ένας καθαρός φόνος με πιστόλι, αλλά φόνος απόλυτα νόμιμος».

Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια συστηματική προσπάθεια επανέκδοσης των ιστοριών του Μαρή από τις εκδόσεις Άγρα, αν και τα πιο γνωστά βιβλία του είναι εξαντλημένα και συναντώνται μόνο σε παλαιοβιβλιοπωλεία. Αξίζει τον κόπο η αναζήτηση των: Έγκλημα στο Κολωνάκι, Έγκλημα στα ΠαρασκήνιαΟ θάνατος του Τιμόθεου Κώνστα και Η εξαφάνιση του Τζον Αυλακιώτη.

alt ④  Παιχνίδι με τον θάνατο, του Τζίμμυ Κορίνη
(1990, Βασδέκης) 

«Στρίγγλιζε σαν υστερική. Κι αυτό γιατί έβλεπε την απόφαση γραμμένη παντού. Στα μάτια μου, στο πρόσωπό μου, στα σφιγμένα μου χείλη. Και στο δάχτυλο που σφιγγόταν αργά γύρω από την σκανδάλη του πιστολιού. Μ' ένα γοργό βήμα πήγε κοντύτερα στο γραφείο της και τίναξε το χέρι της προς το συρτάρι. Ένα χαμόγελο στράβωσε τα χείλη μου. Την άφησα να βγάλει το πιστόλι που ήταν εκεί μέσα, να το στρέψει πάνω μου, και τότε τράβηξα την σκανδάλη. Δυο φορές. Μία για την Μύρνα και μία για μένα – μία ανάμεσα στα φρύδια και μία στην καρδιά». Ο σκληροτράχηλος ιδιωτικός ντετέκτιβ Πλάτων Καρτέσης είχε κλείσει την υπόθεση που άρχισε με τους καλύτερους οιωνούς, έστειλε δύο ανθρώπους στον τάφο, έβαλε σε κίνδυνο τη ζωή μερικών άλλων και κινδύνεψε να τον στείλει στην φυλακή για ένα έγκλημα που δεν είχε διαπράξει.

Ο πολυγραφότατος Τζίμμυ Κορίνης υπήρξε συνεργάτης του θρυλικού pulp περιοδικού Μάσκα και συνεχίζει μέχρι σήμερα, καλλιεργώντας το δικό του περιπετειώδες ύφος. 

alt ⑤  Ένας Έλληνας φοιτητής αυτοκτόνησε στο Παρίσι, του Γιώργου Αλεξανδρινού
(1995: Αλεξάνδρεια, 2010: επανέκδοση από τη Νεφέλη)

«Εγώ δεν ειμ’ εγώ. Είμ’ ένας άλλος. Είμ’ ένας ρόλος. Ντύθηκα τα κοσμήματα, τα ρούχα, το όνομα ενός άλλου… Είμαι ο Έλληνας φοιτητής που αυτοκτόνησε στο Παρίσι. Έχω την κάρτα παραμονής του, τη φοιτητική του ταυτότητα, το μπλοκ επιταγών του. Όλα αυτά δεν κάνουν έναν άνθρωπο;» Το βιβλίο είναι μια αστυνομική περιπέτεια, με ίντριγκες και έρωτες, κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα και εθνικό χρώμα, ΕΟΚικά γραφεία, παριζιάνικα καφενεία, μυστικούς πράκτορες, πόρνες, ηθοποιούς και συγγραφείς. Μόνο που η αστυνομία δεν είναι από τις γνωστές・ πρόκειται για τη νέα Ευρωπαϊκή Αστυνομία, όπως τη σχεδίασε ο επιθεωρητής Τρυφώ, εμπνευσμένος από μια φράση του Σιμενόν. Ούτε ο «ντετέκτιβ» είναι από τους συνηθισμένους: ένας μετανάστης στο Παρίσι που παίρνει τη θέση του χαμένου φοιτητή για να διαλευκάνει την αυτοκτονία του, ένας Έλληνας-Ανατολίτης-Ευρωπαίος σε κρίση ταυτότητας, ένας ηθοποιός που αλλάζει μάσκες στο θέατρο της ζωής, ακολουθώντας –ή μήπως προδίδοντας;– την υπόδειξη του Ντιντερό: η ολοκληρωτική έλλειψη ευαισθησίας προετοιμάζει εξαίσιους ηθοποιούς. Όμως, ακόμα κι αν αποδειχτεί η παραπάνω αλήθεια, οι μεγάλοι ηθοποιοί δεν θα συμφωνήσουν˙ είναι το μυστικό τους. Καθώς ο πρωταγωνιστής φτάνει στο δικό του μυστικό, η ιστορία, που άρχισε σαν φιλμ-νουάρ, απογειώνεται σαν μια ποιητική εικόνα του Σαγκάλ». 

Ένα πολιτικό/αστυνομικό μυθιστόρημα που διαβάζεται με τελείως διαφορετική οπτική στις μέρες μας – ή ίσως να είναι πλέον πιο σαφές κι επίκαιρο.

alt ⑥  Άμυνα ζώνης, του Πέτρου Μάρκαρη
(1998, Γαβριηλίδης)

«Στην Άμυνα ζώνης ο Χαρίτος πιέζεται από τη γυναίκα του, την Ανδριανή, να πάνε διακοπές σε νησί. Για κακή του τύχη όμως πέφτει πάνω σ' ένα σεισμό που γκρεμίζει τα μισά σπίτια του νησιού. Και σαν μην έφτανε αυτό, μέσα από το σεισμό ξεπετάγεται το πτώμα ενός άγνωστου άντρα. Τι να κάνει ο Χαρίτος ένα πτώμα, που λόγω του σεισμού δε θέλει κανείς να το αναλάβει; Το φορτώνεται και το φέρνει μαζί του στην Αθήνα. Ξαφνικά, αντί των διακοπών, ο Χαρίτος βρίσκεται με το πτώμα ενός αγνώστου, που δεν ξέρει ούτε ποιος είναι ούτε γιατί τον σκότωσαν. Τα βάσανά του όμως δεν τελειώνουν εδώ. Ενώ ψάχνει ν' ανακαλύψει την ταυτότητα του πρώτου θύματος, ο προϊστάμενός του, του φορτώνει κι έναν δεύτερο φόνο. Όσο άγνωστο είναι το πρώτο θύμα τόσο πασίγνωστο είναι το δεύτερο: ένας ιδιοκτήτης νυχτερινών κέντρων, που τον γνωρίζει όλη η Αθήνα αλλά κανείς δε θέλει να μιλήσει γι' αυτόν. Μόλις αρχίζει να ψάχνει, πέφτει πάνω σ' ένα τείχος σιωπής. Καθώς θ' αρχίσει να ξετυλίγει το νήμα των δύο φόνων, ο Χαρίτος θα βρεθεί μπλεγμένος στον κόσμο των νυχτερινών κέντρων της Αθήνας, των ποδοσφαιρικών ομάδων της Γ΄ Εθνικής και των εταιρειών δημοσκοπήσεων. Κι ενώ σπάει το κεφάλι του ν' ανακαλύψει πώς συνδέονται όλα αυτά μεταξύ τους, κάποιοι που δε θέλουν να προχωρήσει η έρευνα του στήνουν διαρκώς παγίδες και κινδυνεύει να τεθεί σε διαθεσιμότητα...»

Τα βιβλία του Μάρκαρη περιγράφουν μια χώρα που νοσεί σοβαρά, βουλιάζοντας όλο πιο βαθιά στη διαφθορά και το ξέπλυμα του βρόμικου χρήματος. Ακόμα κι αν δεν έχετε ιδέα από ποδόσφαιρο (όπως εγώ), θα καταλάβετε από πού ξεκινούν τα πλοκάμια των στημένων ποδοσφαιρικών αγώνων και πού καταλήγουν. 

alt ⑦  Κάσκο, του Σέργιου Γκάκα
(2001, Καστανιώτης)

«Ήξερα ότι αν έλεγα ναι, όλα θα τέλειωναν ήσυχα κι ωραία. Δεν θα ξανάβαζα στο στόμα μου φτηνό κονιάκ, θα μπορούσα να κάνω το Χίλμαν κουκλί και ν' αλλάξω την επίπλωση του σπιτιού μου. Θα πρότεινα σε ψηλοκώλες γκόμενες ένα ποτό στο "Harry's bar" της Βενετίας ή μια βόλτα στο παλιό λιμάνι της Μασσαλίας. Θα φορούσα μόνο Τίμπερλαντ και θα υπέγραφα τα τσεκ με Μονμπλάν. Θα κέρναγα κάθε μέρα την παρεούλα στο "16" και θα έκανα δώρο ένα ψυγείο στους Αλβανούς που έμεναν στο υπόγειο της πολυκατοικίας μου. Και μπορεί σε δυο τρία χρόνια να αγόραζα μια εικοσάρα χορεύτρια απ' την Ουκρανία, για να μου κρατάει το χέρι τις κρύες νύχτες του χειμώνα. Η ζωή μου θα άλλαζε ριζικά. Τι παραπάνω να ζητήσει ένας σαραντάρης στο χείλος του γκρεμού; Έσβησα ήρεμα το τσιγάρο μου. —Όχι, κύριε Κυπριανίδη, είπα.
Θεσσαλονίκη, χειμώνας του '95. Ένας μοναχικός σαραντάρης δικηγόρος, διαλυμένος από τις αποτυχίες και το αλκοόλ. Μια φοβισμένη κυρία με πράσινα μάτια και πολλά χρήματα. Ένας αδίστακτος βιομήχανος που όταν δεν εξοντώνει τους αντιπάλους του, προσεύχεται στο Άγιον Όρος. Μια ηλικιωμένη ποιήτρια που δεν βρίσκει πια λόγο να γράψει. Ένας ευτραφής γλεντζές που ισχυρίζεται ότι γνωρίζει το μυστικό της ευτυχίας. Μια απειλητική σκιά από το παρελθόν που όλο και μεγαλώνει. Και στο φόντο η υγρή πόλη, τραυματισμένη από ανεκπλήρωτους έρωτες, περίεργες αυτοκτονίες και ανεξιχνίαστα εγκλήματα. Μια ασπρόμαυρη ιστορία με πρωταγωνιστές απελπισμένους ανθρώπους, που δεν μπορούν να αλλάξουν το παρελθόν τους».

Η επιτομή της νουάρ μυθοπλασίας στα καθ’ ημάς.

alt ⑧  Ο έκτος επιβάτης, του Θοδωρή Καλλιφατίδη
(2003, Γαβριηλίδης)

«Η ηλιόλουστη αυγουστιάτικη Κυριακή δεν δικαιολογούσε την πτώση του ιδιωτικού αεροπλάνου. Οι επιβάτες, όλοι γνωστά πρόσωπα της υψηλής σουηδικής κοινωνίας και ένα άγνωστο μελαψό αγόρι. Ατύχημα ή εγκληματική ενέργεια; Η ντετέκτιβ Κριστίνα Βέντελ, προσπαθώντας να ανακαλύψει την ταυτότητα του μικρού αγοριού βρίσκεται αντιμέτωπη με καλά κρυμμένα μυστικά που η αποκάλυψή τους θα τίναζε αυτήν την κοινωνία στον αέρα. Το δίλημμα είναι μεγάλο».

Ή πώς η σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία γράφεται καλύτερα από έναν Έλληνα. Ο σπουδαίος Έλληνας συγγραφέας που ζει μόνιμα στη Σουηδία από το 1964 και θεωρείται από τους κορυφαίους συγγραφείς της χώρας, έγραψε μια αστυνομική τριλογία με ηρωίδα την επιθεωρήτρια Κριστίνα Βέντελ πριν το σκανδιναβικό αστυνομικό αποκτήσει τη διεθνή δημοτικότητά του. Σε αντίθεση προς τα περισσότερα σύγχρονα σκανδιναβικά αστυνομικά, στα βιβλία του Καλλιφατίδη ο ήρεμος ανθρωπισμός επισκιάζει την «πολιτισμένη» βία και η αστυνόμος Βέντελ, με τη βοήθεια πολλών μεταναστών δεύτερης γενιάς από κάθε γωνιά της Ευρώπης, εξιχνιάζει τα σύνθετα εγκλήματα μιας κοινωνίας όπου «τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται». 

alt ⑨  Ο μεγάλος θάνατος του Βοτανικού, του Δημήτρη Μαμαλούκα
(2003: Καστανιώτης, 2014: επανέκδοση Κουκουνάρι)

«Έδειχνε ένας συνηθισμένος ναύτης. Όμως δεν ήταν. Ήταν ένας ύπουλος άνθρωπος που αγαπούσε το χρήμα. Και γι' αυτό μπορούσε να κάνει τα πάντα. Ακόμα και να φτάσει στον θάνατο. Όταν ένα πρωινό συνόδεψε τη χρηματαποστολή του Πολεμικού Ναυτικού, η ιδέα μπήκε μέσα του. Η ιδέα να κλέψει τα λεφτά. Με κάθε κόστος. Σχεδίασε άψογα το απόλυτο κόλπο κι εκτέλεσε την τέλεια ληστεία, μη δείχνοντας έλεος πουθενά. Μα στο τέλος κάτι πήγε στραβά...»

Σκληροτράχηλο αστυνομικό, με πολλή βία, δράση και κινηματογραφικές περιγραφές, από τα πρώτα ελληνικά αστυνομικά που επωφελήθηκαν από την αθηναϊκή τοπιογραφία. 

alt ⑩  Η μνήμη της Πολαρόιντ, της Μαρλένας Πολιτοπούλου
(2009, Μεταίχμιο)

«Ο αρχιτέκτονας και ειδικός ερευνητής της Αστυνομίας Παύλος Γ., όπως έχει γίνει γνωστός από την υπογραφή του στα σκίτσα εγκληματιών και υποδίκων, ερευνά το 2006 μια άγρια δολοφονία που έγινε το 1976 σε ένα τούνελ στο Πήλιο και έμεινε ανεξιχνίαστη. Στην προσπάθειά του να βρει την αλήθεια θα οδηγηθεί στη Θεσσαλία του σήμερα και στο χτες του εμφύλιου πολέμου, στο τέλος της δεκαετίας του '40. Θα συνομιλήσει με τρεις γενιές, εκείνους που πήραν μέρος στον πόλεμο, τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους. Θα γνωρίσει το Πήλιο, τα χωριά του Κισσάβου, τα τσιπουράδικα του Βόλου, θα βρεθεί στη Σκόπελο και θα καθίσει στα αρχαία μάρμαρα μπροστά στο ναό του Θησείου. Θα έρθει σε επαφή με ανθρώπους που πάλεψαν για τις ιδέες τους, που αφιέρωσαν τη ζωή τους για να βοηθήσουν τα παιδιά, που θυσιάστηκαν για τους αγαπημένους τους, που δεν μπόρεσαν να ξεχάσουν. Ανάμεσά τους θα βρει τον ένοχο αλλά και θύματα που δεν γνώριζε κανείς έως τότε».

Πυκνή πλοκή, ταξίδι στο χρόνο, οι πληγές του Εμφυλίου και μυστικά που φτάνουν ως τις μέρες μας. Με ενδελεχή μελέτη της σύγχρονης ιστορίας, η συγγραφέας ξέρει πού βαδίζει και πώς να δέσει το παρελθόν με το (τότε) παρόν.

* Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι μεταφράστρια και συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο της, το αστυνομικό μυθιστόρημα «Η συχνότητα του θανάτου» (εκδ. Μεταίχμιο).


1. Σελ. 27, Ιστορία της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας, του Φίλιππου Φιλίππου (εκδ. Πατάκη).
2. Το απόσπασμα προέρχεται από το λήμμα του βιβλίου στη biblionet.gr.
3. Σελ. 32, από το βιβλίο του Φ. Φιλίππου.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

Τα βραβεία του «Χάρτη» 2023: Ο βραχύς κατάλογος

Τα βραβεία του «Χάρτη» 2023: Ο βραχύς κατάλογος

Το διαδικτυακό περιοδικό Λόγου και Τέχνης Χάρτης (www.hartismag.gr), συνεχίζει για τρίτη χρονιά την απονομή ετήσιων βραβείων, με σκοπό την ανάδειξη των σημαντικότερων βιβλίων που κυκλοφόρησαν το περασμένο έτος. Σήμερα ανακοινώθηκε ο Βραχύς Κατάλογος σε όλες τις κατηγορίες. Δείτε βιβλία και συγγραφείς. 

...

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ