leer escondido

Του Μάριου Μηχαηλίδη

H ιδιότητα της ποίησης να ανταμείβει απλόχερα τους εραστές της, ποιητές και αναγνώστες, ηχεί παράδοξα στους αντιποιητικούς καιρούς μας. Ωστόσο, η ανταμοιβή της είναι γεγονός για όσους τολμούν και αντιστέκονται, παρά τα όσα υπομένουν, για να μην τους ρουφήξει ο καταποτήρας της στυγνής και ανελέητης καθημερινότητας.

Και πρώτα οι ποιητές. Γιατί η ποίηση, όπως και κάθε άλλη μορφή τέχνης, είναι μορφή δημιουργικής αντίστασης. Και δε μιλώ για την ποίηση-εκτόνωση ούτε για την ποίηση-εξορκισμό, γιατί και τέτοια υπάρχει, ούτε για εκείνους τους οιηματίες ποιητές που δεν κρύβουν την ξιπασιά τους, αλλά επί καλάμου στροβιλιζόμενοι, άρρενές τε και θήλεις, περιφέρονται στο αχανές ανύπαρκτων αιθέρων. Μιλώ για τους σεμνούς ποιητές που υπηρετούν την τέχνη τους πιστά από το χρέος μηδέποτε κινούντες για εκείνους που διαρκώς αμφιβάλλουν και που συνεχώς βασανίζονται, μην είναι άωρα τα όσα γράφουν∙ για εκείνους που δε βιάζονται να δουν τα αποτυπώματα της ψυχής τους σε έκτυπη μορφή ή κάπου αναρτημένα, αλλά, υποτάσσοντας κάθε ανάλογη παρόρμηση, παραμένουν για μέρες και ώρες πολλές στο εργαστήρι τους και γράφουν ξανά και ξανά στίχους που τους δόθηκαν, λειαίνοντας άκαιρες αιχμές ή αλλάζοντάς λέξεις με ήχους παράταιρους.

Η ποίηση ανταμείβει και εκείνους που αντιστέκονται στις μαγγανείες του εύπεπτου λόγου και στη λογική “ευταξία” ενός κόσμου, τις συντεταγμένες του οποίου σχεδίασαν και επέβαλαν αλλότρια συστήματα πολιτικής και οικονομικής διαστροφής.

Έπειτα οι αναγνώστες. Η ποίηση ανταμείβει και εκείνους που αντιστέκονται στις μαγγανείες του εύπεπτου λόγου και στη λογική «ευταξία» ενός κόσμου, τις συντεταγμένες του οποίου σχεδίασαν και επέβαλαν αλλότρια συστήματα πολιτικής και οικονομικής διαστροφής. Τους αναγνώστες εκείνους που αρνούνται να περιφέρουν επιδεικτικά τα βιβλία τους στην αγορά, όπως εκείνος ο άθλιος Ηγεμών εκ Δυτικής Λιβύης που κατόρθωσε να ξεγελάσει τους Αλεξανδρινούς. Τους αναγνώστες εκείνους που, σχεδόν συνωμοτικά, καταφεύγουν στην ανατρεπτική γλώσσα της ποίησης, τους εραστές του «λοξού» λόγου, για να θυμηθούμε εκείνον τον χρησμοδότη θεό που με τις δισημίες και τις αμφισημίες του έθετε σε δοκιμασία στρατηγούς και πολιτικούς ηγέτες.

Ωστόσο, πολλοί ποιητές δεν αρκούνται σ’ αυτήν την ανταμοιβή. Μέσα τους ξυπνά μια λαχτάρα που διαρκώς τροφοδοτείται από μια νοσηρή εγωπάθεια γι’ αυτό και σύντομα λοξοδρομεί, γίνεται εμμονή και παρασύρει προς ένα δρόμο χωρίς επιστροφή. Τότε, ακόμη και πολλά υποσχόμενοι ποιητές καταπνίγονται και βουλιάζουν στην αυταπάτη της υπεροχής. Σ’ αυτό συνεργούν και άλλοι: Κριτικοί που για λόγους δικούς τους, και όχι μόνον, υπερβαίνουν τα όρια και επαινούν χωρίς φειδώ, αναγνωρισμένοι ποιητές που εναγκαλίζονται νεώτερους ομοτέχνους δίκην προστατών, ειδικές εκπομπές που φιλοξενούν μετρίους έως και δήθεν ποιητές κτλ, κτλ.

Γνωρίζω ότι με αυτές τις διαπιστώσεις, δεν κομίζω γλαύκας εις Αθήνας, κι ούτε πιστεύω ότι ο δικός μου λόγος θα νουθετήσει κάποιους που ενδεχομένως θα αναγνωρίσουν ότι, ναι, η έπαρση δεν μπορεί να συμβαδίζει με ό,τι αγνό και ωραίο συνδέεται με την ποίηση. Άλλωστε, τέτοια πρόθεση δεν έχω. Απλώς, αγγίζω ένα θέμα, λίγο πολύ γνωστό σε όλους. Κι αν είναι κάτι που προκάλεσε αυτόν τον προβληματισμό είναι η πρόκληση και ο ξεπεσμός, δείγματα κι αυτά μιας φθίνουσας πορείας και ενός αγκομαχητού, κατ’ εμέ αδικαιολόγητου, από νέους ποιητές και -δυστυχώς- όχι μόνο.

Όμως, έτσι ή αλλιώς, η ποίηση ανταμείβει. Όσοι δεν το βλέπουν ή καλύτερα δεν το νιώθουν, ας επιστρέψουν εκεί, στην αφετηρία της προσπάθειας τους. Τότε που άλλα λαχταρούσαν και άλλα ποθούσε η ψυχή τους… Είναι σίγουρο ότι η ποίηση μπορεί να περιμένει, να συγχωρεί και να ενθαρρύνει αυτούς που την αγαπούν.

* Ο ΜΑΡΙΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ είναι φιλόλογος, ποιητής και πεζογράφος, μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και του Κύκλου ποιητών.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αυτός ήταν ο Κώστας...» – Λίγα λόγια για τον Κώστα Παπαϊωάννου από τον Άγγελο Στάγκο

«Αυτός ήταν ο Κώστας...» – Λίγα λόγια για τον Κώστα Παπαϊωάννου από τον Άγγελο Στάγκο

Το βράδυ της Δευτέρας 11 Μαρτίου, δύο χρόνια από τον θάνατο του δημοσιογράφου και εκδότη της εφημερίδας «Το Ποντίκι» (1979-2005), Κώστα Παπαϊωάννου (1938-2022), διοργανώθηκε στην Ένωση Συντακτών τιμητική εκδήλωση στη μνήμη του. Βασικοί ομιλητές ήταν οι (από αριστερά στη φωτογραφία) Μιχάλης Ιγνατίου, Αλέξης Παπαχελάς...

Η θεραπευτική και σωτηριακή διάσταση της Αισθητικής

Η θεραπευτική και σωτηριακή διάσταση της Αισθητικής

Η ικανότητα της Αισθητικής είναι να αποδιώχνει το κακό και μέσω της εμπειρίας του ωραίου να οδηγεί τους ανθρώπους σε αυτοαποκαλύψεις, σε γνωστικές περιπέτειες, αλλά και σε ιατρικές θεραπείες. Κεντρική εικόνα: O Δαβίδ του Μιχαήλ Άγγελου ©Wikipedia. 

Γράφει ο Δημο...

«Λογοτεχνικά περιοδικά»: Ποια είναι, ποιο το στίγμα τους, ποιοι τα βγάζουν – Μια απόπειρα καταγραφής των λογοτεχνικών περιοδικών που κυκλοφορούν σήμερα σε έντυπη μορφή

«Λογοτεχνικά περιοδικά»: Ποια είναι, ποιο το στίγμα τους, ποιοι τα βγάζουν – Μια απόπειρα καταγραφής των λογοτεχνικών περιοδικών που κυκλοφορούν σήμερα σε έντυπη μορφή

Σαράντα πέντε λογοτεχνικά περιοδικά: Τα μακροβιότερα, τα καινούργια, τα σπάνια. Μια απόπειρα καταγραφής των λογοτεχνικών και βιβλιολογικών περιοδικών που κυκλοφορούν σήμερα σε έντυπη μορφή, παρουσιάζοντας το πρώτο και το τελευταίο τεύχος από το καθένα. Μια αναδρομή, επίσης, σε ορισμένα από τα σημαντικότερα, που...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ