Ο Κώστας Βραχνός με το βιβλίο του «Πρώτα ο Θεός» (εκδ. Νεφέλη) μας εισάγει σε έναν ιδιοσυγκρασιακό κόσμο γεμάτο ιδιαίτερους ήρωες και μισοτελειωμένες ιστορίες. Σαράντα πέντε μικρές αφηγήσεις, οι οποίες χαρακτηρίζονται από μαύρο χιούμορ και ανατρεπτική ματιά.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Με ποια λόγια θα συστήνατε το βιβλίο σας σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτε για σας;
Πρόκειται για μία συλλογή 45 βραχειών ιστοριών –διηγήματα δεν τις λες– με ποικίλη και αλλόκοτη θεματολογία, αλλά τρόπον τινά κοινή στόχευση: την αβίαστη πρόκληση ενός κατά βάθος ευχάριστου αισθήματος αμηχανίας. Στο εν λόγω πλαίσιο, προτείνω τον όρο «ρωπογραφήματα», υπό την έννοια ότι οι ιστορίες αυτές πραγματεύονται ευτελή ζητήματα με σοβαρό τρόπο (ή σοβαρά ζητήματα με ευτελή τρόπο), ευτελείς λεπτομέρειες σοβαρών ζητημάτων ή σοβαρές λεπτομέρειες ευτελών ζητημάτων, με αποκλειστική μέριμνα την ανάδειξη ή την προάσπιση της παράδοξης πλευράς της επονομαζόμενης πραγματικότητας.
Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας συγγραφέας; Τι το καινούργιο φέρνει;
Κανένας συγγραφέας. Μάλλον ένας ακόμα άνθρωπος που παίζει γράφοντας και που δείχνει τα αποτελέσματα του παιχνιδιού του με σκοπό την κοινοποίηση και το μοίρασμα της όποιας χαράς συναρτάται με αυτά. Αντιλαμβάνομαι τη γραφή σαν ένα είδος αυνανισμού με κοινωνικές συνέπειες. Κανείς δεν απαντάει σε κανέναν. Ζει ή σκοτώνει, αξιοποιεί ή χαραμίζει κατά το δοκούν τον επίγειο χρόνο που του αναλογεί, εμπλουτίζοντας ή ασχημίζοντας κατάτι τον κόσμο, μα κυρίως αφήνοντάς τον ως έχει.
Πείτε μας δυο λόγια για το νεότευκτο «συγγραφικό σας εργαστήρι».
Η λέξη «αυτοσχεδιασμός» αποτελεί κατά τη γνώμη μου τον ακριβέστερο χαρακτηρισμό τού όλου εγχειρήματος. Τόσο για την αυθορμησία της δημιουργίας όσο ενδεχομένως και για την αμφιλεγόμενη σοβαρότητα του αυθόρμητου δημιουργήματος και, κατά προέκταση, του αυθόρμητου δημιουργού. Σε καμία περίπτωση δεν ταυτίζω τη λέξη «αυτοσχεδιάζω» με τη λέξη «καινοτομώ». Ούτε, όμως, και με την απουσία «μεθόδου», αφού ο κάθε γράφων διαθέτει συνειδητά και ασυνείδητα ένα εξελιγμένο φίλτρο αφομοίωσης κι ένα διακριτό στίγμα γραφής, ανεξαρτήτως αυτοχαρακτηρισμών κι επικλήσεων. Δόξα τω Θεώ, είχα την αγαθή τύχη να μπορώ να συμβουλεύομαι ανά πάσα στιγμή την Ολίβια και τον Γιάννη, ενώ πολύ με βοήθησαν οι αντιδράσεις της Γιούλικας και της Εύας.
Η λέξη «αυτοσχεδιασμός» αποτελεί κατά τη γνώμη μου τον ακριβέστερο χαρακτηρισμό τού όλου εγχειρήματος. Τόσο για την αυθορμησία της δημιουργίας όσο ενδεχομένως και για την αμφιλεγόμενη σοβαρότητα του αυθόρμητου δημιουργήματος και, κατά προέκταση, του αυθόρμητου δημιουργού. Σε καμία περίπτωση δεν ταυτίζω τη λέξη «αυτοσχεδιάζω» με τη λέξη «καινοτομώ».
Έχουν επηρεάσει άλλες τέχνες –κινηματογράφος, εικαστικά, κόμικς, μουσική κ.ά.– τη συγγραφική σας δουλειά; Αν ναι, με ποιους τρόπους;
Η τέχνη ή, καλύτερα, η υποκειμενική πρόσληψή της, λίγο-πολύ σε όλες τις μορφές της, συνιστά πρωτογενή παράγοντα διαμόρφωσης της ίδιας της ικανότητας αντίληψης, άρα και της δημιουργικότητας και της ταυτότητας. Το πώς αυτό συμβαίνει σχετίζεται με το μυστήριο του εκάστοτε προσώπου.
Ο δρόμος προς την έκδοση για τους νέους συγγραφείς συνήθως δεν είναι σπαρμένος με ροδοπέταλα. Ποια είναι η δική σας ιστορία;
Ένεκα ιδιοσυγκρασίας διατηρώ κατά βάση μία ταυτολογική, νομοτελειακή, μοιρολατρική και –ντρέπομαι γι' αυτό– ελαφρώς μηδενιστική αίσθηση για τα πράγματα, η οποία έρχεται σε μετωπιαία σύγκρουση με οποιαδήποτε πεποίθηση παραγνώρισης, θυματοποίησης, ηρωοποίησης ή συνομωσιολογίας. Στην ίδια λογική εντάσσω και τα μικρά θαύματα της ζωής, που φαινομενικά ανατρέπουν τα δεδομένα της πραγματικότητας, μα στην ουσία επιβεβαιώνουν τον εξωφρενικό χαρακτήρα του υπάρχειν. Ένα τέτοιο μικρό θαύμα είναι ότι γράφτηκε το βιβλιαράκι κι ένα ακόμα ότι η Νεφέλη το εξέδωσε. Και ως τέτοιο το απολαμβάνω.
* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.
Πρώτα ο Θεός
Κώστας Βραχνός
Νεφέλη 2017
Σελ. 72, τιμή εκδότη €7,70