MariaRousoxatzaki

Η καλή μάγισσα των λέξεων

Συνέντευξη στην Αναστασία Καμβύση

H Μαρία Ρουσοχατζάκη είναι λογοπαθολόγος, απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών με Μεταπτυχιακό στο Τμήμα Παθολογίας του Λόγου στις Η.Π.Α. Έχει συνεργαστεί με Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και Σχολές, ενώ έχει συμβάλλει στην έρευνα για τις διαταραχές Λόγου στην Ελλάδα και το εξωτερικό με ανακοινώσεις σε συνέδρια, δημοσιεύσεις και εκπομπές και βέβαια διδάσκοντας.

Από το 2005 ασχολείται με τη δημιουργία και έκδοση παιδικών βιβλίων, αξιοποιώντας το υλικό που συγκέντρωσε έχοντας συναντήσει εκατοντάδες μαθητές. Την αναζητήσαμε στο Ηράκλειο Κρήτης, το «ορμητήριό της» την τελευταία εικοσαετία. Αυτές τις μέρες θα τη συναντήσετε στην 8η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης (5-8 Μαΐου 2011). 

Υπήρχε ένα συγκεκριμένο λάκτισμα για να ασχοληθείτε με το εκπαιδευτικό παιδικό βιβλίο;

xtapodiΑσχολούμαι με παιδιά πάνω από 20 χρόνια τώρα. Κυρίως με παιδιά από 2 έως 12 ετών. Τα τελευταία χρόνια όμως με ενδιαφέρει πολύ η περίοδος από τη γέννηση έως τα τρία χρόνια. Η έμφαση του ενδιαφέροντος μου είναι η επικοινωνία και η μαθησιακή διαδικασία. Στα χρόνια της δουλειάς μου είδα ότι τα παιδιά (όλα τα παιδιά και όχι μόνο τα θεωρούμενα ως έχοντα κάποιο πρόβλημα λόγου ή μαθησιακή δυσκολία) έχουν ολοένα και περισσότερα προβλήματα στην αφηγηματική ροή. Τόσο στον προφορικό λόγο όσο και κατά πολύ εντονότερα στο γραπτό. Τα σημερινά παιδιά ακούνε και λένε – αναδιηγούνται πολύ λιγότερα παραμύθια απ’ ότι παλιότερα. Όταν ακούς ένα παραμύθι ξανά και ξανά και στη συνέχεια καλείσαι να το επαναλάβεις, βελτιώνεις σταδιακά την δυνατότητα αφηγηματικής ροής με αρχή – μέση – τέλος. Υπάρχουν διαδικασίες που επιβοηθούν αυτή την κατάκτηση, η οποία από ηλικία σε ηλικία πρέπει να βελτιώνεται. Έτσι ξεκίνησα από τις πιο μικρές ηλικίες που τίθενται οι βάσεις. Τα πρώτα κομμάτια της δουλειάς μου ήταν διασκευές κλασσικών παραμυθιών και μύθων του Αισώπου (πιστεύω στις διαχρονικές δομές) με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να εμπεδωθούν και αναδιηγηθούν εύκολα από μικρά παιδιά (2 ½ - 3 ετών) ή μεγαλύτερα με δυσκολίες αφήγησης.

Ο στόχος είναι να μπορεί το παιδί να κατανοήσει το χρόνο, το χώρο, την εξέλιξη, (πριν, τώρα, μετά, κατόπιν, ύστερα, στη συνέχεια, κλπ. στο τέλος), τους ήρωες, τα γιατί, το αποτέλεσμα και τελικά το συναίσθημα που υπάρχει. Γιατί αν υπάρχει δυσκολία κατανόησης των κύριων μερών μιας αφήγησης, τότε το παιδί δυσκολεύεται να κατανοήσει το συναίσθημα ποιοτικά και ποσοτικά, που ενυπάρχει στην ιστορία. Το λεξιλόγιο που δηλώνει χαρακτήρα, ιδιότητα, συναίσθημα είναι συχνά «επίθετο». Για να κατανοήσει ένα παιδί τα επίθετα πρέπει να είναι «άνετο» στη χρήση ουσιαστικού - ρήματος και απλής δομής πρότασης. Όλα αυτά που ακούγονται «πολλά» υπήρχαν στη διήγηση λαϊκής σοφίας που δίνονται ανά ηλικία στις γειτονιές από γιαγιάδες, θείες. Στα πολύ μικρά παιδιά είχαν έμφαση στο συγκεκριμένο, στην κεντρική ιδέα. Π.χ. «Να ένα περιβόλι κλπ» κι έδειχναν την παλάμη, τα δάχτυλα, αντίστοιχες κινήσεις. Όλα αυτά, όταν εμπεδώνονται προφορικά, περνάνε πιο εύκολα στο γραπτό λόγο των παιδιών, που τόσα προβλήματα και διαταραχές ακούμε τα τελευταία χρόνια, δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα. 

meleniosΚάθε βιβλίο εκπαιδεύει με τον τρόπο του. Ποια ήταν για εσάς μερικά από τα σπουδαιότερα βιβλία, βιβλία από τα οποία αισθάνεστε ότι διδαχτήκατε κάτι άνευ διδασκάλου;

Υπάρχει σωρεία βιβλίων που κυκλοφορούν και πουλάει λόγω προνομιακής διακίνησης και προβολής. Δεν προσφέρουν όλα τα βιβλία. Το να διαβάζει κάποιος και να διαβάζει ό,τι να ‘ναι, βελτιώνει την ανάγνωση του; Αρκεί; Δεν σημαίνει ότι απαραίτητα αυτό τον «προχωρεί». Αγαπημένα μου παραμύθια είναι αυτά του Άντερσεν. Ανθρώπινα, με πόνο που υπάρχει στη ζωή, διδακτικά χωρίς να σε συμβουλεύουν, με έντονο συναίσθημα που σε ξυπνά και σε ωριμάζει, με τέλος που δηλώνει κάθαρση και σε κάνει καλύτερο. Θεωρώ χρήσιμους επίσης τους μύθους του Αισώπου. Απλοί, περιεκτικοί, με ήρωες τα ζώα που είναι πάντα αγαπητά στα περισσότερα παιδιά. Αγαπημένοι επίσης ο Ντίκενς και οι αδερφές Μπροντέ… Διαβάζω πολύ. Νομίζω ότι όταν διαβάζεις, δεν νιώθεις ποτέ μόνος. Τώρα που είμαι «μεγάλο παιδί» λατρεύω τον Henry James. 

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας ήρωες παραμυθιών; Έχουν συμβολική σημασία για εσάς;

Αγαπημένη μου ηρωίδα ήταν η Σταχτοπούτα όχι μόνο επειδή στο τέλος παίρνει τον πρίγκιπα (μην το υποτιμούμε αυτό… Είναι σημαντικός ο πρίγκιπας, όποιον θεωρούμε εμείς πρίγκιπα, για την ευτυχία μας), αλλά κυρίως επειδή δεν το έβαζε κάτω. Η νεράιδα στη Σταχτοπούτα αντιπροσωπεύει το μυαλό της, που κατέβαζε ιδέες για να σωθεί και το ρολόι σήμαινε το όριο που είναι σημαντικό να έχουμε, να ορίζουμε οι ίδιοι όταν κυνηγάμε ένα στόχο… Μου αρέσουν οι ήρωες που δεν το βάζουν κάτω. Μ’ αρέσει τα παιδιά να μαθαίνουν να αγωνίζονται, να μαθαίνουν ότι στη ζωή υπάρχουν περίοδοι και καταστάσεις που δεν είναι ευχάριστες. Κάθε άλλο. Πρέπει όμως να το παλεύουμε. Οι ήρωες των δικών μου παραμυθιών είναι αυτό: Αγωνιστές που ζορίζονται αλλά το παλεύουν.

karderinaΤι σας έμαθαν τα παιδιά όλο αυτό το διάστημα που ασχολείστε μαζί τους;

Τα παιδιά μάς θυμίζουν ότι το μπίρι μπίρι είναι απαραίτητο. Όσο πιο καλά επικοινωνεί ένα παιδί, όσο πιο νωρίς του κουβεντιάζουμε, τόσο πιο κοντά είμαστε, τόσο πιο πολύ μαθαίνει να μιλά γι’ αυτά που βιώνει, σκέφτεται, νοιώθει. Είναι σημαντικές οι λέξεις. Η σωστή χρήση τους μάς οργανώνει, η λάθος χρήση τους μας αποδιοργανώνει. 

Ως λογοπαθολόγος, ποιες θα λέγατε ότι είναι οι πιο κοινές παθήσεις του λόγου που συναντά κανείς στα ελληνικά σχολεία;

Συχνότατα, τα παιδιά στο σχολείο διαβάζουν και δεν κατανοούν τι διαβάζουν και έχουν πολλά προβλήματα στο γραπτό τους: Φθογγολογικά, ορθογραφικά, λεξιλογίου, γραμματικής, δομής. Συνηθέστερη αιτία δεν είναι οι μαθησιακές διαταραχές, αλλά μαθησιακά κενά. Στο λόγο, προφορικό και γραπτό, γίνεσαι καλύτερος όσο περισσότερο τον εξασκείς. Είναι πρακτική διαδικασία και γνώση. Σαν το ποδήλατο, σαν το ποδόσφαιρο. Μπορεί να έχεις ταλέντο, μπορεί να ξέρεις τη θεωρεία˙ πρέπει να παίξεις και να ξαναπαίξεις. Να προπονηθείς. Ακόμα κι αν δεν έχεις ταλέντο ή σου λείπει λίγο η θεωρεία, ο μόνος τρόπος για να μάθεις και να βελτιωθείς όσο γίνεται, είναι να παίζεις.

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Έλενα Χουζούρη: «Η πολιτική προσφυγιά, ο ξεριζωμός και η διαγραφή από την πατρίδα, παραμένουν ανεπούλωτο τραύμα»

Έλενα Χουζούρη: «Η πολιτική προσφυγιά, ο ξεριζωμός και η διαγραφή από την πατρίδα, παραμένουν ανεπούλωτο τραύμα»

Mε αφορμή την επανέκδοση του μυθιστορήματός της «Πατρίδα από βαμβάκι» (εκδ. Πατάκη), η συγγραφέας Έλενα Χουζούρη μάς μιλάει για τη λιγότερη γνωστή ιστορία των ανθρώπων που αναγκάστηκαν να φύγουν από την Ελλάδα μετά το τέλος του Εμφυλίου και τη σημερινή συγκυρία με το πρόβλημα της μετανάστευσης και της προσφυγιάς.&nb...

Αλέξης Πανσέληνος: «Τα διηγήματα αυτά απηχούν την τάση μου για πολυπρόσωπες και πολυεπίπεδες αφηγήσεις»

Αλέξης Πανσέληνος: «Τα διηγήματα αυτά απηχούν την τάση μου για πολυπρόσωπες και πολυεπίπεδες αφηγήσεις»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα Αλέξη Πανσέληνο με αφορμή την επανέκδοση του πρώτου του βιβλίου «Ιστορίες με σκύλους» (εκδ. Μεταίχμιο), μια συλλογή με τέσσερα εκτενή διηγήματα. Μια επιστροφή έπειτα από 42 συναπτά χρόνια στις συγγραφικές απαρχές του. Φωτογραφία: © Νίκος Κοκκαλιάς.

Συνέντευξη στον ...

Φώτης Καγγελάρης: «Δεν υπάρχει ''ελεύθερη'' τέχνη – είναι πάντα ένας συμβιβασμός και μια μεταμφίεση»

Φώτης Καγγελάρης: «Δεν υπάρχει ''ελεύθερη'' τέχνη – είναι πάντα ένας συμβιβασμός και μια μεταμφίεση»

Συνέντευξη με τον Διδάκτορα Ψυχοπαθολογίας και συγγραφέα Φώτη Καγγελάρη με αφορμή το βιβλίο του «Μια ιστορία της τέχνης. Από την μεριά της επιθυμίας» (εκδ. Παπαζήση). Μια πρωτότυτη θέαση της τέχνης και της άμεσης σχέσης που έχει με την ουσία της ζωής μας. 

Συνέντευξη στ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ