alt

Συμπληρώθηκαν αυτές τις μέρες δύο χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου Αμερικανού συγγραφέα Φίλιπ Ροθ. Μ’ αυτή την αφορμή κάνουμε μια καταγραφή σχολίων του κριτικού λογοτεχνίας Χάρολντ Μπλουμ για το έργο του Αμερικανού συγγραφέα.

Του Παναγιώτη Γούτα

Βαρύνουσα σημασία για το έργο του Φίλιπ Ροθ έχει η άποψη του διάσημου κριτικού λογοτεχνίας Χάρολντ Μπλουμ, ο οποίος πέθανε πρόσφατα (2019). Ο Μπλουμ συγκαταλέγει τον Ροθ (μαζί με τον Κόρμαν Μακάρθυ) στους σαιξπηρικούς μυθιστοριογράφους που πλάθουν χαρακτήρες που αλλάζουν (Χάρολντ Μπλουμ, Πώς και γιατί διαβάζουμε, μτφρ. Κατερίνα Ταβαρτζόγλου, εκδ. Τυπωθήτω). Ο τίτλος αυτός, «σαιξπηρικός μυθιστοριογράφος», θωρείται ιδιαίτερα κολακευτικός για τον Αμερικανό συγγραφέα, αν συνυπολογίσουμε πως ο Μπλουμ θεωρεί τον Σαίξπηρ ανάμεσα στους βασικούς θεμελιωτές του Δυτικού Κανόνα, δηλαδή μεταξύ των κορυφαίων (ίσως τον κορυφαίο) όλων των εποχών στη λογοτεχνία, και κάθε επίδρασή του σε νεότερους συγγραφείς αποτελεί από μόνη της έγκυρη απόδειξη της αξίας τους.

Ο Μπλουμ κάνει λόγο για τους προβληματισμούς του αναφορικά με την ανανέωση του μυθιστορήματος, ύστερα από συζητήσεις του με τον Ροθ, τον οποίον θεωρούσε σημαντικότατο μυθιστοριογράφο. Η κοινή τους θέση ήταν πως το αναγνωστικό κοινό του μυθιστορήματος δεν ανανεώνεται και ενδεχομένως να εκπνεύσει μετά τη δεύτερη χιλιετία.

Από τα βιβλία του Ροθ ο Μπλουμ έχει αποφανθεί πως εκτιμά ιδιαίτερα τον Ζούκερμαν Δεσμώτη (μτφρ. Σπύρος Βρετός), Το θέατρο του Σάμπαθ (μτφρ. Ανδρέας Βαχλιώτης) και το Αμερικανικό ειδύλλιο (μτφρ. Τρισεύγενη Παπαϊωάννου). Στις «Συνοπτικές παρατηρήσεις για τα μυθιστορήματα» ο Μπλουμ σχολιάζει πως μεγάλα μυθιστορήματα της αμερικανικής λογοτεχνίας δεν έχουν πρόθεση να μας διδάξουν πώς πρέπει να ζήσουμε ή τι να κάνουμε. Στο σημείο αυτό, μαζί με τον Υπόγειο κόσμο του Ντον ΝτεΛίλο, στέκεται στον όλεθρο και στην καταστροφή του Θέατρου του Σάμπαθ που το αξιολογεί ως εξαιρετικό, ενώ το Αμερικανικό ειδύλλιο το αποκαλεί σπαρακτικό. altΚαι τα δύο αυτά βιβλία τα εντάσσει στα μετα-μελβίλεια αποκαλυπτικά μυθιστορήματα, που ωστόσο γίνονται ή είναι «τόσο δύσκολα και τόσο αρνητικά στους οραματισμούς τους». Για να καταλήξει τον συλλογισμό του πως «η αρνητικότητα προσφέρει την κάθαρση, μα δεν είναι ανέξοδη, το κόστος του μηδενισμού πάντα τη συνοδεύει». Εν ολίγοις, καταλήγει ο Μπλουμ, η σπουδαία λογοτεχνία –εν προκειμένω η αμερικανική μυθιστοριογραφία– είναι δύσκολη λογοτεχνία και ο αναγνώστης, διαβάζοντάς την, δεν αποκομίζει απαραιτήτως χαρά.

Είναι ιδιαιτέρως τιμητικό για τον Φίλιπ Ροθ που ένας κριτικός της εμβέλειας και του κύρους του Χάρολντ Μπλουμ, του οποίου τα κριτικά βιβλία και ο Δυτικός Κανόνας βασίζονται στη συντριπτική τους πλειοψηφία σε πεθαμένους συγγραφείς, έχει τόσες αναφορές σε έργα του Ροθ όσο εκείνος ήταν ακόμη εν ζωή. Κατά δήλωσή του, μάλιστα, Φίλιπ Ροθ, Τόμας Πίντσον, Ντον Ντελίλο και Κόρμακ ΜακΚάρθυ υπήρξαν οι τέσσερις μείζονες συγγραφείς της εποχής τους. Γενικά ο Ροθ υπήρξε ένας συγγραφέας που ο Μπλουμ εκτιμούσε απεριόριστα και τον ενδιέφερε η γνώμη του για γενικότερα ζητήματα λογοτεχνίας. Όσο για την παρατεταμένη και πολύχρονη αδιαφορία της Σουηδικής Ακαδημίας για την απονομή του βαρυσήμαντου βραβείου της στον Ροθ, ο μεγάλος κριτικός της λογοτεχνίας είχε δηλώσει, σκωπτικά: «Tα μέλη του Σουηδικής Ακαδημίας παραείναι politically correct για να βραβεύσουν έναν συγγραφέα που έχει χαρακτηριστεί Εβραίος αντισημίτης, μισογύνης, σεξιστής, βλάσφημος, βωμολόχος, πορνολαγνικός ομφαλοσκόπος». Χαρακτηρισμούς που, εξυπακούεται πως ο Μπλουμ όχι μόνο δεν υιοθετούσε αλλά και σάρκαζε, αφού ποτέ δεν έκρυψε πως ο ίδιος ήταν μεγάλος θαυμαστής του Αμερικανού συγγραφέα.

* Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΟΥΤΑΣ είναι συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο του, η συλλογή με νουβέλες «Μποέμ και Ρικάρντο» (εκδ. Κέδρος).


ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ HAROLD BLOOM

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ PHILIP ROTH

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τέσσερα χρόνια από τον θάνατο του Φίλιπ Ροθ: «Πέφτουν και οι ήρωες από τις τσεκουριές σαν δέντρα»

Τέσσερα χρόνια από τον θάνατο του Φίλιπ Ροθ: «Πέφτουν και οι ήρωες από τις τσεκουριές σαν δέντρα»

Σκέψεις για το βιβλίο του Philip Roth «Παντρεύτηκα έναν κομμουνιστή» (μτφρ. Τρισεύγενη Παπαϊωάννου, εκδ. Πόλις), με αφορμή τα τέσσερα χρόνια –στις 22.05.2018– από τον θάνατό του. Φωτογραφία: Ο Philip Roth  και η Claire Bloom, στον κήπο του σπιτιού τους στο Κονέκτικατ, 1983 © Sheila Metzner.

...
Φίλιπ Ροθ, Ντον ΝτεΛίλλο: Ο Χρόνος και η Απώλεια

Φίλιπ Ροθ, Ντον ΝτεΛίλλο: Ο Χρόνος και η Απώλεια

Συγκλίσεις και αποκλίσεις στο έργο των Don DeLillo και Philip Roth, με αφορμή μια δεύτερη ανάγνωση του μυθιστορήματος του DeLillo «Σημείο Ωμέγα» (μτφρ. Ελένη Γιαννακάκη, εκδ. Εστία) ανήμερα της επετείου γέννησης του Roth.

Του Παναγιώτη Γούτα

Το Σημείο Ωμέγα

...
Ένας χρόνος χωρίς τον Ροθ: Το «βυζί», οι ταινίες, ο Γούντι Άλεν

Ένας χρόνος χωρίς τον Ροθ: Το «βυζί», οι ταινίες, ο Γούντι Άλεν

Ένας χρόνος συμπληρώθηκε τον περασμένο Μάιο από τον θάνατο του Φίλιπ Ροθ. Με αυτό ως αφορμή ο Παναγιώτης Γούτας συγκεντρώνει κάποιες σκέψεις του για μια από τις πρώτες νουβέλες του («Το βυζί»), καταγράφει ταινίες που έχουν βασιστεί σε βιβλία του και, τέλος, αναζητά τη σχέση ενός χαρακτή...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ