sunset-park390

Για το μυθιστόρημα Σάνσετ Παρκ του Paul Auster (εκδ. Μεταίχμιο).

Της Αργυρώς Μαντόγλου

Στα μυθιστορήματα του Πολ Όστερ κάτω από την επιφάνεια του κειμένου συναντούμε μια ανελλιπή διακειμενικότητα, πλήθος οι αναφορές σε άλλα λογοτεχνικά έργα, καθώς και έναν αριθμό από δευτερεύουσες πλοκές οι οποίες, πριν το τέλος, συγκλίνουν με την κυρίως αφήγηση και εν πολλοίς δικαιολογούν την αμφιθυμία ή την απροσδόκητη συμπεριφορά των χαρακτήρων.

Ο Μάιλς Χέλερ, πρωταγωνιστής στο Sunset Park -τίτλος που πέρα από τη συγκεκριμένη περιοχή του Μπρούκλιν είναι και μια λειτουργική μεταφορά, φορτισμένη με υπαινιγμούς για την παρακμή και τη μοίρα των κατοίκων- έχει εγκαταλείψει την εύπορη οικογένειά του στη Νέα Υόρκη και πήγε να ζήσει σε μια ερημική επαρχία στη νότια Φλόριντα, προκειμένου να διαχειριστεί το πένθος, τη λύπη και τις ενοχές του: Ο αδελφός του, από άλλη μητέρα, έχει πεθάνει σε ένα αυτοκινητικό δυστύχημα και ο Μάιλς πιστεύει πως το σφάλμα ήταν δικό του. Το μυστικό αυτό δεν το έχει μοιραστεί με τον πατέρα του, ιδιοκτήτη ενός φθίνοντος εκδοτικού οίκου. και τη μητέρα του, διάσημη ηθοποιό. Ο Μάιλς βρίσκει παρηγοριά σε ένα ανήλικο κορίτσι, την Πιλάρ, που συναντάει σε ένα πάρκο και συμπτωματικά διαβάζουν και οι δυο τον «Μεγάλο Γκάτσμπι». Σε ολόκληρο το μυθιστόρημα υπάρχουν απόηχοι από το μυθιστόρημα του Φιτζέραλντ, τόσο στη ρομαντική ψυχοσύνθεση του αφηγητή, όσο και σε διάφορα σημεία της πλοκής, όπως στο επεισόδιο με το αυτοκινητικό δυστύχημα.

«Η δυσοσμία της ήττας»

Θα επιστρέψει στη Νέα Υόρκη και θα μείνει σε ένα σπίτι υπό κατάληψη, στο Σάνσετ Παρκ, όπου περνάει την ώρα του φωτογραφίζοντας τάφους διάσημων γκάγκστερ, ποιητών, στρατηγών και βιομηχάνων και αθλητών.

Ο Μάιλς, στη Φλόριντα, όπου έχει καταφύγει τα τελευταία επτά χρόνια, φωτογραφίζει εγκαταλειμμένα αντικείμενα σε σπίτια που έχουν κατασχεθεί, σπίτια που «έχουν εμποτιστεί από τη δυσοσμία της ήττας», καθώς οι ιδιοκτήτες τους δεν ήταν πλέον σε θέση να πληρώνουν τις δόσεις των δανείων τους, μια δουλειά από τις ελάχιστες προσοδοφόρες στην περιοχή, όπου μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει γονατίσει από την οικονομική ύφεση του 2008. Είναι είκοσι οκτώ χρονών και δεν έχει την παραμικρή φιλοδοξία, συγκεντρώνεται στο παρόν και δεν σκέφτεται το μέλλον, δεν κάνει σχέδια και ζει με τα απολύτως απαραίτητα. Απολύτως απαραίτητα είναι και η ανάγνωση μυθιστορημάτων, η μοναδική εξάρτηση από την οποία δεν επιθυμεί να απαλλαγεί. Εδώ και επτά χρόνια δεν έχει έρθει σε επαφή με κανέναν από τους δικούς του, αλλά όταν θα αναγκαστεί να φύγει από την Φλόριντα θα επιστρέψει στη Νέα Υόρκη, μετά από πρόσκληση του φίλου του Μπινγκ Νέιθαν και θα μείνει σε ένα σπίτι υπό κατάληψη, στο Σάνσετ Παρκ, όπου περνάει την ώρα του φωτογραφίζοντας τάφους διάσημων γκάγκστερ, ποιητών, στρατηγών και βιομηχάνων και αθλητών, αναβάλλοντας την επαφή με τους δικούς του. Στο σπίτι αυτό, κάπου κοντά στο Μπρούκλιν, μένουν τρεις ακόμα νέοι γύρω στα τριάντα, ταλαντούχοι και ευφυείς, απόφοιτοι πανεπιστημίων, αλλά φτωχοί και αποφασισμένοι να μην εγκαταλείψουν τη στέγη αυτή, στην οποία αρχικά κατέφυγαν ως μια προσωρινή λύση. 

alt
   Ο Paul Auster

Εξόριστοι στην πόλη

Ένα ακόμα έργο που αποτελεί σημείο αναφοράς και διατρέχει το μυθιστόρημα είναι η ταινία «Τα καλύτερά μας χρόνια» του Γουίλιαμ Γουάιλερ, που είναι το θέμα της διατριβής της Άλις Μπέργκστρομ, μιας εκ των ενοίκων του σπιτιού, και που αφορά τρεις βετεράνους στρατιώτες που επέστρεψαν στο σπίτι τους μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην ταινία τίθεται το ερώτημα αν αυτοί οι άντρες θα μπορέσουν ποτέ να ανακτήσουν μια κανονικότητα, να συνθηκολογήσουν με τους δαίμονές τους και να επανέρθουν σε μια ειρηνική ζωή, ένα ερώτημα που επανέρχεται τακτικά στο μυθιστόρημα. Μπορεί ένας άνθρωπος, μετά από μεγάλο τραύμα, να ανακάμψει και να επανενταχθεί; Ο Μάιλς παρά τις προσπάθειές του, και τις προσπάθειες των ανθρώπων που τον αγαπούν, δεν θα ξεφύγει ποτέ από το τραύμα της απώλειας του αδελφού του, δεν θα ενσωματωθεί και θα λειτουργεί πάντα ως παρίας και εξόριστος.

Πλήθος συμπτώσεων διατρέχουν την πλοκή – υπάρχουν ζευγάρια όπου ένας εκ των δυο είναι πολύ νεώτερος, νέοι πολλά υποσχόμενοι που σκοτώνονται ή αυτοκτονούν, νέοι με προβληματική σεξουαλικότητα καθώς και το θέμα του μπέιζμπολ πάνω στο οποίο ο συγγραφέας στοχάζεται και καταγράφει στιγμιότυπα, διακόπτοντας τη ροή του κειμένου.

Εγκεφαλικοί καταληψίες

Οι χαρακτήρες ελάχιστα δρουν και κινούνται, αλλά στοχάζονται και αποφαίνονται για διάφορα θέματα που τους απασχολούν, ενώ στο τέλος τούς βρίσκουμε ελάχιστα διαφοροποιημένους.

Το Σάνσετ Παρκ εκτυλίσσεται, στο μεγαλύτερο μέρος του, το 2008 με φόντο την οικονομική κρίση που μαστίζει τις ΗΠΑ και την εκλογή του Ομπάμα και είναι ένα μυθιστόρημα το οποίο ελλείψει άλλου όρου θα το χαρακτηρίζαμε «εγκεφαλικό». Οι χαρακτήρες πολύ λίγο δρουν και κινούνται, στοχάζονται και αποφαίνονται για διάφορα θέματα που τους απασχολούν, ενώ στο τέλος τούς βρίσκουμε ελάχιστα διαφοροποιημένους. Κάθε κεφάλαιο φέρει και το όνομα ενός εκ των τεσσάρων χαρακτήρων που συνδέονται με την παράνομη κατάληψη του σπιτιού, και δίνει τη δική του οπτική στα γεγονότα, την ιδεολογία και την κοσμοθεωρία του, αλλά και μέρος της προσωπικής του ιστορίας που τον οδήγησε στη «λύση» της κατάληψης.  

Παρότι η γλώσσα και ο λόγος του κάθε χαρακτήρα παρουσιάζεται διαφοροποιημένος και μας δίδεται μέσα από μια καλά επεξεργασμένη τριτοπρόσωπη αφήγηση σε ξεχωριστά κεφάλαια, εν τούτοις ο διάλογος είναι ελάχιστος και η πλοκή υποτυπώδης. Μαθαίνουμε τις απόψεις τους, τα συναισθήματα και τις ανησυχίες του κάθε χαρακτήρα αλλά, όπως έχουν γράψει ήδη οι περισσότεροι κριτικοί για το συγκεκριμένο μυθιστόρημα, παραμένουν μέχρι το τέλος επίπεδοι και σχηματικοί. Όμως, καλό είναι να μην ξεχνάμε πως κάποια βιβλία δεν τα διαβάζουμε για την πλοκή, τις ανατροπές ή τους «ανάγλυφους» χαρακτήρες αλλά για την απόλαυση που αντλούμε από τη σκέψη και τη γλώσσα του συγγραφέα, και όσο γι’ αυτό, ο Οστερ παραμένει μοναδικός στιλίστας – τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου. 

* Η ΑΡΓΥΡΩ ΜΑΝΤΟΓΛΟΥ είναι συγγραφέας και μεταφράστρια.
Τελευταίο της βιβλίο, το μυθιστόρημα «Σώμα στη βιτρίνα» (εκδ. Μεταίχμιο).


altΣάνσετ Παρκ
Paul Auster
Μτφρ. Σπύρος Γιανναράς
Μεταίχμιο 2014
Σελ. 312, τιμή € 15,50

alt

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ PAUL AUSTER

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Paul Auster: «Μέρα νύχτα»

Paul Auster: «Μέρα νύχτα»

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τον τόμο του Paul Auster «Μέρα νύχτα» (μτφρ. Μαρία Ξυλούρη), που κυκλοφορεί στις 6 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«4 3 2 1», του Πολ Όστερ - Το μεγάλο αμερικανικό μυθιστόρημα είναι εδώ

«4 3 2 1», του Πολ Όστερ - Το μεγάλο αμερικανικό μυθιστόρημα είναι εδώ

Για το μυθιστόρημα του Paul Auster «4 3 2 1» (μτφρ. Μαρία Ξυλούρη, εκδ. Μεταίχμιο).

Του Διονύση Μαρίνου

Η συζήτηση για το μεγάλο αμερικανικό μυθιστόρημα συνεχίζεται αδιάπτωτη. Από το Μόμπι Ντικ του Χέρμαν Μέλβιλ και το Άλικο...

Ο άντρας που αψηφούσε τη βαρύτητα

Ο άντρας που αψηφούσε τη βαρύτητα

Για το μυθιστόρημα του Paul Auster Mr. Vertigo (μτφρ. Ιωάννα Ηλιάδη, εκδ. Μεταίχμιο).

Του Γιώργου Βέη

Έχει λεχθεί ότι ο Πολ Όστερ είναι ικαν...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ο ιστορικός χώρος της αρχαίας Αθήνας που επέλεξε η ομάδα Loxodox «συνομιλεί» αρμονικά με τη μαγική νύχτα των Αγγλοσαξόνων, όπως τη συνέθεσε ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Κεντρική εικόνα: © Sabrina Brodescu.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Η ομάδα Loxodox είναι ιδ...

Κινέζοι εθνικιστές στοχοποιούν τον νομπελίστα Μο Γιάν – Γιατί τον κατηγορούν για αντικομμουνισμό

Κινέζοι εθνικιστές στοχοποιούν τον νομπελίστα Μο Γιάν – Γιατί τον κατηγορούν για αντικομμουνισμό

Ο Κινέζος Νομπελίστας Μο Γιάν κατηγορείται ότι με τα βιβλία του σπιλώνει τον κομμουνιστικό στρατό της Κίνας και εξυμνεί τον αντίστοιχο της Ιαπωνίας. 

Επιμέλεια: Book Press

Το να είσαι ...

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Την Παρασκευή 22 Μαρτίου 2024 θα γίνει η τελετή της απονομής των λογοτεχνικών βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Ακολουθούν οι μικρές λίστες και μαζί οι νικητές σε κάθε κατηγορία, καθώς και το μεγάλο βραβείο της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ