Πεζογράφοι και ποιητές εύχονται στην Book Press με ένα διήγημα ή ένα ποίημα γραμμένο ειδικά για τους αναγνώστες μας. Μια λέξη τα ενώνει: «δέκα». Σήμερα, ο Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τις βιβλιοθήκες
Στον Μενέλαο Καραμαγγιώλη,
για το Χάρτινο Σπίτι της Κυψέλης.
Ένα.«Ξαμοληθείτε. Ανασκουμπωθείτε. Δεν έχουμε χρόνο». Ο Οδυσσέας Γεωργίου επιστράτευσε το σύμπαν. Όπου σύμπαν ίσον τα άγια βιβλιοφιλικά ρεμάλια που είχαν ιδρύσει, με δική του μεθυσμένη πρωτοβουλία, τους Borges Brothers. Όπου Borges Brothers ίσον βιβλία — ξενύχτια για καταβρόχθιση βιβλίων, χρέη από αγορές βιβλίων, ουλές από καβγάδες για την κατίσχυση του Ντον ΝτεΛίλλο έναντι του Τόμας Πύντσον και αντιστρόφως, βραχνιάσματα από ολονύκτιες απαγγελίες ποιημάτων του Λάγιου, του Καρούζου, του Σαχτούρη, μετακομίσεις σε μεγαλύτερα σπίτια για το βόλεμα βιβλίων, εγκαταλείψεις από ματαιωμένα κορίτσια που δεν άντεχαν άλλο τη βιβλιομανία, και πάει λέγοντας. Και τώρα, όπως πάντα, ο χρόνος ήταν ο αδυσώπητος αφέντης. Είχαν μόλις δέκα μέρες στη διάθεσή τους για να κερδίσουν το στοίχημα.
Ακούμπησε στο γραφείο το «Δέκα» του Καραγάτση, το «Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο» του Ρηντ, τους «Δέκα μικρούς νέγρους» της Κρίστι, και τα δέκα τεύχη της επιθεώρησης Internationale Situationniste.
Δύο. Μαρίδα έλεγαν τα μικρά. Τη φιλοσοφική/πολιτική σειρά τσέπης του ύψιλον/βιβλία, όλο τον Έρασμο, τις Εκδόσεις Μη Άμεσης Επανάστασης με την καρφίτσα, τα περισσότερα της Στιγμής. Βιβλία έλεγαν αυτά που σήμερα λέμε «τούβλα». 500 σελίδες και βάλε. Η ράχη πάνω από 3 εκατοστά.
Τρία. Ο Γεωργίου έβαλε τον δίσκο του Τζιμάκου. «Χέντριξ και Καζαντζίδης/ Δέκα χιλιάδες βατ/ Να κλάσουνε πατάτες/ Οι μπάτσοι και τα ΜΑΤ». Ακούμπησε στο γραφείο το Δέκα του Καραγάτση, το Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο του Ρηντ, τους Δέκα μικρούς νέγρους της Κρίστι, και τα δέκα τεύχη της επιθεώρησης Internationale Situationniste (του έμεναν άλλα δύο για να συμπληρώσει το σύνολο των δώδεκα τευχών, και είχε βάλει λυτούς και δεμένους να του τα βρουν). Άναψε τσιγάρο, ήπιε μια γουλιά καφέ. Όλες οι σπαζοκεφαλιές για την ταξινόμηση και τη μέτρηση βιβλίων είχαν εξαϋλωθεί. Ούτε ανά θέμα, ούτε αλφαβητικά, ούτε κατά ημερομηνία έκδοσης, ούτε σύμφωνα με τις βιβλιοδεσίες, ούτε με βάση τις αναγνωστικές προτεραιότητες. Τη λύση την είχε δώσει ο Στέλιος Άγρας, εκδότης και βιβλιοεστέτ, που αναπάντεχα οινοβαρής, ένα βράδυ στο μπαρ Mason & Dixon, στη Φωκίωνος Νέγρη, είχε πει: «Με το μέτρο».
Τέσσερα. Τα υποδεκάμετρα πήραν φωτιά!
Πέντε. Ο Ευτύχιος Σκυλίτσης και ο Οδυσσέας Γεωργίου είχαν στοιχηματίσει: ποιος θα έπιανε το χιλιόμετρο έως τις 7 Φεβρουαρίου, δέκα χρόνια από την αναχώρηση για τους Λειμώνες του Ουρανού του αείμνηστου Τάσου Δενέγρη, κοινού τους φίλου, ποιητή, μεταφραστή του Μπόρχες και του Τζον Ντος Πάσος και του Χούλιο Κορτάσαρ. Ο Σκυλίτσης είχε αρωγούς τους Μορφολόγιους, έναν εσμό φανατικών φορμαλιστών και λυρικών λεττριστών που έπιναν νερό (και ουίσκι και βότκα και τεκίλα) στο όνομα του Vladimir Propp και του Isidore Isou, και συνόδευαν πιστά τον Σκυλίτση στις τρεις, τέσσερις ανά δέκα μήνες εξόδους του από το ενδιαίτημά του στην Καλλιδρομίου έως το μπαρ Ο Ένοικος, επίσης στην Καλλιδρομιου, μόλις δέκα μέτρα από το εν λόγω ενδιαίτημα. Ο Γεωργίου, τους Borges Brothers.
Έξι. Μετρούσαν. Μανιακά. Μεγαλόφωνα. «5 το Infinite Jest, 5 και εξήντα το Women and Men, 4 και δέκα οι Λεπτομέρειες για το Τέλος του Κόσμου, 3 και πενήντα το Σύσσημον». Και πάει λέγοντας.
Στις αρχές της δεκαετίας του ενενήντα είχαν περί τα δέκα χιλιάδες βιβλία έκαστος. Ο Σκυλίτσης δεν δάνειζε. Ο Γεωργίου δάνειζε. Δανεικά κι αγύριστα, διότι ξεχνούσε να τα ζητήσει. Ευτυχώς κατέγραφε στο αιώνιο μαύρο δερμάτινο σημειωματάριό του πού δάνειζε και τι.
Εφτά. Οι Σκυλίτσης και Γεωργίου μάζευαν βιβλία από τη δεκαετία του εβδομήντα. Συναντιόντουσαν στη Δεξαμενή, αρχικά, και στου Μπόκολα. Αργότερα, στο Άμα Λάχει, στο Galaxy, στο Dada. Πιο μετά, στο Vineland, στον Εξώστη, στο Άλεφ. Συζητούσαν για τον Ναμπόκοφ και τον Μέιλερ, για τη Μήτσορα και τον Γονατά, για τον Γκίνσμπεργκ και τον Μπάροουζ, για τον Νάσο Θεοφίλου και τον Γιώργο Μανιάτη. Στις αρχές της δεκαετίας του ενενήντα είχαν περί τα δέκα χιλιάδες βιβλία έκαστος. Ο Σκυλίτσης δεν δάνειζε. Ο Γεωργίου δάνειζε. Δανεικά κι αγύριστα, διότι ξεχνούσε να τα ζητήσει. Ευτυχώς κατέγραφε στο αιώνιο μαύρο δερμάτινο σημειωματάριό του πού δάνειζε και τι.
Οχτώ. «Έχουμε πιάσει 880 μέτρα. Λείπουν 120!» κραύγασε με συγκρατημένη απαισιοδοξία ο Γεωργιου. «Ο Ευτύχης είναι στα 950. Ξαμοληθείτε. Ανασκουμπωθείτε. Δεν έχουμε χρόνο!» Τους έδωσε τον κατάλογο: Χρονοπούλου, Βακιρτζής, Σπυρόπουλος, Αναστασιάδης, Φραγκιαδάκης, Δημητρίου, Τσέλιου, Μακρής, Ιωσηφίδης, Σακκελαρίου, Τσακανίκα, Πέτρου, Καραθάνου, Διονυσίου, Γαβριήλογλου, Μανάφης, Κουζέλης, Λασκαρίδου, Αντωνίου, Ηλιόπουλος, Γαβριελάτος. Κι άλλοι σαράντα περίπου. Τους έδωσε τα υποδεκάμετρα. Τους έδωσε οδηγίες. Τους έδωσε τηλέφωνα και διευθύνσεις. «Μετράτε γιατί χανόμαστε!»
Εννέα. Επί δέκα μέρες τηλεφωνούσαν, έκλειναν ραντεβού, πήγαιναν, μέτραγαν. Ο Γεωργίου είχε κάνει τους υπολογισμούς του. Είχε δανείσει σε καμιά εξηνταριά φίλες και φίλους περί τα 3000 βιβλία, κανονικά, «τούβλα», όχι μαρίδα, με ράχη από 3 έως 6 εκατοστά, που σημαίνει 100 μέτρα και βάλε. Είχε παραγγείλει κι άλλα 80 με 100 από το Bookpaths, την Amazon, την abe books, επίσης, «τούβλα». Με λίγη καλή τύχη και με μέθοδο και συνεργασία και ξαμόλημα και μέτρημα και λογική και ευαισθησία θα έπιανε το χιλιόμετρο έως τις 7 Φεβρουαρίου.
Δέκα. Ένα χιλιόμετρο! Εκατό μέτρα επί δέκα. Τριάντα χιλιάδες εξακόσια δέκα βιβλία. Τύφλα να ᾽χει ο Ουμπέρτο Έκο!
* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ-ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής.
Τελευταίο του βιβλίο, η ποιητική συλλογή «Ίχνη και χνότα» (εκδ. Γαβριηλίδη).