alt

Ημερίδα στις 8 Μαρτίου, στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης, στις 17:00, για την Τέχνη, την Ελευθερία και τη Λογοκρισία.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Για άλλη μία φορά σε όλο τον κόσμο, αλλά και στην Ευρώπη, γινόμαστε μάρτυρες μιας «σκλήρυνσης» της στάσης απέναντι στην καλλιτεχνική ελευθερία. Άλλοτε αφορμή είναι ένα «άσεμνο» ή «βλάσφημο» έργο, άλλοτε αφορά το πολιτικό περιεχόμενο παραστάσεων, ταινιών ή άλλων έργων τέχνης. Μήπως η πολιτική ορθότητα έχει φτάσει να οδηγεί σε αυτο-λογοκρισία; Είναι επικίνδυνο να ενσωματώνονται ακραίες ιδέες ή δηλώσεις σε ταινίες, θεατρικά έργα και εικαστικές εγκαταστάσεις; Μήπως κάποιοι ταυτίζουν καταχρηστικά το έργο τέχνης με τις ιδέες ή τις εικόνες που ενσωματώνει ως υλικό; Μήπως αδυνατούν να κατανοήσουν την απόσταση που χωρίζει το έργο τέχνης από τη δήλωση ιδεολογικής τοποθέτησης; Μήπως η διαρκής επίκληση της ατομικής ευθύνης του καλλιτέχνη μπορεί να οδηγεί σε αυτο-λογοκρισία; Πώς και από ποιον τίθενται εντέλει τα όρια στην ελευθερία της έκφρασης;

Μήπως κάποιοι ταυτίζουν καταχρηστικά το έργο τέχνης με τις ιδέες ή τις εικόνες που ενσωματώνει ως υλικό; Μήπως αδυνατούν να κατανοήσουν την απόσταση που χωρίζει το έργο τέχνης από τη δήλωση ιδεολογικής τοποθέτησης;

Τα ζητήματα αυτά έχουν έρθει (ξανά) στο προσκήνιο πρόσφατα, τόσο στην Ελλάδα όσο και αλλού. Γι’ αυτό, στις 8 Μαρτίου, σας προσκαλούμε σε μια δημόσια συζήτηση με θέμα «Τέχνη, Ελευθερία, Λογοκρισία», στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Εκεί θα προσεγγίσουμε αυτά τα ζητήματα σε εθνικό επίπεδο, αλλά και μέσα από μια διεθνή οπτική.

Τη συζήτηση συνδιοργανώνουν η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και η Γενική Γραμματεία Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Ζητήσαμε από ορισμένους από τους συμμετέχοντες να μας απαντήσουν στην ερώτηση: Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από μια ημερίδα για την Τέχνη, την Ελευθερία και τη Λογοκρισία;

 

Ηλίας Κανέλλης: Δημοσιογράφος, εκδότης του περιοδικού The Books’ Journal

Από την ημερίδα, συνολικά, δεν ξέρω. Από τη μεριά μου, πάντως, έχω να συνεισφέρω τρία πράγματα:
1. Χρειάζεται να ξεκαθαριστεί η έννοια της λογοκρισίας. Εσείς θα δημοσιεύατε ποτέ ένα κείμενο, γνωστού ή αγνώστου, που κάνει προπαγάνδα υπέρ του τζιχαντισμού; Ή υπέρ της εξόντωσης όσων διαφωνούν; Νομίζω, ποτέ. Γιατί σέβεστε το κύρος του Μέσου το οποίο διευθύνετε. Κατά τη γνώμη μου, το Εθνικό Θέατρο, δίνοντας βήμα στον τρομοκράτη και κατά συρροήν δολοφόνο Ξηρό της 17 Νοέμβρη, σε μια παράσταση που επί της ουσίας παραδίδεται στον μονόλογο του Ξηρού, δεν προφυλάσσει το κύρος του, επιλέγοντας να δώσει το λόγο σε εξτρεμιστές που εχθρεύονται την ελευθερία του λόγου σε βάρος της πλειονότητας των πολιτών χάρη και στο φόρο των οποίων το θέατρο επιβιώνει. Προφανώς, κάθε καλλιτεχνική έκφραση μπορεί να ακουστεί στη δημοκρατία, και η πιο ακραία – αλλά όταν το Εθνικό φιλοξενεί μια τέτοια άποψη πρέπει να δέχεται και την κριτική στην επιλογή του, όπως εσείς θα δεχόσαστε την κριτική στην επιλογή σας να δημοσιεύσετε (αν το είχατε κάνει) την προπαγάνδα των τζιχαντιστών.
2. Η ελευθερία δεν είναι αλά καρτ. Και δεν εκτείνεται παντού. Αν, ας πούμε, ένας καλλιτέχνης παραβιάζει τους νόμους ή το κοινό περί δικαίου αίσθημα, το να διωχθεί βάσει του νομικού πλαισίου είναι αυτονόητο για κάθε κράτος δικαίου – και αυτό δεν είναι λογοκρισία. Αν, π.χ., μια ηθοποιός πνίγει σε κάθε παράσταση ένα πουλί, αυτό είναι πρωτίστως αδίκημα, ακόμα κι αν θεωρείται τέχνη. Αν διωχθεί η ηθοποιός (ή και ο σκηνοθέτης), θα είναι για το αδίκημα, όχι για τη συγκεκριμένη έκφραση.
3. Η ελευθερία και η λογοκρισία δεν εκτείνονται μόνο στην τέχνη και στην έκφραση. Όποιος έχει εργαστεί ως δημοσιογράφος, θα ξέρει καλά ότι, παρά τα μεγάλα λόγια, το πρώτο πράγμα με το οποίο πρέπει να εξοικειωθεί είναι οι περιορισμοί που τίθενται από το νόμο, από τους κανόνες του Μέσου στο οποίο εργάζεται, από τις ενδεχόμενες δεσμεύσεις του Μέσου έναντι της αγοράς, της πολιτικής ή συγκεκριμένων προσώπων και, ασφαλώς, κάποιες φορές, από τις ειδικές συνθήκες τις οποίες ορίζει η πολιτεία, δηλαδή οι κυβερνήσεις. Εν προκειμένω, π.χ., πολύ πιο σοβαρή για την ελευθερία στη χώρα μας είναι η διάταξη του νόμου εμπνεύσεως του υπουργού Επικρατείας Νίκου Παππά που νομοθετεί περιορισμούς στα ηλεκτρονικά Μέσα Ενημέρωσης, στο όνομα δήθεν ενός πολέμου κατά της διαπλοκής. Εξίσου σοβαρή είναι η απαγόρευση κάλυψης από τα ΜΜΕ των συνθηκών φιλοξενίας προσφύγων στους ειδικούς χώρους – την ίδια στιγμή που για την κυβέρνηση δεν υπάρχει θέμα να δίνει τις δικές του φωτογραφίες ο υπουργός Αμύνης Πάνος Καμμένος, πλαισιωμένος από παιδιά που φιλοξενούνται στο στρατόπεδο (είναι αυτό που ο Κούντερα έχει αποκαλέσει ολοκληρωτικό κιτς). Πρόβλημα για την ελευθερία είναι και η δίωξη επιστημόνων για τις επιστημονικές απόψεις τους (περίπτωση Ρίχτερ) ή για την κριτική που άσκησαν σε ανώτατα στελέχη της δικαστικής πυραμίδας (περίπτωση Θάνου_Τσακυράκη). Τέλος, μνημείο λογοκρισίας, μάλιστα ολοκληρωτικού τύπου, συνιστά η μεθόδευση του υπουργού Τύπου, Νίκου Παππά, η στηριγμένη στην παρ. 5 του άρθρου μόνου του Ν. 1178/81, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 2 του άρθρ. 37 του Ν. 4356/2015, που διεκδικεί την αποκατάσταση της τρωθείσας τιμής του, θεωρεί, από δημοσιεύματα, και δίνει αυτός το κείμενο με το οποίο θα αισθανόταν ικανοποιημένος.
Κατά τα άλλα, είναι πολύ ενδιαφέρον να συζητάς για ελευθερίες και λογοκρισία σε ένα κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον που ανέχεται την περιστολή ελευθεριών, αρκεί να βολεύει τις ιδέες μας. Ή τις ιδεοληψίες μας.

Χρήστος Γραμματίδης: Δικηγόρος

Η μεγαλύτερη προσδοκία μου είναι να μην καταλήξει μια βαρετή συνάντηση ομοϊδεατών. Συνήθως σε αυτού του είδους τις εκδηλώσεις όλοι οι ομιλητές και όσοι μιλάνε από το κοινό λένε τα ίδια: "ζήτω η ελεύθερη τέχνη, ζήτω η ελεύθερη έκφραση, κάτω η λογοκρισία". Αυτοεπιβεβαιωνόμαστε και γυρίζουμε σπίτι σίγουροι για το πόσο δίκιο έχουμε. Η μεγαλύτερη προσδοκία μου θα ήταν να επιχειρηματολογήσει κάποιος για την αντίθετη γνώμη, για το πόσο σημαντικά είναι τα "δημόσια ήθη", να μας πει κάποιος γιατί θεωρεί ότι μια κοινωνία έχει δικαίωμα να λογοκρίνει και τα συναφή. Αλλά κάποιος που τα πιστεύει αυτά (και υπάρχουν πολλοί) συνήθως δεν έρχεται σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις. Δυστυχώς.

Συντονισμός
Κωστής Παπαϊωάννου: Γενικός Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Ξένια Κουναλάκη: Αρχισυντάκτρια διεθνών ειδήσεων και αρθρογράφος στην εφημερίδα Καθημερινή
Ηλίας Κανέλλης: Δημοσιογράφος, εκδότης του περιοδικού The BooksJournal
 
Ομιλητές
Νίκος Αλιβιζάτος: Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών
Χρήστος Γραμματίδης: Δικηγόρος
Πηγή Δημητρακοπούλου: Σκηνοθέτρια
Σταύρος Ζουμπουλάκης: Συγγραφέας, Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος
Ηλίας Κανέλλης: Δημοσιογράφος, εκδότης του περιοδικού The Books’ Journal
Κυριάκος Κατζουράκης: Εικαστικός, σκηνοθέτης
Κώστας Κωστάκος (Old Boy): Blogger
Δημήτρης Χριστόπουλος: Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Χρήστος Χωμενίδης: Συγγραφέας
Vicky Baker: Αρχισυντάκτρια του περιοδικού Index on Censorship
Caroline Fourest: Φεμινίστρια συγγραφέας, σκηνοθέτρια ντοκυμανταίρ, δημοσιογράφος, ραδιοφωνική παραγωγός στο France Culture και εκδότρια του περιοδικού ProChoix
Lemine Ould M. Salem: Συν-σκηνοθέτης του ντοκυμανταίρ Salafistes
John Ralston Saul: Πρόεδρος της PEN International (2009-2015)
Kris Verdonck: Καλλιτέχνης που δραστηριοποιείται στη μεταβατική ζώνη μεταξύ εικαστικών τεχνών και θεάτρου, μεταξύ εγκαταστάσεων και περφόρμανς, μεταξύ χορού και αρχιτεκτονικής. Παρουσίασε το έργο του, Stills, στο πλαίσιο του Fast Forward Festival της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών, το 2015
Και ο Daniel Wetzel των Rimini Protokoll, με μια μαγνητοσκοπημένη δήλωση σε βίντεο
Επιμέλεια: Χρήστος Καρράς, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Κωστής Παπαϊωάννου
 
Για τις ομιλίες των ξένων ομιλητών θα υπάρχει ταυτόχρονη διερμηνεία

 

altΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Συγγρού 107
Πληροφορίες: 210 900 5 800
Τρίτη 8 Μαρτίου 2016
17:00
Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.
Απαιτείται κράτηση μέσω της ιστοσελίδας της Στέγης

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...
Λογοτεχνικό Βραβείο Δουβλίνου 2024: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα με γνωστούς συγγραφείς

Λογοτεχνικό Βραβείο Δουβλίνου 2024: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα με γνωστούς συγγραφείς

Ο νικητής θα ανακοινωθεί στις 23 Μαΐου κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Φεστιβάλ Λογοτεχνίας του Δουβλίνου. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Σεμπάστιαν Μπάρυ © Faber & Faber. 

Επιμέλεια: Book Press

Ανακοινώθηκε η βρ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ