Πρόσωπα από το χώρο των τεχνών, των ιδεών και του πολιτισμού, αποκαλύπτουν το δικό τους αναγνωστικό χαρακτήρα, τη μύχια σχέση τους με το βιβλίο και την ανάγνωση.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Φωτογραφία: Διονύσης Κουρής
Ο συνθέτης Μίνως Μάτσας απαντά σε 25 κλασικές ή αναπάντεχες βιβλιοφιλικές ερωτήσεις.
/Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτό τον καιρό;
Διαβάζω το Birthday Letters, τα ποιήματα του Ted Hughes συντρόφου της Plath. Να ένα δείγμα:
"The dreamer in her
Had fallen in love with me and she did not know it.
That moment the dreamer in me
Fell in love with her and I knew it"
/Πώς ήρθε στα χέρια σας;
Όπως όλα τα πολύτιμα, από θαύμα. Διάβαζα τις Μεταμορφώσεις του Οβίδιου κατά Ted Hughes και το Birthday Letters ήρθε σαν δώρο.
/Γενικά, πώς επιλέγετε βιβλία;
Επιλέγω βιβλία από ένστικτο, από σύμπτωση ή εκ προ μελέτης. Είμαι φύσει περίεργος κι έτσι κρυφακούω τις συζητήσεις, ρωτάω κι έτσι μαθαίνω...
/Έχετε βιβλίο στην τσάντα σας;
Συνήθως έχω βιβλίο ακόμη και στην τσέπη μου.
/Διαβάζετε στο Μετρό, σε καφέ ή σε άλλους εξωτερικούς χώρους;
Προσπαθώ, αφού κουβαλώ πάντα ένα βιβλίο μαζί μου, αλλά πάντα αφαιρούμαι από τον θόρυβο κι έτσι τελικά προτιμώ να διαβάζω στην ησυχία. Νιώθω πάντως ασφάλεια πως αν ξεμείνω κάπου τουλάχιστον θα έχω κάτι να διαβάζω.
/Σε ποια στάση σας αρέσει να διαβάζετε;
Δεν απαντώ σε προσωπικές ερωτήσεις.
/Αφού τα διαβάσετε, φυλάτε τα βιβλία σας και τα μεταφέρετε από σπίτι σε σπίτι όταν μετακομίζετε;
Πάντα τα μετακομίζω. Αυτή τη στιγμή τα βιβλία μου βρίσκονται μεταξύ Λος Άντζελες, Αθήνας και Σπετσών. Αποχωρίζομαι μόνο τα πιο αγαπημένα βιβλία, τα οποία χαρίζω σε ιδιαίτερους ανθρώπους ή εν πάση περιπτώσει σε ανθρώπους που πιστεύω πως θα με ερωτευτούν διαβάζοντάς τα.
/Πόσο οργανωμένη είναι η βιβλιοθήκη σας; Μπορείτε να βρείτε ένα βιβλίο άμα το ψάχνετε;
Δυστυχώς ούτε τα βιβλία μου, ούτε οι μουσικές μου είναι οργανωμένες στο χώρο. Αυτό νομίζω κατά βάθος συμβαίνει γιατί έτσι, ψάχνοντας κάτι μπορεί να συμβεί το αναπάντεχο και να πέσω σε ένα γραπτό ή μουσική που θα με εκπλήξει. Φυσικά, συχνά ο εκνευρισμός περισσεύει όταν βιάζομαι να βρω κάτι.
/Προσέχετε τα βιβλία σας ή τα τσακίζετε, τα υπογραμμίζετε και σημειώνετε επάνω σ' αυτά;
Τα προσέχω με την έννοια του ότι δεν θέλω να είναι βρώμικα ή τσακισμένα. Οι σημειώσεις επιβάλονται.
/Έχει τύχει ποτέ να «κολλήσετε» με βιβλίο; Τι συνέβη;
Ναι. Ας πούμε το Σμιλεύοντας το Χρόνο του Ταρκόφσκι, μου έσωσε τη ζωή πριν πολλά χρόνια, όταν πέθανε ξαφνικά ένας αγαπημένος φίλος και συνεργάτης.
/Αφήνετε στη μέση βιβλία που σας κάνουν να βαριέστε; Πόσο συχνά;
Δυστυχώς, αν και το απεχθάνομαι, έχει συμβεί. Κυρίως όταν πρόκειται για μεταφράσεις και ο λόγος δεν ρέει.
/Έχει τύχει να σας συναρπάσει, μετά από χρόνια, βιβλίο που στην πρώτη ανάγνωση σας είχε απογοητεύσει;
Όχι, αλλά έχει τύχει να ανακαλύψω διαμάντια σε ένα βιβλίο που μου είχε απλώς αρέσει πριν από 15 χρόνια.
/Έχετε πετάξει ποτέ βιβλίο σε άνθρωπο από τα νεύρα σας;
Κι αυτό είναι μια προσωπική ερώτηση.
/Στα σκουπίδια;
Πολύ δύσκολα. Δεν θυμάμαι να έχω κάνει κάτι τέτοιο.
Αποχωρίζομαι μόνο τα πιο αγαπημένα βιβλία, τα οποία χαρίζω σε ιδιαίτερους ανθρώπους ή εν πάση περιπτώσει σε ανθρώπους που πιστεύω πως θα με ερωτευτούν διαβάζοντάς τα.
/Κάνετε δώρο βιβλία;
Πολύ συχνά. Μου αρέσει επίσης να μου κάνουν δώρο βιβλία και απογοητεύομαι όταν το βιβλίο δεν με αφορά.
/Θα συμμετείχατε ποτέ σε Λέσχη Ανάγνωσης;
Όχι, γιατί θεωρώ ότι το βιβλίο έχει κάτι που αφορά μια κουβέντα ένας προς έναν.
/Σας έχει συμβεί να δανείσετε αγαπημένο βιβλίο και να μην σας επιστραφεί;
Συχνά συμβαίνει και με στεναχωρεί. Παλιότερα τα ζητούσα πίσω. Τώρα απλά εχω παραδοθεί στην τύχη. Σκέφτομαι ότι το βιβλίο θα βρίσκεται στα χέρια που έχει επιλέξει αυτό. Τα βιβλία πιστεύω πως σε διαλέγουν.
/Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν ήσασταν παιδί;
Το Doctor Dolittle του Hugh Lofting. Για κάποιο λόγο δεν μπορούσα να ξεπεράσω ότι ένας άνθρωπος μιλούσε τη γλώσσα των ζώων.
/Το έχετε ξαναδιαβάσει έκτοτε;
Όχι, αλλά είδα αυτό το αφελές φιλμ. Καμία σχέση με τη μαγεία που είχα στο μυαλό μου.
/Μέσα σε ποια ιστορία που έχετε διαβάσει θα θέλατε να ζείτε;
Στον Άφρό των Ημερών του Boris Vian.
/Με ποιον ή ποια συγγραφέα θα θέλατε να δειπνήσετε;
Με τον Fyodor Dostoyevsky.
/Για ποιο βιβλίο θα λέγατε: αυτό το βιβλίο μου άλλαξε τη ζωή;
Μα είναι τόσα πολλά και κυρίως βέβαια συμβαίνει σε μικρότερες ηλικίες. Τα βιβλία αυτά είναι σαν τις μουσικές που με εμπνέουν και μου έχουν αλλάξει την οπτική που βλέπω τα πράγματα. Είναι πολλά και θέλω να τα ξεχάσω...
/Ποιο βιβλίο προτείνετε ενθέρμως αυτή την εποχή;
Θα πρότεινα τα βιβλία του George Orwell καθώς και την ποίηση του Εμπειρίκου, του Σαχτούρη, του Λειβαδίτη.
/Ποιος είναι για σας ο ορισμός του καλού βιβλίου;
Δεν θα μπορούσα να σας δώσω ορισμό για κάτι τόσο ζωτικό που αφορά το μυαλό, τη γλώσσα, το συναίσθημα και τελικά την ύπαρξη. Θα πρότεινα στους νεότερους να διαβάζουν όσο μπορούν. Το ξέρω, είναι δύσκολο, αλλά αξίζει τον κόπο...
Info
Ο Μίνως Μάτσας είναι συνθέτης. Έχει γράψει μουσική σε πολλές κινηματογραφικές ταινίες. Πρόσφατα κυκλοφόρησε ο δίσκος του με την Φωτεινή Βελεσιώτου, Είδα του τρελού τα κλάματα (στίχοι Ελένη Φωτάκη) και με την Ελεωνόρα Ζουγανέλη, Μ' αγαπούσες κι άνθιζε (στίχοι Ελένη Φωτάκη). Στις 29 Ιανουαρίου ανεβαίνει στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας η παράσταση Βόυτσεκ, του Georg Büchner, σε μουσική δική του.