Πρόσωπα από το χώρο του θεάτρου, του σινεμά, της μουσικής, των εικαστικών, του πολιτισμού, πρόσωπα που μας είναι οικεία και άλλα που θα θέλαμε να γνωρίσουμε καλύτερα, μας αποκαλύπτουν τον δικό τους αναγνωστικό χαρακτήρα, τη μύχια σχέση τους με το βιβλίο και την ανάγνωση.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Η Αργυρώ Μποζώνη απαντά σε 25 κλασικές ή αναπάντεχες βιβλιοφιλικές ερωτήσεις.
/Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτές τις μέρες;
Vincent Azoulay Περικλής, Η Αθηναϊκή Δημοκρατία υπό τη δοκιμασία του μεγάλου ανδρός.
/Πού το βρήκατε;
Μου το χάρισε ο Νίκος Γκιώνης, ο εκδότης του. Θα το δανείσω μόλις το τελειώσω στον Χρήστο Γραμματίδη.
/Πώς επιλέγετε ποιο βιβλίο θα διαβάσετε;
Κυρίως από τους φίλους μου και χαζεύοντας στους πάγκους των βιβλιοπωλείων με τις νέες εκδόσεις.
/Κάνετε δώρα βιβλία;
Με τους φίλους, είναι εύκολο. Υποτίθεται ξέρεις τα γούστα τους. Ή κάτι που επιθυμούν, κάτι που έχεις συζητήσει μαζί τους. Με τους κάπως άγνωστους, είναι ζόρικο. Πρέπει να κάνεις ένα ψυχολογικό προφίλ και να μαντέψεις. Αξίζει τον κόπο να ασχοληθείς και να σκεφτείς τον άλλο. Μου αρέσει να κάνω δώρα βιβλία.
/Έχετε βιβλίο στην τσάντα σας;
Πάντα. Συνήθως είναι άλλο από αυτό που διαβάζω πριν κοιμηθώ. Σήμερα κουβαλάω το Περί της φύσης του ανθρώπου του Thomas Hobbes. To διαβάζω αργά, σε κάθε μικρό διάλειμμα.
/Διαβάζετε στο Μετρό, σε καφέ ή σε άλλους εξωτερικούς χώρους;
Δεν χρησιμοποιώ Μετρό, αλλά σε όλα τα ταξίδια διαβάζω. Διαβάζω στον Εθνικό κήπο, στο τέταρτο παγκάκι στην αριστερή αλέα προς το Ζάππειο. Εδώ και χρόνια. Πηγαίνω σχεδόν καθημερινά, είναι σαν να πηγαίνω γυμναστήριο.
/Σε ποια θέση ή στάση σας αρέσει να διαβάζετε;
Όταν θέλω να μάθω κάτι, διαβάζω περπατώντας. Ξαπλωτή στον καναπέ και το κρεβάτι είναι το καλύτερό μου. Ξυπνάω μέσα στη νύχτα με το βιβλίο στο κεφάλι. Όταν έχω να κάνω δουλειά με ένα βιβλίο, καθιστή στο γραφείο με μολύβι και χαρτί.
/Προσέχετε τα βιβλία σας ή τα τσακίζετε, τα υπογραμμίζετε και σημειώνετε επάνω σ' αυτά;
Τα προσέχω, δηλαδή τα αγαπώ. Δηλαδή έχουν ένα μικρό σημάδι μου και εγώ δικό τους. Κατά τα άλλα, τα υπογραμμίζω, τα τσακίζω, αλλά φαντάζομαι είναι ευτυχισμένα. Αποδεικνύω το ενδιαφέρον μου σε αυτά.
/Αφήνετε βιβλία στη μέση; Πόσο συχνά;
Παλιότερα είχα πρόβλημα, τελείωνα τα πάντα. Τώρα δίνω περιθώριο 100 σελίδες. Προσπαθώ λιγότερο, είναι η αλήθεια.
/Αφού τα διαβάσετε τα φυλάτε σε βιβλιοθήκη και τα μεταφέρετε από σπίτι σε σπίτι όταν μετακομίζετε ή δεν σας νοιάζει πια τι θα γίνουν;
Μπαίνουν στις βιβλιοθήκες, έχουν γεμίσει δυο σπίτια, στα κομοδίνα σε όλες τις ελεύθερες επιφάνειες. Η μάχη είναι άνιση. Κάποια τα χαρίζω, είναι το μεγαλύτερο βάρος σε μετακομίσεις, αλλά δεν τα αποχωρίζομαι. Τουλάχιστον κάποια από αυτά.
/Έχετε οργανωμένη τη βιβλιοθήκη σας; Μπορείτε να βρείτε ένα βιβλίο άμα το ψάχνετε;
Τώρα πάλι παραπαίει. Αλλά ξέρω με κλειστά μάτια πού έχω βάλει τι.
/Έχετε πετάξει ποτέ βιβλίο σε άνθρωπο από τα νεύρα σας;
Ανήκω στην κατηγορία αυτών που όταν θυμώνουν δεν πετάνε πράγματα. Πετάω λόγια και είναι χειρότερο, σας διαβεβαιώ.
/Στα σκουπίδια;
Κατά καιρούς έχουν πάει μερικά στην ανακύκλωση.
/Ορισμένοι δεν αντέχουν να δανείζουν τα βιβλία τους. Εσείς;
Αντέχω μια χαρά να δανείζω. Συμβαίνει όμως το εξής: Τα τελευταία χρόνια έκλεισαν πολλοί εκδοτικοί οίκοι, τα βιβλία έγιναν με ένα τρόπο «σπάνια». Δε θέλω να δανείζω βιβλία που δεν μπορώ να αγοράσω ξανά. Μόνο αυτό.
Στις πιο δύσκολες στιγμές μου διάβαζα αισθηματικά, Μπάρμπαρα Κάρτλαντ. Δεν είχα μυαλό για τίποτα άλλο. Σε περιόδους μεγάλης πίεσης, διαβάζω τα πιο δύσκολα βιβλία.
/Έχει τύχει ποτέ να «κολλήσετε» με ένα βιβλίο; Τι σας συνέβη;
Πολλές φορές. Δεν αφήνω δουλειά γιατί με πνίγουν οι ενοχές, αλλά ξενυχτάω. Ευτυχώς συμβαίνει συχνά.
/Συζητάτε με άλλους για τα βιβλία που διαβάζετε;
Όσο περισσότερο μπορώ. Υποφέρω σε περιβάλλον ανθρώπων που δεν διαβάζουν, ακόμα και αν τα γούστα μας είναι εντελώς διαφορετικά.
/Θα συμμετείχατε ποτέ σε Λέσχη Ανάγνωσης;
Ναι, αν είχα χρόνο. Φαντάζομαι θα μου άρεσε, είναι σαν ομαδική ψυχοθεραπεία. Ο απέναντί σου κάνει πάντα την έκπληξη και εσύ δεν είσαι ο μόνος σοφός.
/Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν ήσασταν παιδί;
Η Mary Poppins, η Μικρή πριγκίπισσα της Φράνσις Μπάρνετ, η Τζέιν Έυρ.
/Θα θέλατε να ζείτε μέσα μια ιστορία που έχετε διαβάσει; Ποια είναι αυτή;
Όταν ήμουν μικρή ήθελα να είμαι η Mary Poppins. Θα απαντήσω ειλικρινά: αυτό θέλω ακόμα. Αν ζούσα σε μια άλλη ιστορία θα ήθελα να είναι το Μόμπι Ντικ.
/Τι είναι αυτό που συνήθως σας συνεπαίρνει σε ένα βιβλίο;
Οι χαρακτήρες. Η αδιόρατη επανάληψη των συνήθειών τους σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας.
/Ορισμένοι λένε ότι τα βιβλία μας βρίσκουν τη στιγμή που τα χρειαζόμαστε, αναλόγως τι μας απασχολεί και τι ψάχνουμε βαθύτερα. Είχατε ποτέ τέτοια εμπειρία και με ποιο βιβλίο;
Όχι. Στις πιο δύσκολες στιγμές μου διάβαζα αισθηματικά, Μπάρμπαρα Κάρτλαντ. Δεν είχα μυαλό για τίποτα άλλο. Σε περιόδους μεγάλης πίεσης, διαβάζω τα πιο δύσκολα βιβλία.
/Υπάρχει κάποιο βιβλίο για το οποίο μπορείτε να πείτε: αυτό το βιβλίο μου άλλαξε τη ζωή;
Η αισθηματική αγωγή του Φλωμπέρ. Τα Ημερολόγια του Σεφέρη.
/Με ποιον ή ποια συγγραφέα θα θέλατε να δειπνήσετε;
Με κανέναν. Προτιμώ να δειπνώ με τα βιβλία τους.
/Υπάρχει κάποιο βιβλίο αυτή την εποχή που το προτείνετε ενθέρμως;
Αν μου επιτρέπεται, θα προτείνω περισσότερα. Τα φλογοβόλα της Ρέιτσελ Κούσνερ, το Ψοφίμι του Φίλιπ Κέρρ, Ευτυχισμένοι οι ευτυχείς της Γιασμίν Ρεζά, Γυναίκα με ποδήλατο του Νικόλα Σεβαστάκη. Είναι εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους, αλλά η ανάγνωση δεν αξίζει χωρίς ποικιλία.
/Ποιος είναι για σας ο ορισμός του καλού βιβλίου, με δυο λόγια;
Δεν υπάρχει τέτοιος ορισμός με δυο λόγια, νομίζω. Για μένα η σπουδαία ποίηση, η καλή ποίηση, είναι πάντα ένα καλό βιβλίο.
Info
Η Αργυρώ Μποζώνη είναι δημοσιογράφος. Έκανε επικοινωνία σε θέατρα. Έχει συνεργαστεί με περιοδικά σε πολιτιστικά θέματα.