Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2017 η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Αγίας Πετρούπολης πραγματοποίησε δυο συναυλίες στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, στις 6 και 7 Ιουλίου 2017, με διαφορετικό πρόγραμμα κάθε βράδυ.
Της Χρύσας Στρογγύλη
Η ανακοίνωση, λίγες μέρες πριν από την πραγματοποίηση των συναυλιών, ότι ο μαέστρος Γιούρι Τερμικάνοφ και ο πιανίστας Ντένις Ματσούεφ δεν θα συμμετείχαν τελικά για λόγους υγείας ήταν ίσως η βασική αιτία που στην πρώτη συναυλία της 6ης Ιουλίου το Ηρώδειο ήταν κατά το ήμισυ γεμάτο. Πιθανόν κάποιοι δυσαρεστημένοι θεατές να αξιοποίησαν τη δυνατότητα που τους έδωσε το Φεστιβάλ για επιστροφή των εισιτηρίων τους. Ωστόσο, και η δυο συναυλίες ήταν εξαιρετικές.
Παραμυθένια ατμόσφαιρα
Η ευαίσθητη και μαγευτική μουσική του Κόρσακοφ που ταιριάζει σε παραμύθι, με τις εμπνευσμένες και τρυφερές μελωδικές γραμμές που μπλέκονται όμορφα μεταξύ τους σχηματίζοντας ένα μουσικό καλειδοσκόπιο, εκτελέστηκαν στην εντέλεια από τους εξαιρετικούς μουσικούς της ορχήστρας.
Με μαέστρο τον εξαίρετο Νικολάι Αλεξέεφ η συναυλία της 6ης Ιουλίου ξεκίνησε με τη σουίτα από την όπερα Ο θρύλος της αόρατης πόλης του Κιτέζ του Νικολάι Ρίμσκι Κόρσακοφ. Η σουίτα αποτελείται από τέσσερα μέρη αλλά, για κάποιον ακατανόητο λόγο, η ορχήστρα επέλεξε να εκτελέσει πρώτα το δεύτερο μέρος, μετά το τρίτο και τελευταίο το πρώτο· έλειπε το τέταρτο, ένα ολόκληρο μέρος διάρκειας δέκα λεπτών!
Παρ’ όλα αυτά, η ευαίσθητη και μαγευτική μουσική του Κόρσακοφ που ταιριάζει σε παραμύθι, με τις εμπνευσμένες και τρυφερές μελωδικές γραμμές που μπλέκονται όμορφα μεταξύ τους σχηματίζοντας ένα μουσικό καλειδοσκόπιο, εκτελέστηκαν στην εντέλεια από τους εξαιρετικούς μουσικούς της ορχήστρας. Δεν ήταν μόνο η σύνθεση του Κόρσακοφ που συγκινεί, αλλά κυρίως η ενορχήστρωση. Διάφανα και ξεκάθαρα ηχοχρώματα, άψογος χειρισμός των πνευστών, σε περιοχές που τους επιτρέπουν τέλειο συνδυασμό και ταυτόχρονα αυτονομία. Δεν έχει άδικα χαρακτηριστεί ο Κόρσακοφ ως ο μάγος της ενορχήστρωσης!
Ισπανικό ταμπεραμέντο
Στη συνέχεια, ακούσαμε τo έργο για τσέλο και ορχήστρα Παραλλαγές Ροκοκό του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι, με σολίστ τον 26χρονο ισπανό Πάμπλο Φερράντες. Ο νεαρός μουσικός έχει διακριθεί σε πολλούς διαγωνισμούς, έχει συμπράξει με τις μεγαλύτερες ορχήστρες παγκοσμίως και έχει αναγνωριστεί από τους κριτικούς ως ένας από τους κορυφαίους τσελίστες.
Το έργο του Τσαϊκόφσκι είναι ιδιαίτερα απαιτητικό και ο Φερράντες εντυπωσίασε με το εξαιρετικά ευαίσθητο παίξιμό του και άλλοτε με το φλογερό μεσογειακό ταμπεραμέντο του.
Το έργο του Τσαϊκόφσκι είναι ιδιαίτερα απαιτητικό και ο Φερράντες εντυπωσίασε με το εξαιρετικά ευαίσθητο παίξιμό του και άλλοτε με το φλογερό μεσογειακό ταμπεραμέντο του. Θα έλεγε κανείς ότι η μουσική του προσωπικότητα έλαμψε και η παθιασμένη εκτέλεσή του ήρθε σε αντίθεση με την κάπως συντηρητική και μετρημένη εκτέλεση της ορχήστρας. Το χειροκρότημα του κοινού ήταν τόσο ένθερμο που ο Φερράντες ξαναβγήκε στη σκηνή και ερμήνευσε την Σαραμπάντα από την 3η Σουίτα του Μπαχ για τσέλο, έργο εσωτερικό και ευαίσθητο. Παρά το νεαρό της ηλικίας του, ο ταλαντούχος σολίστας εκτέλεσε με ιδιαίτερη ωριμότητα και ενσυναίσθηση.
Το κύκνειο άσμα του Ραχμάνινοφ
Η συναυλία της πρώτης βραδιάς ολοκληρώθηκε με τους συμφωνικούς χορούς του Σεργκέι Ραχμάνινοφ, το τελευταίο έργο του συνθέτη, που αποτελείται από τρία μέρη. Έργο με πλατιές μελωδικές λυρικές γραμμές, «γεμάτες» συγχορδίες, πρωτότυπη αρμονία, ένταση και πάθος κυρίως από δυνατά χάλκινα, απότομες αλλαγές στις δυναμικές και στις διαθέσεις, συχνές αλλαγές στο μέτρο. Στο τελευταίο μέρος τα κόρνα εκτελούσαν με σηκωμένες τις καμπάνες το Dies Irae, εντυπωσιακό ως ακρόαμα και ως θέαμα, ενώ μέσα στους νεωτερισμούς του συνθέτη εντάσσεται και η προσθήκη του σόλο άλτο σαξοφώνου. Με άλλα λόγια, ένα πλήρες έργο υψηλής συγκινησιακής φόρτισης, το οποίο η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Αγίας Πετρούπολης εκτέλεσε υποδειγματικά, με άψογο συντονισμό και ακρίβεια, υπακούοντας σε έναν μαέστρο που, με ήπιες και ελεγχόμενες κινήσεις, δεν χρειαζόταν να προσπαθήσει πολύ για να τον ακολουθήσουν.
Η βραδιά έκλεισε με ένα ενθουσιώδες ανκόρ, απόσπασμα από το έργο του Σεργκέι Προκόφιεβ ο Θάνατος του Τυβάλδου, από τη σουίτα Ρωμαίος και Ιουλιέτα.
Έγχορδα γεμάτα ευαισθησία και με ιδιαίτερη ακρίβεια στους χρωματισμούς και στις λεπτές αποχρώσεις. Πνευστά καλοκουρδισμένα και ισορροπημένα. Θριαμβευτικά κρουστά. Πανδαισία ήχων, ηχοχρωμάτων και διαθέσεων από μια εξαιρετική ορχήστρα που χάρισε δυο βραδιές ενθουσιασμού και συγκίνησης στο κοινό του Ηρωδείου.
Μουσική μπαλέτου και ρομαντισμός
Η συναυλία της δεύτερης μέρας ξεκίνησε με μουσική από το μπαλέτο Πετρούσκα του Ιγκόρ Στραβίνσκι. Μουσική τόσο περιγραφική που αποκτά κανείς την εντύπωση ότι παρακολουθεί σκηνική δράση. Οι μελωδικές γραμμές και τα ηχοχρώματα των οργάνων αναπαριστούν ρόλους και χαρακτήρες και πολλές φορές συνυπάρχουν στο μουσικό κείμενο με τρόπο ανορθόδοξο και πρωτότυπο. Έργο δύσκολο, που σε πολλά σημεία του αξιοποιεί τις ακραίες εκτάσεις των οργάνων και απαιτεί κορυφαίους εκτελεστές και στα πνευστά και στα έγχορδα. Μουσική που αποτυπώνει τη χαρά και την τραγωδία, το παιχνίδι και το δράμα, την εξωτική ατμόσφαιρα και το γκροτέσκ.
Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας, η ορχήστρα εκτέλεσε την 4η Συμφωνία του Τσαικόφσκι. Πάθος και λαμπερά χάλκινα στο πρώτο μέρος, περίσσια ευαισθησία στο λυρικό δεύτερο μέρος, παιχνιδιάρικη διάθεση στα πιτσικάτο του τρίτου μέρους και μια ασύλληπτη ταχύτητα στο τέταρτο μέρος με εντυπωσιακή καθαρότητα και απόλυτο ρυθμό, ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά της εκτέλεσης που εντυπωσίασαν περισσότερο.
Στο θεαματικό φινάλε της βραδιάς απολαύσαμε το «Εμβατήριο» του Σεργκέι Προκόφιεβ, διάρκειας ενάμισι λεπτού περίπου, από τη σουίτα Ο έρωτας για τα τρία πορτοκάλια.
Έγχορδα γεμάτα ευαισθησία και με ιδιαίτερη ακρίβεια στους χρωματισμούς και στις λεπτές αποχρώσεις. Πνευστά καλοκουρδισμένα και ισορροπημένα. Θριαμβευτικά κρουστά. Πανδαισία ήχων, ηχοχρωμάτων και διαθέσεων από μια εξαιρετική ορχήστρα που χάρισε δυο βραδιές ενθουσιασμού και συγκίνησης στο κοινό του Ηρωδείου.
* Η ΧΡΥΣΑ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ είναι μουσικός και εκπαιδευτικός.
