Η γαλλική εκστρατεία στο Μορία και ο Στρατάρχης Μαιζών

Πάτρα 1828: τουρκική κατοχή, ερείπια. Την ίδια χρονιά ο γάλλος στρατάρχης Μαιζών έρχεται στην Ελλάδα, για να «ελευθερώσει» τον Μοριά. Αρχές του 1829: ο πληθυσμός της πόλης αριθμεί 4.000 χριστιανούς (Έλληνες) και 2.500 καθολικούς (γάλλους στρατιώτες). Ιστορία και μύθος διαπλέκονται.
Το βιβλίο του Νίκου Τζανάκου έρχεται να απομυθοποιήσει τα ιστορικά, κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα με ερευνητικά κριτήρια. Πίσω από τον γάλλο στρατάρχη εμφανίζονται στρατιωτικοί, επιστήμονες, περιηγητές, φιλέλληνες αλλά και τυχοδιώκτες. Η Γαλλική Επιστημονική Αποστολή προσφέρει καίριες πληροφορίες για τις καθημερινές συνθήκες ζωής, την κοινωνία της εποχής, τη διαχείριση των αρχαιοελληνικών μνημείων και του ελληνικού πολιτισμικού πλούτου, αλλά και την τύχη τους. Ο γάλλος δεκανέας Mangeart μάς κληροδότησε ένα μοναδικό βιβλίο για τη ζωή των προγόνων μας. Ο στρατηγός Higonet μάς έσωσε από την πανώλη, ενώ ο συνταγματάρχης Raybaud ήρθε πέντε φορές να πολεμήσει εθελοντικά στην Ελλάδα. Εκατοντάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από ελονοσία, ενώ 1.600 γάλλοι στρατιώτες βρήκαν τον θάνατο από τις κακουχίες.
Η ανά χείρας έκδοση, λοιπόν, συνιστά γενικότερη μελέτη για τη γαλλική παρουσία στα ελληνικά τεκταινόμενα της εποχής, με πλούσια και σημαντικά ιστορικά τεκμήρια. Οι πρώιμες υπερβολές παραλείπονται, τα ιστορικά γεγονότα ανασύρονται από επίσημα κι ανεπίσημα έγγραφα, η αλληλογραφία ξεσκονίζεται, η μυθική διάσταση αφαιρείται. Ο αναγνώστης αποκτά πρόσβαση, χάρη στην απλή και αβίαστη προγμάτευση των θεμάτων, σε ζητήματα κρίσιμα και αλληλένδετα με τις διεθνείς και τοπικές συνθήκες της εποχής δράσεως του Μαιζών.
Τελικά ούτε ο Μέγας Ναπολέων αναστήθηκε για να μας ελευθερώσει, ούτε ο Αλή Πασάς έγινε χριστιανός. Το μεγάλο ευρωπαϊκό κεφάλαιο της εποχής έπαιζε συχνά την Ελλάδα στο Χρηματιστήριο. Η πραγματικότητα αναδεικνύεται ανεπιτήδευτα και αμερόληπτα διαλευκαίνοντας τον μύθο. Η ιστορία της Πάτρας και της Ελλάδας εγγράφεται εκ νέου με κάθε γνήσια ανάγνωση.