Για το βιβλίο της Καλλιόπης Εξάρχου «Δημήτρης Δημητριάδης – Το θέατρο του Ανθρωπισμού» (εκδ. Σοκόλη).

Του Θωμά Συμεωνίδη

Για τον Δημήτρη Δημητριάδη δεν χρειάζονται συστάσεις. Ωστόσο, έχουμε ανάγκη από μελέτες πάνω στο έργο και τη σκέψη του. Σε αυτήν την κατεύθυνση εγγράφεται το βιβλίο της Καλλιόπης Εξάρχου, αναπληρώτρια καθηγήτρια θεατρολογίας στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ, με τίτλο Δημήτρης Δημητριάδης – Το θέατρο του Ανθρωπισμού.

Για το βιβλίο του Περικλή Σφυρίδη «Φρίντα Σφυρίδη - Η ζωγράφος της Σκύρου».

Του Παναγιώτη Γούτα

Η Φρίντα Σφυρίδη γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1937. Εργάστηκε ως δασκάλα ζωγραφικής στα ιδιωτικά σχολεία της Θεσσαλονίκης «Μακεδονικά Εκπαιδευτήρια» και «Πρότυπα Εκπαιδευτήρια», παρουσιάζοντας κάθε χρόνο εκθέσεις ζωγραφικής των μαθητών της. Ζωγράφιζε η ίδια από μικρή και ευτύχησε, στη διάρκεια της καλλιτεχνικής της πορείας, να γνωρίσει τρεις σημαντικούς ζωγράφους της Θεσσαλονίκης, από τους οποίους επηρεάστηκε καλλιτεχνικά. Τον κατ’ εξοχήν δάσκαλό της, τον Στέλιο Μαυρομάτη, στο ατελιέ του οποίου διδάχτηκε την τεχνική της ακουαρέλας και την τεχνοτροπία της «μεικτής τεχνικής». Τον Πάνο Παπανάκο, από τον οποίο διδάχτηκε τον τρόπο με τον οποίον εκείνος δούλευε τις τέμπερες στα έργα του. Και τον ζωγράφο και γραφίστα Κάρολο Τσίζεκ, που, με τα έργα του της απλής ή της πολλαπλής μονοτυπίας, έδωσε ώθηση στις καλλιτεχνικές της αναζητήσεις. Η επίδραση του έργου των τριών προαναφερθέντων προσώπων ξεχωριστά υπήρξε γόνιμη και δημιουργική στο έργο της Φρίντας Σφυρίδη, κάνοντάς την να κατακτήσει η ίδια ένα απόλυτα προσωπικό ύφος.

Για το βιβλίο της Έλσας Μυρογιάννη Τα φαντάσματα του Θόδωρου Παπαγιάννη (εκδ. Καλειδοσκόπιο)

Της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου

Στην πολυπληθή κατηγορία του βιβλίου γνώσεων και στην υποκατηγορία των βιβλίων που προσφέρουν τις γνώσεις με λογοτεχνίζουσα μορφή ανήκουν Τα φαντάσματα του Θόδωρου Παπαγιάννη της Έλσας Μυρογιάννη, γραμμένα με ιδιαίτερο σεβασμό στο έργο και στη ζωή του καλλιτέχνη. Στο εξαιρετικό αυτό βιβλίο η συγγραφέας μας αφηγείται τη ζωή του διάσημου γλύπτη Θόδωρου Παπαγιάννη, ξεκινώντας από τα παιδικά του χρόνια. Παρακολουθεί τη ζωή του, τις εμπειρίες του, τις ευαισθησίες του, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον του αναγνώστη στα «Φαντάσματα», έργα που κατασκεύασε ο γλύπτης, Καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, από τα αποκαΐδια που βρήκε στο Πολυτεχνείο μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 1991 κατά τη διάρκεια μαθητικών κινητοποιήσεων. 

Για το βιβλίο του Θανάση Αγάθου Η κινηματογραφική όψη του Γρηγορίου Ξενόπουλου (εκδ. Γκοβόστη).

Της Νότας Χρυσίνα

Ο Θανάσης Αγάθος, καθηγητής του ΕΚΠΑ και συγγραφέας, έχει αφιερώσει αυτό το βιβλίο στον Βασίλη Βασιλικό ο οποίος στάθηκε, όπως εξομολογείται, η αφορμή να ξεκινήσει την μελέτη του για τον Ξενόπουλο καθώς ήταν καλεσμένος στην αφιερωμένη στον Ξενόπουλο εκπομπή «Άξιον Εστί» (ΕΤ 3). Όπως γράφει στον πρόλογο ο συγγραφέας η έρευνά του εστιάζει σε δυο σημεία: στην πρόσληψη του κινηματογράφου από τον Ξενόπουλο και στην πρόσληψη του Ξενόπουλου από τον κινηματογράφο.

Για τη μονόπρακτη τραγωδία του Oscar Wilde, Σαλώμη (μτφρ. Θανάσης Τριαρίδης, Χαρά Σύρου, εκδ. Gutenberg).

Του Κώστα Δρουγαλά

Η Σαλώμη, η μονόπρακτη τραγωδία του Όσκαρ Ουάιλντ, γράφεται το 1891, την ίδια χρονιά που εκδίδεται για πρώτη φορά και το Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι. Μπορεί το θεατρικό κείμενο του Ιρλανδού συγγραφέα για τη βιβλική πλανεύτρα Σαλώμη να μην είναι τόσο διάσημο όσο ο Ντόριαν Γκρέι, ωστόσο παραμένει ένα από τα σημαντικότερα κείμενα του αισθητισμού, όπως επίσης και ένα γραπτό μνημείο του δυτικού πολιτισμού.

Για το βιβλίο του Ροβήρου Μανθούλη Οι μεταμορφώσεις της Αφροδίτης (εκδ. Γαβριηλίδη).

Της Μαρίας Γιαγιάννου

«Όταν γέννηση, έρως και θάνατος συγχέονται τόσο με τη σωματική ζωή, όσο και με την υπέρβασή της, παράγεται Τέχνη εδώ και τριανταπέντε χιλιάδες χρόνια» γράφει ο Ροβήρος Μανθούλης προς το τέλος του βιβλίου που θα μας απασχολήσει εδώ, περικλείοντας σε μια συνοπτική φράση το αισθησιακό και θανατηφόρο σύμπλεγμα του Απόλλωνα με τον Διόνυσο (ή χριστιανιστί: του Θεού με τον Διάβολο), που φαίνεται να αποτελεί το λάιτμοτιφ της δυτικής τέχνης από την αρχαιότητα έως σήμερα.

Για το βιβλίο του Γιώργου Χρονά Τρεις γυναίκες και ο Ποιητής (εκδ. Οδός Πανός).

Του Διονύση Στεργιούλα

Ένας βασικός τομέας των ενδιαφερόντων και της δημιουργικότητας του ποιητή Γιώργου Χρονά σχετίζεται με τον βίο διασήμων προσώπων και ιδιαίτερα με τις αντιφάσεις και την τραγικότητα που χαρακτηρίζουν τις ζωές τους. Έχει ίσως διαπιστώσει ότι πίσω από τη στιλβωμένη επιφάνεια κρύβεται συχνά ένα βαρύ φορτίο ψυχολογικής πίεσης, που οφείλεται είτε στο κοινό, που απαιτεί από τα είδωλά του να λάμπουν κάθε στιγμή, ακόμη και μετά τον θάνατό τους, είτε στους ίδιους, που δεν θα ήθελαν να διαψεύσουν την εικόνα που έχουν με κόπο και ταλέντο δημιουργήσει.

Για τον συλλογικό τόμο Το Μοντέρνο στη σκέψη και τις τέχνες του 20ου αιώνα (Επιμέλεια: Βάσω Κιντή, Παναγιώτης Τουρνικιώτης, Κώστας Τσιαμπάος, Εκδ. Αλεξάνδρεια, 2013).

Της Μαρίας Γιαγιάννου

«Το μοντέρνο δεν έχει φύση, αλλά ιστορία» γράφει η καθηγήτρια Βάσω Κιντή, παραφράζοντας τον Ortega Y Gasset, στον πρόλογο του βιβλίου Το μοντέρνο στη σκέψη και τις τέχνες του 20ου αιώνα, σε επιμέλεια της ίδιας, του Παναγιώτη Τουρνικιώτη και του Κώστα Τσιαμπάου, που κυκλοφόρησε το 2013 από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια, για να συνοψίσει τις εισηγήσεις δεκαοχτώ ομιλητών σε συνέδριο με το ίδιο θέμα που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη το 2011.

Για το βιβλίο του Άρι Γεωργίου Ανέκαθεν και τουναντίον. Φωτοπαρακείμενα 1982-2014 (εκδ. Εστία).

Του Γιώργου Χουλιάρα

Γενναιοδωρία χαρακτηρίζει το βιβλίο για το οποίο συζητάμε, που συναποτελούν 15,5 τυπογραφικά (248 σελίδες), όπου φιλοξενούνται περισσότερα από 60 κείμενα –τα οποία διατρέχουν 32 χρόνια (1982 - 2014)– έχοντας προηγουμένως 52 από αυτά δει το φως σε περιοδικά (Εντευκτήριο, Θεσσαλονικέων Πόλις, Jazz & Τζαζ, Τραμ, Το Δέντρο) ή προέρχονται από δημοσιεύσεις σε εφημερίδες, από βιβλία, μονογραφίες και μεταφράσεις κειμένων του συγγραφέα στα γαλλικά. Η γενναιοδωρία της έκδοσης επεκτείνεται στις σχεδόν εκατό φωτογραφίες, με τοπολογικά κυρίαρχη τη Θεσσαλονίκη, ενώ παράλληλα αναδύονται Μονπελιέ, Παρίσι, Αθήνα, Κωνσταντινούπολη, Ιερουσαλήμ και άλλοι άγιοι τόποι. Το βιβλίο φιλοξενεί και φωτογραφίες άλλων, όχι μόνον παδικές του συγγραφέα, αλλά, λόγου χάριν, δύο «γυμνά της Δράμας» (1930) [σ 190] του Θεόδωρου Νικολέρη και μια φωτογραφία [σ 150], δώρο του Κώστα Μπαλάφα, ενός παιδιού που αποκοιμήθηκε στη σέλα, τότε που είχαν βιολογικά αυτο-κίνητα.

Για το βιβλίο Αριστουργήματα της Αρχαίας Τέχνης (επιμ. Luca Giuliani, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)

Της Μαρίας Γιαγιάννου

Έργα τέχνης με την αρχαία έννοια θεωρούνταν τα δημιουργήματα εκείνα που συνδύαζαν «τεχνική τελειότητα, πρωτοτυπία και επινοητικότητα στην επίλυση προβλημάτων, προκαλούσαν θαυμασμό και πρόσφεραν αισθητική απόλαυση» σύμφωνα με τον πρόλογο του Άγγελου Χανιώτη (διευθυντή της σειράς «Νέες Προσεγγίσεις στον Αρχαίο Κόσμο») στον θαυμάσιο ανά χείρας τόμο που κυκλοφορεί από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Η γενική επιμέλεια του βιβλίου «Αριστουργήματα της Αρχαίας Τέχνης» ανήκει στον Luca Giuliani, ο οποίος έχει συγκεντρώσει οκτώ δοκίμια γερμανών αρχαιολόγων και ιστορικών της ελληνικής και ρωμαϊκής τέχνης, συγκροτώντας αυτή τη συλλογή που βασίζεται σε πανεπιστημιακές διαλέξεις του 2004/2005 στο Μόναχο. 

Με αφορμή το τελευταίο θεατρικό έργο του Μάριου Ποντίκα Χλιμίντρισμα (εκδ. Μωβ σκίουρος).

Της Άννας-Μαρίας Δρουμπούκη

Πριν ξεκινήσω την προσέγγισή μου στο κείμενο του Μάριου Ποντίκα, θα ήθελα να εκφράσω τη βαθιά μου χαρά που δύο καλοί φίλοι, και –θα ακουστεί κλισέ αλλά είναι αλήθεια- δύο νέοι άνθρωποι, έκαναν ένα γενναίο βήμα εν μέσω κρίσης δημιουργώντας έναν μικρό βιβλιοφιλικό παράδεισο λίγων μόλις τετραγωνικών στο κέντρο της Αθήνας, και προχώρησαν τον βηματισμό τους με επιμονή και προσήλωση, πραγματοποιώντας την πρώτη τους έκδοση. Και φυσικά έπονται κι άλλες. Ήταν πριν περίπου 1,5 χρόνο όταν ανακαλύψαμε τυχαία την μικρή φιλόξενη όαση της Χριστίνας και του Σπύρου στην πλατεία Καρύτση, και έκτοτε, με τα κεράσματά τους, τα πλούσια και ενημερωμένα ράφια τους, και τη ζεστασιά τους, δεν μπορούμε να μην επανερχόμαστε στον «Μωβ Σκίουρο» και στα «σκιουράκια», όπως τους λέμε τρυφερά.

Για το δοκίμιο του Alexander Pope Περί βάθους (μτφρ. Θοδωρής Δρίτσας, Κώστας Σπαθαράκης, εκδ. Αντίποδες).

Του Νίκου Ξένιου

Η έννοια του «βάθους» περιλαμβάνει την, ηθελημένη ή ακούσια, μετάβαση από το «εξηρμένο» ύφος στην κοινοτοπία που υποδύεται ποιητικότητα. Τα σκωπτικά ή τα burlesque κείμενα του Αλεξάντερ Πόουπ υποστηρίζονται θεωρητικά από την πραγματεία του Περί Βάθους του 1727, που έφερε τον περιγραφικότατο υπότιτλο: «Μια πραγματεία του Μαρτίνους Σκρίμπλερους για την τέχνη της βύθισης στην ποίηση», και που κυκλοφόρησε σε ελληνική μετάφραση Θοδωρή Δρίτσα και Κώστα Σπαθαράκη από τις φροντισμένες εκδόσεις «Αντίποδες» με εκτενές επίμετρο της Αγγέλας Γιώτη.