alt

Για τη μελέτη του Philippe Sabot «Φιλοσοφία και Λογοτεχνία. Προσεγγίσεις και διακυβεύματα ενός ζητήματος» (εισαγωγή-μετάφραση-σημειώσεις Γιάννης Πρελορέντζος, εκδ. Gutenberg).

Του Θωμά Συμεωνίδη

Οι σχέσεις ανάμεσα στη φιλοσοφία και τη λογοτεχνία δεν είναι κάτι το άγνωστο. Αν εστιάσει κάποιος μόνο στη Γαλλία και στον 20ό αιώνα, μπορεί να διαπιστώσει ότι αυτές οι σχέσεις έλαβαν διάφορες μορφές. Ενδεικτικά, στη διάρκεια μίας πρώτης περιόδου που εκτείνεται από τη δεκαετία του 1930 μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1960, πολλοί φιλόσοφοι ήταν και συγγραφείς: Γκάμπριελ Μαρσέλ, Ζαν-Πολ Σαρτρ, Αλμπέρ Καμί, Ζαν Βαλ. Πολλοί φιλόσοφοι επίσης, έγραψαν κριτικά κείμενα για έργα της λογοτεχνίας: ο Μαρσέλ για τον Ρίλκε και τον Κλοντέλ. Ο Βαλ για τον Νοβάλις, τον Ρίλκε, τον Κλοντέλ, τον Βαλερί και τον Χέλντερλιν. Ο Σαρτρ για μία πλειάδα συγγραφέων, όπως επίσης οι Εμανουέλ Λεβινάς, Ζαν Ιπολίτ, Μερλό-Ποντί. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 και μετά, το φαινόμενο αυτό θα γενικευτεί. Αναφέρω ενδεικτικά και πάλι, κάποιους από τους πιο σημαντικούς φιλοσόφους, οι οποίο αφιέρωσαν ένα μέρος του έργου τους στη λογοτεχνία: Ζιλ Ντελέζ, Μισέλ Φουκό, Ζακ Ντεριντά, Πολ Ρικέρ, Ζαν-Φρανσουά Λιοτάρ, Φιλίπ Λακού-Λαμπάρτ, Αλεν Μπαντιού, Ζακ Ρανσιέρ.

Το βιβλίο του Φιλίπ Σαμπό είναι μία σημαντική συνεισφορά στο πεδίο που εξετάζει τις σχέσεις ανάμεσα στη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία.

Το βιβλίο του Φιλίπ Σαμπό (γενν. 1969), καθηγητή φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Charles de Gaulle-Lille, είναι σημαντική συνεισφορά στο πεδίο που εξετάζει τις σχέσεις ανάμεσα στη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία. Και πρόκειται για μια συνεισφορά η οποία αναδεικνύεται στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό χάρη στην εκτεταμένη εισαγωγή, τη μετάφραση και τις σημειώσεις του Γιάννη Πρελορέντζου, καθηγητή Νεότερης και Σύγχρονης Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το συγκεκριμένο βιβλίο εντάσσεται σε έναν αστερισμό πρόσφατων πονημάτων που κυκλοφόρησαν από Έλληνες συγγραφείς τα τελευταία χρόνια, και μπορεί να θεωρηθεί σε μεγάλο βαθμό συμπληρωματικό του πρόσφατου πονήματος, επίσης, του Πρελορέντζου, Φιλοσοφία και Λογοτεχνία στη Γαλλία 1930-1960.

Στην εισαγωγή του Πρελορέντζου, υπάρχει αρχικά παρουσίαση των σπουδών, της ακαδημαϊκής και ερευνητικής διαδρομής του Σαμπό και των δημοσιεύσεών του. Με αυτόν τον τρόπο, ο αναγνώστης μπορεί να αποκτήσει πολύ γρήγορα μία εικόνα για το πώς έχουν τα πράγματα σήμερα για τις σχέσεις ανάμεσα στη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία, με συγκεκριμένες αναφορές σε πανεπιστημιακά ιδρύματα και πρόσωπα. Στη συνέχεια της εισαγωγής, αναλύεται το παρόν έργο του Σαμπό, μέσα από κριτικές τοποθετήσεις και σχόλια πάνω στις θέσεις και τις επιλογές του Σαμπό. Με αυτόν τον τρόπο παρουσιάζονται ταυτόχρονα και όλες οι τάσεις κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα φτάνοντας μέχρι και το σήμερα. Πολύ σημαντικό επίσης για τον Έλληνα αναγνώστη είναι ότι παρέχονται εξαντλητικές βιβλιογραφικές αναφορές, πηγές και πληροφορίες για σχετικά πονήματα και μεταφράσεις στα ελληνικά, σχετικές εκδηλώσεις και συνέδρια που έχουν λάβει χώρα καθώς και πιθανές κατευθύνσεις έρευνας στο συγκεκριμένο πεδίο.

Το κυρίως κείμενο του Σαμπό αποτελείται από πέντε κεφάλαια. Στο πρώτο, αναλύονται οι φιλοσοφικές χρήσεις της λογοτεχνίας και στα επόμενα, τα βασικά σχήματα τα οποία προτείνει ο Σαμπό (το διδακτικό, το ερμηνευτικό και το παραγωγικό) με τα οποία χαρτογραφεί πλήρως, κατά τη γνώμη του, τις διαφορετικές μορφές που έχουν λάβει οι σχέσεις φιλοσοφίας και λογοτεχνίας. Σε αυτά τα σχήματα, θα μπορούσε να προστεθεί και το πειραματικό, αυτό που ο Σαμπό αποκαλεί ως «σκέπτεσθαι υπό τον όρο της λογοτεχνίας» (το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου).

Oι κυρίαρχες τάσεις σήμερα δεν αφορούν απλά την προσέγγιση της λογοτεχνίας μέσα από το πεδίο της φιλοσοφίας, αλλά πλέον και από τη σκοπιά των φιλολογικών σπουδών. Στο παρόν βιβλίο, ο Σαμπό διερωτάται κατά κύριο λόγο για τον τρόπο με τον οποίο συγκεκριμένοι φιλόσοφοι αντιμετωπίζουν τη λογοτεχνία και συγκεκριμένα λογοτεχνικά κείμενα.

Γενικότερα, οι κυρίαρχες τάσεις σήμερα δεν αφορούν απλά την προσέγγιση της λογοτεχνίας μέσα από το πεδίο της φιλοσοφίας, αλλά πλέον και από τη σκοπιά των φιλολογικών σπουδών. Στο παρόν βιβλίο, ο Σαμπό διερωτάται κατά κύριο λόγο για τον τρόπο με τον οποίο συγκεκριμένοι φιλόσοφοι αντιμετωπίζουν τη λογοτεχνία και συγκεκριμένα λογοτεχνικά κείμενα. Ωστόσο, σε άλλη του μελέτη, ο Σαμπό έχει αναφερθεί και σε ένα πολύ κρίσιμο ζήτημα, αυτό των σχέσεων ανάμεσα στη φιλοσοφία και τη λογοτεχνία από τη σκοπιά της ίδιας της λογοτεχνίας, του τρόπου δηλαδή με τον οποίο η λογοτεχνία αξιοποιεί τη φιλοσοφία στα κείμενά της. Ένα άλλο επίπεδο διάκρισης ανάμεσα στη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία αφορά τη διαφοροποίηση ανάμεσα σε εξωτερική ή εσωτερική σχέση. Πρόκειται για τα δύο διαφορετικά μοντέλα δεσίματος όπως τα κωδικοποιεί ο Σαμπό.

Το βασικό σημείο εκκίνησης του Σαμπό στο παρόν βιβλίο είναι, αφενός, να υπονομεύσει τη διάκριση ανάμεσα σε δύο αυστηρούς πόλους, αυτόν της λογοτεχνίας και αυτόν της φιλοσοφίας. Αφετέρου, να διευρύνει τα όρια εντός των οποίων μπορούν να οριστούν λογοτεχνία και φιλοσοφία, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο και τις επικαλύψεις τους. Για παράδειγμα, ο Θωμάς ο Σκοτεινός του Μορίς Μπλανσό μπορεί θεωρηθεί ως ένα στοχαστικό έργο που επιδίδεται σε έναν προβληματισμό που ανάγεται στο επίπεδο της μεταφυσικής. Από την άλλη όμως, και οι Μεταφυσικοί Στοχασμοί του Ντεκάρτ μπορούν να διαβαστούν ως ένα μυθιστόρημα διάπλασης. Ωστόσο, η έμφαση του Σαμπό είναι σε συγκεκριμένα κείμενα και συγγραφείς τα οποία προσκαλούν με μεγαλύτερη ευκολία μία φιλοσοφική ανάγνωση, όπως τα κείμενα των Μπλανσό, Μπόρχες, Μπέκετ, Μούζιλ, Μαν. Ο Σαμπό εμμένει αρκετά στους τρόπους με τους οποίους η χρήση της φιλοσοφίας μπορεί να είναι προβληματική, όπως για παράδειγμα στα μυθιστορήματα με προαποφασισμένη θέση.

Ταυτόχρονα με τις αναφορές, τα δάνεια και τις κριτικές οικειοποιήσεις του Σαμπό από φιλοσόφους που η σχέση τους με τη λογοτεχνία εντάσσεται σε ένα ή περισσότερα σχήματα από αυτά που αναφέρθηκαν, η ανάλυση οδηγεί σε ερωτήματα τα οποία θέτονται απευθείας από τον Σαμπό ή προκύπτουν σχεδόν αβίαστα: με ποιο τρόπο, τελικά, τα λογοτεχνικά έργα καθίστανται φιλοσοφικά; Τι καθορίζει αν μία συγκεκριμένη σχέση προσθέτει σε ένα λογοτεχνικό έργο ή αφαιρεί από αυτό; Ποια είναι αυτή η «φιλοσοφία» που υπάρχει μέσα στα έργα; Με ποιον τρόπο και από ποιον ταυτοποιείται; Πότε μία σκέψη είναι φιλοσοφική και πότε μία σκέψη είναι απλώς μία σκέψη; Και ποιες είναι οι ιδιαίτερες δυνατότητες που παρέχει η λογοτεχνία για σκέψη και κατά προέκταση για φιλοσοφική σκέψη; Προφανώς, οι διακρίσεις είναι πολύ λεπτές. Θα είχε νόημα ωστόσο, να τονιστεί ότι η βασική εστίαση της όλης πραγμάτευσης κατευθύνεται κυρίως στο ερώτημα πώς, δηλαδή τι είναι αυτό και με τι τρόπο κάτι φιλοσοφικό υπάρχει στο κείμενο. Ένα ερώτημα το οποίο δεν ταυτίζεται με το πώς ένα λογοτεχνικό κείμενο παράγεται από ή συνδέεται με μία φιλοσοφία, εσωτερική (του ίδιου του συγγραφέα) ή εξωτερική (ενός φιλοσόφου).

Mε ποιο τρόπο, τελικά, τα λογοτεχνικά έργα καθίστανται φιλοσοφικά; Τι καθορίζει αν μία συγκεκριμένη σχέση προσθέτει σε ένα λογοτεχνικό έργο ή αφαιρεί από αυτό; Ποια είναι αυτή η «φιλοσοφία» που υπάρχει μέσα στα έργα; Με ποιον τρόπο και από ποιον ταυτοποιείται; Πότε μία σκέψη είναι φιλοσοφική και πότε μία σκέψη είναι απλώς μία σκέψη; Και ποιες είναι οι ιδιαίτερες δυνατότητες που παρέχει η λογοτεχνία για σκέψη και κατά προέκταση για φιλοσοφική σκέψη;

Προφανώς, το βιβλίο του Σαμπό, δεν αναφέρεται μόνο στους «ειδικούς», χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρόκειται για ένα εκλαϊκευμένο βιβλίο πάνω σε ένα δύσκολο και πολυσύνθετο ζήτημα. Ωστόσο, ο πλούτος των βιβλιογραφικών αναφορών, οι συνοδευτικές σημειώσεις, η σαφήνεια των διατυπώσεων, μπορούν να το καταστήσουν μία καλή βάση εκκίνησης για ένα θέμα που αφορά εξίσου συγγραφείς και αναγνώστες. Προσωπική μου άποψη είναι ότι ο διάλογος είναι καίριος, στο βαθμό που υπάρχουν συχνά παρανοήσεις για τους τρόπους με τους οποίους ένα έργο ταυτοποιείται σήμερα ως στοχαστικό ή φιλοσοφικό, και κυρίως, η ευκολία με την οποία γίνεται αυτό. Το ζήτημα είναι ζωτικό, αν αναλογιστεί κανείς ότι στη σχέση της λογοτεχνίας με τη φιλοσοφία, μπορεί να εντοπιστεί μία από τις μήτρες από τις οποίες εκπορεύονται επιμέρους βασικά ζητήματα, όπως η σχέση της λογοτεχνίας με την πολιτική.

Τέλος, δεν θα ήταν πλεονασμός να υπογραμμιστεί το εξής: η αυτοσυνείδηση της γραφής ως προς το βάθος της είναι από μόνη της μία δυνατότητα του κειμένου. Αντίθετα, και αυτό είναι τόσο σύνηθες, τα κείμενα που καταφεύγουν σε μια επίφαση βάθους, αυτοαναιρούνται, καταργώντας κάθε δυνατότητα ουσιαστικής εμπλοκής με το κείμενο. Ωστόσο, δεν πρέπει να μείνει απαρατήρητο το γεγονός ότι αυτή ακριβώς η επίφαση βάθους, είναι βασικό συστατικό της ευκολο-αναγνωσιμότητας και της ευπωλητότητας. Δεν πρέπει να μείνει απαρατήρητο, επίσης, πόσο συχνά αυτή η επίφαση βάθους αναδιπλασιάζεται, αποκτά μία δεύτερη ζωή μέσα από κείμενα τα οποία παρουσιάζουν (στην ουσία προωθούν) τα βιβλία στα οποία ενυπάρχει αυτό το πλαστό βάθος. Το ζήτημα όμως και πάλι δεν είναι η ευθεία επίθεση και προσβολή της ψυχαγωγίας και των μέσων που μετέρχεται για να αυτοπαρουσιάζεται ως πνευματικά σημαντική. Αντίθετα, θεωρώ ότι είναι η διαρκής αναμέτρηση με ερωτήματα όπως: είναι σημαντική η στοχαστική διάσταση της λογοτεχνίας; Γιατί δεν αρκεί μία φιλοσοφική φιλοσοφία και τι έχει να προσθέσει μία λογοτεχνική φιλοσοφία; (αυτή που παράγεται / ενυπάρχει στα λογοτεχνικά κείμενα) Πρόκειται για βασικά ερωτήματα της σχέσης ανάμεσα στη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία και είναι πραγματικά ευτύχημα που η πραγμάτευση αυτής της σχέσης υποστηρίζεται πλέον από σημαντικά πονήματα όπως αυτό του Σαμπό, και την εξαιρετική μέριμνα με την οποία προσφέρεται στον Έλληνα αναγνώστη.

* Ο ΘΩΜΑΣ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ είναι συγγραφέας.

altΦιλοσοφία και Λογοτεχνία
Προσεγγίσεις και διακυβεύματα ενός ζητήματος
Philippe Sabot
Εισαγωγή, μετάφραση, σημειώσεις Γιάννης Πρελορέντζος
Gutenberg 2017
Σελ. 288, τιμή εκδότη €13,00

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ορθόδοξη θεολογία, ψυχοθεραπεία και βιοηθική – Δύο βιβλία, δύο χριστιανικές θεωρήσεις

Ορθόδοξη θεολογία, ψυχοθεραπεία και βιοηθική – Δύο βιβλία, δύο χριστιανικές θεωρήσεις

Για τα βιβλία «Η θεραπεία της ψυχής – Πατέρες και ψυχολόγοι σε διάλογο», του Αλέξιου Ιερομόναχου Καρακαλλινού, και «Τα θεμέλια της βιοηθικής – Μια χριστιανική θεώρηση» (μτφρ. Πολυξένη Τσαλίκη-Κιοσόγλου), του Τρίσταμ Χ. Ένγκελχαρτ (Tristam H. Engelhardt Jr), που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Αρμός.

Γ...

«Η ιστορία της αθεΐας» του Ζορζ Μινουά (κριτική) – Μια περιδιάβαση στις περιπέτειες του αθεϊσμού στον Δυτικό κόσμο

«Η ιστορία της αθεΐας» του Ζορζ Μινουά (κριτική) – Μια περιδιάβαση στις περιπέτειες του αθεϊσμού στον Δυτικό κόσμο

Για το βιβλίο του Ζορζ Μινουά [Georges Minois] «Η ιστορία της αθεΐας – η αθεΐα στον Δυτικό κόσμο» (μτφρ. Βάλια Σερέτη, εκδ. Νάρκισσος).

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Ο αθεϊσμός είναι ένα ίσως από τα επιδραστικά πνευματικά κινήματα του σύγχρονου κό...

«Ο δρόμος της ομορφιάς» του Βίτο Μανκούζο – Αναζητώντας έναν τρόπο να βλέπουμε

«Ο δρόμος της ομορφιάς» του Βίτο Μανκούζο – Αναζητώντας έναν τρόπο να βλέπουμε

Για το βιβλίο του Βίτο Μανκούζο [Vito Mancuso] «Ο δρόμος της ομορφιάς» (μτφρ. Παναγιώτης Αρ. Υφαντής, εκδ. Αρμός). Κεντρική εικόνα: ο πίνακας του William Turner “Dutch Boats in a Gale” [«Ολλανδικές βάρκες σε θύελλα»], 1801 © The Capricorn Foundation.

Γράφει ο Διονύση...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ο ιστορικός χώρος της αρχαίας Αθήνας που επέλεξε η ομάδα Loxodox «συνομιλεί» αρμονικά με τη μαγική νύχτα των Αγγλοσαξόνων, όπως τη συνέθεσε ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Κεντρική εικόνα: © Sabrina Brodescu.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Η ομάδα Loxodox είναι ιδ...

Κινέζοι εθνικιστές στοχοποιούν τον νομπελίστα Μο Γιάν – Γιατί τον κατηγορούν για αντικομμουνισμό

Κινέζοι εθνικιστές στοχοποιούν τον νομπελίστα Μο Γιάν – Γιατί τον κατηγορούν για αντικομμουνισμό

Ο Κινέζος Νομπελίστας Μο Γιάν κατηγορείται ότι με τα βιβλία του σπιλώνει τον κομμουνιστικό στρατό της Κίνας και εξυμνεί τον αντίστοιχο της Ιαπωνίας. 

Επιμέλεια: Book Press

Το να είσαι ...

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Την Παρασκευή 22 Μαρτίου 2024 θα γίνει η τελετή της απονομής των λογοτεχνικών βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Ακολουθούν οι μικρές λίστες και μαζί οι νικητές σε κάθε κατηγορία, καθώς και το μεγάλο βραβείο της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ