alt

Για το βιβλίο του Νίκου Θέμελη «Η συμφωνία των ονείρων» (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Ο Νίκος Θέμελης είναι ένα φαινόμενο για τα εκδοτικά πράγματα της τελευταίας δεκαετίας, μια και με τα έξι + ένα μυθιστορήματά του είναι ο συγγραφέας που συγκίνησε περισσότερο το αναγνωστικό κοινό από τη Μεταπολίτευση και μετά (η έτερη συγγραφέας με παρόμοια ανταπόκριση είναι η «ελαφριά» Λένα Μαντά). Η άνοδός του στο λογοτεχνικό στερέωμα, που στέφθηκε μάλιστα με δύο βραβεία την ίδια χρονιά, το ένα Κρατικό, τον βρήκε στο απόγειο της σχέσης του με την εξουσία, ως σύμβουλο του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη. Για το αν υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα σε αυτά τα δύο δεδομένα, δεν υπάρχει εύκολη απάντηση. Ας σημειωθεί πάντως ότι είναι ίσως ο μοναδικός στενός συνεργάτης του Κώστα Σημίτη το όνομα του οποίου δεν ενεπλάκη ποτέ σε κάτι μεμπτό ή άηθες. Κι αυτό, για κάποιον που υπήρξε τόσο κοντά στην εξουσία, και μάλιστα σε περίοδο «παχιών αγελάδων» (αυτή ήταν τουλάχιστον η εντύπωση τότε), δεν είναι αμελητέο.

altΑπό συγγραφικής άποψης αυτό που διακρίνει το τελευταίο του βιβλίο είναι ότι, από πλευράς δομής, δεν είναι ένα κλασικό μυθιστόρημα. Παρότι εκ των υστέρων οι τέσσερις νουβέλες που συναπαρτίζουν τη «συμφωνία» μπορούν να ενοποιηθούν σε μια ενιαία αφήγηση, στην πράξη εμφανίζονται αυτοτελείς αφηγηματικά και νοηματικά. Κάθε μία αναλαμβάνει να «φωτίσει» μια συγκεκριμένη πλευρά της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας, ξεκινώντας από τα χρόνια του Εμφυλίου (1947) και φτάνοντας μέχρι τη σύγχρονη εποχή (1990). Στην πρώτη ιστορία, που εικονοποιεί την πλευρά των «κακών», ο κεντρικός χαρακτήρας, η κυρία Μαριάνθη, είναι αρνητικός. Συγκεντρώνει πάνω της όλα τα αρχαϊκά στοιχεία της παλιάς και κλειστής στον εαυτό της Ελλάδας, που θέλει να αναπαράγει την εξουσία της αυτάρεσκα μέσα από ανορθολογικές δοξασίες (η Μαριάνθη χρησιμοποιεί τον Ονειροκρίτη για να ερμηνεύει τα όνειρά της, τα οποία στη συνέχεια λαμβάνει υπόψη της στις αποφάσεις της).

Οι υπόλοιπες τρεις ιστορίες συμπληρώνουν το παζλ της μεταπολεμικής Ελλάδας: Το δεύτερο «όνειρο» είναι από τη μεριά των θυμάτων της Ιστορίας∙ το τρίτο, από τη μεριά της γενιάς εκείνης που επιχείρησε να ρευστοποιήσει προς όφελός της τις αδικίες, ενώ στο τέταρτο «όνειρο» το λόγο παίρνουν όλοι όσοι αγωνίζονται για την επικράτηση του ορθολογισμού και της δημοκρατίας.

Τα βιβλία του Νίκου Θέμελη αποτελούν εικονοποιήσεις, εκδραματίσεις ιδεολογικών θέσεων, μέσα από πρόσωπα-φορείς ιδεών ή συνθηκών που ως σκοπό έχουν να διδάξουν παρά να προκαλέσουν αισθητική συγκίνηση. Ο ίδιος έχει στέρεες πολιτικές απόψεις, καθώς και βιώματα που μπορούν να τις υποστηρίξουν μυθοπλαστικά. Ενδεχόμενες αντιρρήσεις σε σχέση με τη λογοτεχνική εμβέλεια των βιβλίων του είναι, όπως είθισται να λέμε, «ψιλά γράμματα», κι αφορούν ένα ούτως ή άλλως διαρκώς συρρικνούμενο κοινό.

* Ο Κ.Β. ΚΑΤΣΟΥΛΑΡΗΣ είναι συγγραφέας.
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Στο στήθος μέσα χάλκινη καρδιά» (εκδ. Μεταίχμιο).


themelis exofΗ συμφωνία των ονείρων
Νίκος Θέμελης
Μεταίχμιο 2004
Σελ. 312, τιμή εκδότη €6,60

politeia link more

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΘΕΜΕΛΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ