roris taise me

Για το μυθιστόρημα της Μαριαλένας Σπυροπούλου «Τάισέ με» (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Οι διεκδικήσεις των γυναικών σε μια φεμινιστική εποχή αφορούσαν και αφορούν όχι μόνο στο δικαίωμα ψήφου, αλλά και την πολιτική ισότητα, την απαλλαγή από τις ανδροκρατούμενες προκαταλήψεις, την παύση των σεξιστικών διακρίσεων στην εργασία και στην κοινωνία, ένα νομικό και ηθικό τείχος προστασίας από τις επιθέσεις, κυριολεκτικές και συμβολικές, την απάλειψη των έμφυλων στερεοτύπων κ.λπ. Σε έναν μεταφεμινιστικό κόσμο, όμως, ποιες διεκδικήσεις θα μπορούσαν να προκριθούν;

Είναι ο μέσος όρος των γυναικών σήμερα οι οποίες θέλουν να μην τίθενται στο περιθώριο, να μην εγκλωβιστούν σε μια μικροαστική ζωή και να ταφούν ζωντανές μέσα στην οικογένεια, αλλά από την άλλη δεν θέλγονται από την ατομοκεντρική ανεξαρτησία, πιστεύουν στην αγάπη και ζητούν ένα συντροφικό καταφύγιο έρωτα και αλληλοϋποστήριξης.

Στο τελευταίο ερώτημα απαντά το μυθιστόρημα μέσα στο μυθιστόρημα, που υποτίθεται έχει γράψει μια Γιαπωνέζα, ονόματι «Γιοσίμα κάτι», το οποίο διαβάζει η Μαρίνα, πρωταγωνίστρια του έργου της Μαριαλένας Σπυροπούλου. Επομένως, έχουμε ένα διπλό βιβλίο: από τη μία, η αφήγηση που αναφέρεται στη ζωή τής περίπου τριαντάχρονης ηρωίδας, η οποία δέχεται από τον σύντροφό της πρόταση γάμου. Η ίδια, χωρίς σταθερή δουλειά και πιεσμένη λόγω της οικονομικής κρίσης που έρχεται (είμαστε στα 2010), αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στο ναι, που περιέχει δεσμεύσεις, και στο όχι, που δεν ταιριάζει στη παθιασμένη σχέση της μαζί του. Από την άλλη, στο εγκιβωτισμένο έργο που κινείται σε ένα μελλοντολογικό πλαίσιο, ο Παγκόσμιος Ηγέτης ανατρέπει την καθεστηκυία τάξη κι εγκαθιδρύει ένα γυναικοκρατούμενο καθεστώς, όπου οι γυναίκες εξουσιάζουν και καθορίζουν τη ζωή και την Ιστορία, ενώ οι άντρες περιθωριοποιούνται σε ρόλους οικονόμων, σεξουαλικών διασκεδαστών και ευνούχων συντρόφων ή εξόριστων.

Στο έργο της Μαριαλένας Σπυροπούλου συνυπάρχουν η γυναίκα του χθες, η γυναίκα του σήμερα κι η γυναίκα του πολύ... αύριο. Η πρώτη είναι βολεμένη και δεν ανησυχεί που βαρύνεται από παιδιά και υποχρεώσεις, ενώ έχει παραμερίσει λίγο πολύ εκούσια τη σεξουαλική της πλευρά. Η τρίτη είναι κυρίαρχη Αμαζόνα, που ορίζει το παρόν και το μέλλον της κοινωνίας της, ενώ έχει εξαλείψει εντελώς την ανάγκη-χρέος τής τεκνοποιίας, θεωρώντας την άγκιστρο κι άγκυρα, που τη δένει ως τώρα στο περιθώριο. Αυτές οι δύο κατηγορίες δεν έχουν διλήμματα κι ανησυχίες, ενώ η δεύτερη κατηγορία βιώνει την τραγικότητα των διλημμάτων της. Είναι ο μέσος όρος των γυναικών σήμερα οι οποίες θέλουν να μην τίθενται στο περιθώριο, να μην εγκλωβιστούν σε μια μικροαστική ζωή και να ταφούν ζωντανές μέσα στην οικογένεια, αλλά από την άλλη δεν θέλγονται από την ατομοκεντρική ανεξαρτησία, πιστεύουν στην αγάπη και ζητούν ένα συντροφικό καταφύγιο έρωτα και αλληλοϋποστήριξης.

alt
Η Μαριαλένα Σπυροπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1977.
Εργάζεται ιδιωτικά ως ψυχοθεραπεύτρια.
Αρθρογραφεί στην «Καθηµερινή της
Κυριακής» και στο
περιοδικό «Vogue». Πρώτο της βιβλίο,
η νουβέλα Ρου
(εκδ. Μεταίχμιο).




Τελικά, όσο η ιστορία προχωρά, στο ενδοκειμενικό μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας αποδεικνύεται πόσο ένα πιθανό γυναικοκρατούμενο καθεστώς είναι εξίσου ολοκληρωτικό, συγκεντρωτικό, αυταρχικό, ακριβώς όπως ένα ανδροκρατούμενο, και μάλιστα σ’ αυτό δυστυχούν τόσο οι υποταγμένοι άνδρες όσο και οι «κυρίαρχες» γυναίκες. Η μοναδική πρωταγωνίστρια Μάγντα (διάβαζε: Μαγδαληνή) τολμά την επανάστασή της, αφού κάνει παιδί με τον Γιεσού (διάβαζε: Ιησού), κάτι που απαγορεύεται και τιμωρείται. Η μητρότητα σε μια τέτοια κοινωνία, η οποία σε άλλες εποχές θα ήταν φυσιολογική και αποδεκτή, θεωρείται παρέκκλιση και κηρύσσεται έκνομη, με αποτέλεσμα το φυσικό να αποβαίνει αντισυμβατικότητα και ηρωική πράξη.

Το έργο της Μαριαλένας Σπυροπούλου είναι ένα έργο φεμινιστικής λογικής που ωστόσο δεν αποβαίνει ακραία και ολοκληρωτική. Από τη μία, η Μαρίνα αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στο οικογενειακό μοντέλο και στη γυναικεία ανεξαρτησία, ενώ το μυθιστόρημα της γιαπωνέζας ενδοδιηγητικής συγγραφέως αναδεικνύει την υπερβολή και τη μονομέρεια της γυναικοκρατίας.

Τόσο στο ρεαλιστικό επίπεδο όσο και στο μελλοντολογικό η οικογένεια τίθεται εν αμφιβόλω, αλλά καταδικάζεται και η ακραία μονομερής μεταφεμινιστική κατίσχυση του γυναικείου φύλου.

 

Τα δύο κείμενα κινούνται αντίστροφα: η ζωή της Μάγκντας ξεκινά από τη γυναικοκρατία και καταλήγει στην τεκνοποιία, ενώ η Μαρίνα ξεκινά από το δίλημμα και φτάνει έμμεσα στον κλονισμό της οικογενειακής ευτυχίας, όσο κι αν αυτό δεν είναι σίγουρο ότι θα την οδηγήσει στην απόρριψη της πρότασης του συντρόφου της. Έτσι, τόσο στο ρεαλιστικό επίπεδο όσο και στο μελλοντολογικό η οικογένεια τίθεται εν αμφιβόλω, αλλά καταδικάζεται και η ακραία μονομερής μεταφεμινιστική κατίσχυση του γυναικείου φύλου.

Ο τίτλος «Τάισέ με», που εμφανίζεται συχνά είτε ως σύνθημα ή ως παράκληση μέσα στο έργο, ορίζει πολύσημα το γυναικείο στήθος, το γάλα, τη μητέρα αλλά και τον πατέρα, δίνει προεκτάσεις στον έρωτα και στην αγάπη, μεταλλάσσει τον βιασμό σε θέληση για ζωή και τελικά ανάγει την τροφή σε πράξη διαπροσωπικών και έμφυλων σχέσεων.

Πρόκειται, επομένως, για ένα πολύ δυνατό μυθιστόρημα που δεν απευθύνεται μόνο στις επαναστατημένες γυναίκες, ούτε αφορά απλώς τον μέσο όρο του «ασθενούς» φύλου, που ταλαντεύεται μέσα στα διλήμματα και τις αβεβαιότητές του, αλλά εντέλει μπορεί να απασχολήσει, όπως κάθε καλή λογοτεχνία, και τον άνδρα, όταν θέλει να σκεφτεί ποια ισορροπία μπορεί να επιτευχθεί στη ρευστή εποχή μας.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου. 
Το πρώτο πεζογραφικό του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Πυθαγόρας» (εκδ. Καστανιώτη) κυκλοφορεί στις 9 Ιουνίου.


altΤάισέ με
Μαριαλένα Σπυροπούλου
Μεταίχμιο 2020
Σελ. 248, τιμή εκδότη €15,50

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΛΕΝΑΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ