big road sunny autumn day 1897

Για τη συλλογή αφηγημάτων του Χριστόφορου Λιοντάκη «Ο μεγάλος δρόμος» (εκδ. Γαβριηλίδης).

Της Άννας Μιχαλιτσιάνου

Ο Μεγάλος δρόμος του ποιητή Χριστόφορου Λιοντάκη απενοχοποιεί παραμορφώσεις των δύσκολων παιδικών χρόνων, όταν οι χωματόδρομοι εντός και εκτός Αθήνας διαμόρφωναν τα άβγαλτα αισθήματα και οι εικόνες γυμνές από τις κακουχίες και τις ελλείψεις δυνάστευαν τη φαντασία. Τα αφηγήματά του, αυτοβιογραφικά, καταγράφουν τα χρόνια της Κατοχής, του Εμφύλιου κι αμέσως μετά, τα χρόνια ως το 1956 στο Ίνι, χωριό της Κρήτης. Ο ρεμβασμός στη μνήμη ενός ταλαντούχου παιδιού σημαδεύει τη μεταμοντέρνα συνείδηση με τα βέλη μιας άκρατης παιδικής ελευθερίας, ενώ ο λυρισμός (το μεγάλο ατού του ποιητή) γεννά τόσο δυνατές περιγραφές στην ομορφιά του ελάχιστου που, καθώς κλείνεις το βιβλίο και βγαίνεις στην κίνηση, παραμερίζεται αυθόρμητα ο φθόνος της πόλης και κοιτάς αλλιώς τα δένδρα, τους περιπατητές ή τους σιωπηλούς ξένους στις στάσεις.

Ο ρεμβασμός στη μνήμη ενός ταλαντούχου παιδιού σημαδεύει τη μεταμοντέρνα συνείδηση με τα βέλη μιας άκρατης παιδικής ελευθερίας, ενώ ο λυρισμός γεννά τόσο δυνατές περιγραφές στην ομορφιά του ελάχιστου που, καθώς κλείνεις το βιβλίο και βγαίνεις στη σταθμευμένη κίνηση, παραμερίζεται αυθόρμητα ο φθόνος της πόλης και κοιτάς αλλιώς τα δένδρα, τους περιπατητές ή τους σιωπηλούς ξένους στις στάσεις.

Σύντομα αφηγήματα μιλούν για την οικογένεια, το μονοθέσιο σχολείο, τους λιγοστούς φίλους, την πλήξη ή τη μοναχικότητα της επαρχίας, αποκαλύπτοντας και αποκαθιστώντας το κομμάτι που έλειπε: Την ομορφιά εκείνων των χρόνων, όταν η στιγματισμένη θύμηση από το «μαρτύριο της λάσπης» έβλεπε στον χωματόδρομο τη «λεωφόρο προς το άπειρο», όταν οι λαμπαδηφορίες ήταν φαντασμαγορικές, όταν τα παιδιά με στεφάνια μυρτιάς και δάφνης μαζεμένα από τους αγρούς, στόλιζαν τα κεφάλια των ηρώων του ’21 σε φωτογραφίες και ζωγραφιές, κι ακόμη όταν το σπίτι δεν μπορούσε να τιθασεύσει την πλήξη, καθώς οι επισκέψεις σε συγγενείς και γείτονες είχαν εξαντλήσει τις πιθανές ή απίθανες ιστορίες, και «όλα έμοιαζαν αποσπασματικά κι απότομα σταματημένα λες και κάτι απροσδιόριστο (μας) προσγείωνε στο πένθος».

Ο Μεγάλος δρόμος μοιάζει να κλείνει το Τέλος του τοπίου (πρώτη ποιητική του συλλογή, 1973), σαν να σκορπίστηκαν φόβοι των άλλων ή του ίδιου και η απροσδόκητη προσέγγιση του ελάχιστου, του ταπεινού, του αφανούς αναδεικνύει τον πραγματικό Κόσμο, εκείνον που μας γέννησε, αγαπήσαμε, ονειρευόμαστε και ίσως ως σήμερα, από μιαν άποψη, ντρεπόμαστε να ονοματίσουμε.

Σε ένα αφήγημα ο δάσκαλος ζητά από τα παιδιά του μονοθέσιου να υιοθετήσουν ένα πεύκο για να σωθεί ο πευκώνας. Οι μεγαλύτεροι φτάνουν πρώτοι και καπαρώνουν τα καλύτερα, και «στο ξαφνικό του θέρους μωβ», οι εικόνες ακροβατούν ανάμεσα στη σκιά ενός μικρού, καχεκτικού πεύκου που βρίσκει ο ποιητής να φροντίσει, βυθισμένο μέσα σε πέτρες και αμμόχωμα. Το περιποιείται, το ποτίζει και βγάζει τα παπούτσια του για να φαντάζει πιο ψηλό, δίνοντας χώρο στο ανεπανάληπτο.

Η συνήθως μονομερής ανιστόρηση του χτες δείχνει να ισορροπεί, μιας και ο ποιητής δεν θρηνεί για όσα έχασε αλλά χαίρεται για ό,τι ανακαλύπτει, έτσι την κακουχία συνοδεύει η αποθηκευμένη στη μνήμη ομορφιά των ανθρώπων, των σχέσεων, των εικόνων. Η εσωτερική περιπέτεια περικλείει ώριμη αισιοδοξία, στην ομορφιά της πραγματικότητας που οι στερήσεις αποτελούν μέρος της, όπως όταν «μπερδεύεις το επίγειο με το επουράνιο» και ο χρόνος γίνεται συνοδοιπόρος χάνοντας την ιδιότητα του φθοροποιού.

Το «μαγικό ελάχιστο» μιας ξεχασμένης εποχής και διαρκώς παρούσας, αφού η επιστροφή στα πρώτα χρόνια μάς ακολουθεί ως τα βαθιά γεράματα, αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε το ασήμαντο, καθώς καθισμένη στη βεράντα του τρίτου με τις ελάχιστες γλάστρες «ακολουθώντας τη στρατιά των μυρμηγκιών» φτάνω στα σύνορα της δάφνης.

Τα πρώτα πεζά αφηγήματα του Λιοντάκη είναι έτοιμα να μπουν στα αναγνωστικά.

* Η ΑΝΝΑ ΜΙΧΑΛΙΤΣΙΑΝΟΥ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.

 

altΟ μεγάλος δρόμος
Χριστόφορος Λιοντάκης
Γαβριηλίδης 2017
Σελ. 184, τιμή εκδότη €12,72

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΛΙΟΝΤΑΚΗ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ