alt

Για το βιβλίο του Δημήτρη Δασκαλόπουλου Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου (εκδ. Πατάκη).

Του Κώστα Λογαρά

Διάβασα το καινούριο βιβλίο του Δημήτρη Δασκαλόπουλου με την ίδια περιέργεια που ένα παιδί θέλει να μάθει «τι έγινε τότε», και ρωτάει κάποιον μεγαλύτερο, αυτόπτη μάρτυρα, να του αφηγηθεί τις εμπειρίες της ζωής του, τα βιώματα από τις συναναστροφές του με πρόσωπα σημαντικά. Του ζητά να αναπαραστήσει τα χρόνια και τις εποχές, λεπτομέρειες και γεγονότα, πώς γράφτηκαν τα κομμάτια αυτά της «Ιστορίας». Και τον τραβάει συνέχεια απ’ το μανίκι «πες μου και πες μου». Την ίδια περιέργεια ακριβώς καλλιέργησε και σε μένα το πρόσφατο βιβλίο τού Δημήτρη Δασκαλόπουλου Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου.

Είναι μια ήρεμη, χαλαρή αφήγηση, που ο ρυθμός της συνεπαίρνοντας τον αναγνώστη, τον παίρνει απ' το χέρι και τον ξεναγεί στα χρόνια και στους τόπους της παιδικής κι εφηβικής ηλικίας του αφηγητή: στην Πάτρα κυρίως, τη γενέθλια πόλη τού συγγραφέα, επίσης στην Κάτω Αχαγιά όπου το πατρικό της μητέρας του, κι αργότερα στην Αθήνα τις δεκαετίες του '40 και του  ’50. Μιλώντας για τα εφηβικά του χρόνια, για την προσωπική και οικογενειακή του ζωή (στο πρώτο μέρος), ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος αναφέρεται στο κλίμα, στην ατμόσφαιρα της επαρχίας, στις συνήθειες των ανθρώπων. Το ατομικό ενταγμένο στο όλον, ή το όλον διηθημένο μέσα από τον ατομικό βίο. Με ύφος γλαφυρό, χαμηλότονο. Της σαγήνης το ύφος, το κουβεντιαστό και φιλικό.

Ο αναγνώστης έλκεται από τον αφηγηματικό τόνο, την απλότητα του λόγου – τη χωρίς εκζήτηση καμιά. Ο Δασκαλόπουλος είναι ένας πολύ καλός αφηγητής. Μιλάει, στο πρώτο μέρος του Χρονικού, από την οπτική του έφηβου που υπήρξε, αλλά παρεισφρέουν και εύστοχες παρατηρήσεις στις οποίες ο αναγνώστης οσμίζεται τον μελλοντικό ερευνητή, την παρατηρητικότητα τού κατοπινού κριτικού, την οξυδερκή ματιά, τον σχολιαστικό λόγο που  καταλήγει στη διατύπωση μιας γενικότερης αλήθειας.

Καταφέρνει να αναπλάσει σε ένα μεγάλο μέρος τη λογοτεχνική ζωή από τη μεταπολίτευση και ύστερα και καταγράφει πολύτιμες πληροφορίες για τη ζωή πολλών σημαντικών προσώπων με τα οποία διασταυρώθηκε η πνευματική του πορεία.

Ωστόσο, το μέγιστο μέρος του Χρονικού αναφέρεται στην ενηλικίωση τού συγγραφέα, αφότου δηλαδή αρχίζει η σχέση του με τη λογοτεχνία και η εμπλοκή του στα πνευματικά εν γένει πράγματα. Στις γνωριμίες του με προσωπικότητες του πνευματικού χώρου. Έτσι, καταφέρνει να αναπλάσει σε ένα μεγάλο μέρος τη λογοτεχνική ζωή από τη μεταπολίτευση και ύστερα και καταγράφει πολύτιμες πληροφορίες για τη ζωή πολλών σημαντικών προσώπων με τα οποία διασταυρώθηκε η πνευματική του πορεία. Τους συναναστράφηκε  με αφορμή τις εξαιρετικές εργοβιογραφίες που ο ίδιος και η γυναίκα του Μαρία Στασινοπούλου εκπόνησαν. Αναφέρεται σε φιλίες που αναπτύχθηκαν μέσα από τα λογοτεχνικά ενδιαφέροντα, κάνει αναφορά σε ανθρώπους με τους οποίους η συνεργασία εξελίχθηκε σε φιλία ζωής (πχ  Γ.Π. Σαββίδης). Κάποιες φορές φιλοτεχνεί έξοχα την προσωπογραφία διαφόρων προσώπων και δημιουργών, τους οποίους γνώρισε καλά (π.χ. Ζάννας, Λορεντζάτος, Μαρώ Σεφέρη).

Όλοι παρελαύνουν στις σελίδες τού βιβλίου όχι σαν μια φιλολογική καταγραφή αλλά ως άνθρωποι της καθημερινότητας, ως «ήρωες» της  πνευματικής μας ζωής – κυριολεκτικά και μεταφορικά. Με τις ιδιαίτερες συμπεριφορές και τα χαρακτηριστικά τους, με ελαττώματα και προτερήματα. Και με ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις απ’ τη μεριά του αφηγητή. Σαν λογοτεχνικές «περσόνες» οι ίδιοι και ολοκληρωμένοι χαρακτήρες που τους (ξανα)ζωντανεύει η γραφίδα του αφηγητή. Κάποιες φορές δε διστάζει ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος να αναφερθεί, σχεδόν με τρόπο εξομολογητικό, σε γεγονότα ατυχή, σε συμπεριφορές που πληγώνουν  (όπως λ.χ η δυσαρέσκεια της Άννας Σικελιανού). Η ιστόρηση, βασισμένη εμφανώς σε ημερολογιακές σημειώσεις, μοιάζει να έχει μεταπλαστεί τελικά σε μια χορταστική και ζουμερή αφήγηση.     

Στο Χρονικό του Δημήτρη Δασκαλόπουλου διακρίνει κανείς τη σεμνότητα του συγγραφέα, την ευγένεια στο λόγο του, την εκτίμηση που τρέφει για πνευματικούς δημιουργούς και το σεβασμό στο έργο τους, χωρίς αυτό να αφαιρεί σε τίποτα –αντίθετα προσθέτοντας ακόμα περισσότερο– στην ιδέα που έχει σχηματίσει ο αναγνώστης ήδη για τον Δασκαλόπουλο ως δημιουργό. Η γλώσσα και η γραφή αναδεικνύουν το ήθος, μια κοσμοαντίληψη, ένα σύστημα αξιών που διέπει τη ζωή τού ποιητή και ερευνητή Δημήτρη Δασκαλόπουλου.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΛΟΓΑΡΑΣ είναι συγγραφέας.

altΤα χρόνια μου και τα χαρτιά μου
Δημήτρης Δασκαλόπουλος
Εκδ. Πατάκη 2016
Σελ. 344, τιμή εκδότη €15,40

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Μια ασήμαντη γυναίκα» της Σόνια Παρνέλ (κριτική) – Βιρτζίνια Χολ, μια αφανής και δαιμόνια κατάσκοπος

«Μια ασήμαντη γυναίκα» της Σόνια Παρνέλ (κριτική) – Βιρτζίνια Χολ, μια αφανής και δαιμόνια κατάσκοπος

Για το βιβλίο της Σόνια Παρνέλ [Sonia Purnell] «Μια ασήμαντη γυναίκα» (μτφρ. Θεοδώρα Δαρβίρη, εκδ. Μίνωας). Κεντρική εικόνα: Η κατάσκοπος Βιρτζίνια Χολ. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Η επιβλητική θωριά και το απαράμιλλο σ...

«Φλεγόμενο αγόρι» του Πολ Όστερ (κριτική) – Στίβεν Κρέιν, ένας πρωτοπόρος που χάθηκε νωρίς

«Φλεγόμενο αγόρι» του Πολ Όστερ (κριτική) – Στίβεν Κρέιν, ένας πρωτοπόρος που χάθηκε νωρίς

Για το βιβλίο του Πολ Όστερ [Paul Auster] «Φλεγόμενο αγόρι» (μτφρ. Ιωάννα Ηλιάδη, εκδ. Μεταίχμιο). Κεντρική εικόνα: Ο Στίβεν Κρέιν [Stephen Crane] όπως φωτογραφήθηκε το 1897 (© Britannica). 

Γράφει ο Μιχάλης Πιτένης

Κά...

«Elon Musk: Η επίσημη βιογραφία» του Γουόλτερ Άιζακσον (κριτική) – Μια αμφιλεγόμενη φυσιογνωμία

«Elon Musk: Η επίσημη βιογραφία» του Γουόλτερ Άιζακσον (κριτική) – Μια αμφιλεγόμενη φυσιογνωμία

Για το βιβλίο του Γουόλτερ Άιζακσον [Walter Isaacson] «Elon Musk: Η επίσημη βιογραφία» (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Κλειδάριθμος).

Γράφει ο  Διονύσης Μαρίνος

Πριν από λίγες ημέρες ο ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...
Λογοτεχνικό Βραβείο Δουβλίνου 2024: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα με γνωστούς συγγραφείς

Λογοτεχνικό Βραβείο Δουβλίνου 2024: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα με γνωστούς συγγραφείς

Ο νικητής θα ανακοινωθεί στις 23 Μαΐου κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Φεστιβάλ Λογοτεχνίας του Δουβλίνου. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Σεμπάστιαν Μπάρυ © Faber & Faber. 

Επιμέλεια: Book Press

Ανακοινώθηκε η βρ...

Παρουσίαση βιβλίου: «Πατρίδα από βαμβάκι», της Έλενας Χουζούρη

Παρουσίαση βιβλίου: «Πατρίδα από βαμβάκι», της Έλενας Χουζούρη

Την Τρίτη 2 Απριλίου, στις 20:30 η Αλυσίδα Πολιτισμού IANOS και οι εκδόσεις Πατάκη, διοργανώνουν παρουσίαση του βιβλίου της Έλενας Χουζούρη, με τίτλο «Πατρίδα από βαμβάκι» (νέα, αναθεωρημένη έκδοση). 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Το χέρι του θεού», «1936», «Φαρενάιτ 451», «Ένας κόσμος χωρίς τέλος», «Hairless»: 5 πρόσφατα graphic novels που ξεχωρίζουν

«Το χέρι του θεού», «1936», «Φαρενάιτ 451», «Ένας κόσμος χωρίς τέλος», «Hairless»: 5 πρόσφατα graphic novels που ξεχωρίζουν

Επιλέγουμε πέντε graphic novels που εκδόθηκαν πρόσφατα, για το αισθητικό τους αποτέλεσμα αλλά και για την πολυδιάσταση όσο και σύγχρονη θεματική τους: «Το χέρι του Θεού» των Μπαρόν και Καρμπονέτι (εκδ. Οξύ), «1936» του Θανάση Πέτρου (εκδ. Ίκαρος), «Φαρενάιτ 451», του Ρέι Μπράντμπερι σε διασκευή του Τιμ Χάμιλτον (εκδ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ