akrivos

«Χρειαζόμαστε την καθαρή ματιά του ξένου»

Της Ελπίδας Πασαμιχάλη
Ποιος ήταν λοιπόν ο Αλφόνς Χοχάουζερ; Σε ποιον «θεό» πίστευε αυτός ο μυστηριώδης Αυστριακός που, το 1926 και σε ηλικία 20 ετών, έφτασε στο Πήλιο, έχοντας κάνει ήδη τον γύρο της Μεσογείου; Σε αυτή την ιδιαίτερη προσωπικότητα, που έφυγε
από το σπίτι του στα δεκάξι και έζησε ως βοσκός, ψαράς, αλλά και πρωτοπόρος του εναλλακτικού τουρισμού στο Τρίκερι, είναι αφιερωμένο το νέο μυθιστόρημα του Κώστα Ακρίβου. Ο Αλφόνς υπήρξε ένας άνθρωπος με μυθιστορηματική ζωή, από αυτούς που ξεχωρίζουν μέσα στο πλήθος και μοιραία προκαλούν την περιέργεια, την καχυποψία και τη… Μοίρα! Υπήρξε συνεργάτης των ναζί; Υπήρξε αρχαιοκάπηλος; Αντλώντας υλικό από μια πραγματική ιστορία, ο συγγραφέας ακολουθεί τα ίχνη ενός προσώπου το οποίο ανεπίσημα συνδέθηκε με την ανακάλυψη του λαμπρού αγάλματος του Δία ή του Ποσειδώνα του Αρτεμισίου, ενώ ο περήφανος θάνατός του έβαλε την τελευταία πινελιά στο μοναδικό έργο τέχνης που έχει την υπογραφή του: την ίδια του τη ζωή.
Ποιος ήταν ο Αλφόνς; Ένας πρωτοπόρος οικολόγος ή ένας ναζί; Ήταν φιλέλληνας ή αρχαιοκάπηλος; Ήταν οραματιστής ή τυχοδιώκτης;
Αυτά τα ερωτήματα-διλήμματα παιδεύουν τον αφηγητή, καθώς βασανίζεται να βρει απάντηση γύρω από την πολυσύνθετη προσωπικότητα του Αλφόνς. Σε κάποιο σημείο, μάλιστα, της έρευνας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι συνδύαζε τα πιο αντιφατικά στοιχεία, ήταν σαν «χρυσόσκονη και λάσπη μες στον ίδιο τενεκέ». Βέβαια, στο τέλος τα νέφη αραιώνουν και φαίνεται καθαρά ότι πρόκειται για μια εντελώς ξεχωριστή προσωπικότητα, που, παρά τα κάποια λάθη και τις αμαρτίες στα νεανικά του χρόνια, ήταν ένας άνθρωπος σπάνιος: οικολόγος, φιλέλληνας, οραματιστής και βαθιά ουμανιστής.
Αποτελεί ιστορική μαρτυρία ή μυθοπλασία η συμμετοχή του στην ανακάλυψη του Δία ή του Ποσειδώνα του Αρτεμισίου;
Το 1928 ανακαλύπτεται στον θαλάσσιο δίαυλο ανάμεσα στο Τρίκερι και στο Αρτεμίσιο ο μπρούντζινος θεός, που κοσμεί το αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας και για τον οποίο ακόμα και σήμερα οι αρχαιολόγοι ερίζουν αν είναι ο Ποσειδώνας ή ο Δίας. Η έκπληξή μου ήταν μεγάλη όταν ανακάλυψα, μέσα από μαρτυρίες και κείμενα, ότι ένας από το πλήρωμα του καϊκιού που βρήκε το άγαλμα ήταν και ο Αλφόνς. Σαν να μην έφταναν δηλαδή οι τόσες «ηρωικές» του δράσεις, ερχόταν τώρα να προστεθεί και μια τέτοια εμπλοκή. Είχα λοιπόν ως βάση την κατά λέξη αναφορά-μαρτυρία του συντρόφου του Αλφόνς, που πήρε μέρος και αυτός στην ανέλκυση του αγάλματος. Ο πειρασμός ωστόσο ήταν μεγάλος, με αποτέλεσμα να βάλει και η μυθοπλασία λίγο το χεράκι της.
Τι ήταν εκείνο που σας προσέλκυσε στην προσωπικότητα, στον βίο και την πολιτεία του Αλφόνς; Ήταν η πολυκύμαντη και ανήσυχη ζωή του ή η αξιοπρέπεια και η αρχοντιά  του θανάτου του;
Ήταν σαν να αντίκρισα στον καθρέφτη της ζωής του το είδωλο της δικής μου ζωής, ανεστραμμένο όμως. Όλα όσα κατόρθωσε αυτός και που εγώ τα είχα επιθυμήσει, μα ποτέ δεν τα κατόρθωσα: θαυμαστά ταξίδια, περιπέτειες, ξεχωριστά βιώματα, δυνατές συγκινήσεις. Με λίγα λόγια, μια ζωή συναρπαστική και ιδιαίτερη. Να φανταστείτε ότι και αυτός ο θάνατος του Αλφόνς είναι, κατά έναν περίεργο τρόπο, αξιοζήλευτος και ελκυστικός.
Προσωπικότητες σαν τον Αλφόνς, που αγάπησαν την Ελλάδα και συνέδεσαν τη μοίρα τους μαζί της, θα μπορούσαν να παρουσιαστούν και σήμερα;
Δυστυχώς, σήμερα ακόμη ψάχνουμε ανά την υφήλιο να ανακαλύψουμε φιλέλληνες και ανθέλληνες. Εκείνο που χρειαζόμαστε είναι η καθαρή ματιά, ιδίως του άλλου, του «ξένου», πάνω στις αρχές που οικοδομούν τον πολιτισμό μας. Γιατί σήμερα πληρώνουμε την υπεροψία των τελευταίων χρόνων: πόσο δεν νοιαστήκαμε για τον απάτριδα, για εκείνον που άπλωσε το χέρι του στη γενναιοδωρία μας και εμείς τον αρνηθήκαμε, βουτηγμένοι καθώς ήμαστε στην ευωχία του λάιφ στάιλ και της νάιλον ζωής. Ο Αλφόνς –και το λέω με πόνο ψυχής– είναι ο πιο Έλληνας που έχω γνωρίσει. Μακάρι να έχει αφήσει επιγόνους…
Τι θα μπορούσε να αγαπήσει σήμερα ένας ξένος στην Ελλάδα, που οι μύθοι έχουν γκρεμιστεί και οι πολιτιστικές αξίες πωλούνται στο χρηματιστήριο του μαζικού τουρισμού;
Όχι βέβαια τα πάμπολλα δήθεν που μας έχουν κατακλύσει, τους Ελληναράδες, το νταηλίκι εκ του ασφαλούς, τον κίβδηλο λόγο των πολιτικών, τον νεοπλουτισμό, τη βαρβαρότητα απέναντι στο φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον. Θα μπορούσε όμως κανείς να λατρέψει την ομορφιά κάποιων απλών ανθρώπων που δεν έχουν συνείδηση του κάλλους τους, τις ελάχιστες απείραχτες γωνιές της ελληνικής φύσης, παλαιότερα και σημερινά έργα του πολιτισμού που επιμένουν στην ποιότητα, κάνοντας πέρα την όποια δόξα της εμπορικότητας. Τώρα νομίζω πως είναι και η χρυσή ευκαιρία της ελληνικής πεζογραφίας. Δηλαδή, να καταγράψει με τόλμη τον βόθρο όπου έχουμε πέσει και ταυτόχρονα να προτείνει, με τον τρόπο της, σωσίβιο για να σωθούμε.
alfonsΠοιος θυμάται τον Αλφόνς
Μεταίχμιο 2010
ΣΕΛ. 309, ΤΙΜΗ €17,00
Κυκλοφορεί και σε audio book

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Έλενα Χουζούρη: «Η πολιτική προσφυγιά, ο ξεριζωμός και η διαγραφή από την πατρίδα, παραμένουν ανεπούλωτο τραύμα»

Έλενα Χουζούρη: «Η πολιτική προσφυγιά, ο ξεριζωμός και η διαγραφή από την πατρίδα, παραμένουν ανεπούλωτο τραύμα»

Mε αφορμή την επανέκδοση του μυθιστορήματός της «Πατρίδα από βαμβάκι» (εκδ. Πατάκη), η συγγραφέας Έλενα Χουζούρη μάς μιλάει για τη λιγότερη γνωστή ιστορία των ανθρώπων που αναγκάστηκαν να φύγουν από την Ελλάδα μετά το τέλος του Εμφυλίου και τη σημερινή συγκυρία με το πρόβλημα της μετανάστευσης και της προσφυγιάς.&nb...

Αλέξης Πανσέληνος: «Τα διηγήματα αυτά απηχούν την τάση μου για πολυπρόσωπες και πολυεπίπεδες αφηγήσεις»

Αλέξης Πανσέληνος: «Τα διηγήματα αυτά απηχούν την τάση μου για πολυπρόσωπες και πολυεπίπεδες αφηγήσεις»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα Αλέξη Πανσέληνο με αφορμή την επανέκδοση του πρώτου του βιβλίου «Ιστορίες με σκύλους» (εκδ. Μεταίχμιο), μια συλλογή με τέσσερα εκτενή διηγήματα. Μια επιστροφή έπειτα από 42 συναπτά χρόνια στις συγγραφικές απαρχές του. Φωτογραφία: © Νίκος Κοκκαλιάς.

Συνέντευξη στον ...

Φώτης Καγγελάρης: «Δεν υπάρχει ''ελεύθερη'' τέχνη – είναι πάντα ένας συμβιβασμός και μια μεταμφίεση»

Φώτης Καγγελάρης: «Δεν υπάρχει ''ελεύθερη'' τέχνη – είναι πάντα ένας συμβιβασμός και μια μεταμφίεση»

Συνέντευξη με τον Διδάκτορα Ψυχοπαθολογίας και συγγραφέα Φώτη Καγγελάρη με αφορμή το βιβλίο του «Μια ιστορία της τέχνης. Από την μεριά της επιθυμίας» (εκδ. Παπαζήση). Μια πρωτότυτη θέαση της τέχνης και της άμεσης σχέσης που έχει με την ουσία της ζωής μας. 

Συνέντευξη στ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ