Της Ελένης Καρρά
Alice Madness Returns: το πιο σύγχρονο βιντεοπαιχνίδι τρόμου. Η Αλίκη έχει τρελαθεί και νοσηλεύεται σ’ ένα ψυχιατρείο του 19ου αιώνα, η χώρα των θαυμάτων την στοιχειώνει, και σ’ όλον τον σημερινό, παγκοσμιοποιημένο κόσμο μας, οι χρήστες των ηλεκτρονικών υπολογιστών παίζουν μες τον σκοτεινό κόσμο μιας Αλίκης που έχει έρθει να στοιχειώσει το horror freak σύμπαν μας.
Εδώ και δυο αιώνες, η μικρή ηρωίδα του Λιούις Κάρολ γλιστράει στα λαγούμια και προσγειώνεται, με διαφορετική αμφίεση, σε κάθε εποχή. Κι αν εμείς αποφασίσουμε να αναρριχηθούμε στο λαγούμι ανάποδα, και να προσπεράσουμε με ταχύτητα κινηματογραφικές μεταφορές (με πιο πρόσφατη του Τιμ Μπάρτον), θεατρικές παραστάσεις και βιντεοπαιχνίδια, αξίζει να βγούμε στο 1969 και να θαυμάσουμε μια από τις πιο ιδιαίτερες εικονογραφήσεις που γνώρισε το εξαιρετικό αυτό λογοτεχνικό έργο.
Γιατί όταν ο Σαλβαντόρ Νταλί εικονογραφεί την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων, και όταν αυτό συμβαίνει το 1969, μεγαλοφυΐα, τρέλα, φαντασία, ψυχεδέλεια και υπερρεαλισμός στήνουν έναν εξαίσιο χορό γύρω από ένα από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα όλων των εποχών. Tο 1967, οι Jefferson Airplane τραγουδάνε το White Rabbit –"οne pill makes you larger, and one pill makes you small"– "ένα χάπι σε κάνει μεγαλύτερη ένα χάπι σε κάνει μικρή, πήγαινε ρώτα την Αλίκη όταν είναι 10 μέτρα ψηλή". Και η Αλίκη γλιστράει στην κουνελότρυπα, προσγειώνεται σ’ έναν παράξενο κόσμο, το περίγραμμά του είναι ασαφές – και ναι, σ’ αυτόν τον κόσμο που εξεγείρεται ανάμεσα σε άνθη, όπλα και μουσικές, ο Νταλί είναι ο πλέον κατάλληλος για να αποδώσει τις μορφές που λειώνουν, τα ανθρωπόμορφα ζώα, τα ζωντανά τραπουλόχαρτα, το όνειρο μες στο οποίο γλιστράμε και χανόμαστε.
Τσαρλς Λούτγουϊτζ Ντότζσον
Ακριβώς έναν αιώνα νωρίτερα, το 1865, ένας νεαρός άγγλος κληρικός που δίδασκε μαθηματικά σ’ ένα κολέγιο της Οξφόρδης, ο Τσαρλς Λούτγουϊτζ Ντότζσον (γνωστός με το ψευδώνυμο Λιούις Κάρολ) αποφάσιζε να εκδώσει το παραμύθι που είχε διηγηθεί λίγο καιρό νωρίτερα στα κοριτσάκια του Πρεσβύτερου, στη διάρκεια μιας εκδρομής με βάρκα στον ποταμό. «Η Αλίκη στη χώρα των Θαυμάτων» (Alice in Wonderland) και η Αλίκη «Μέσα από τον Καθρέφτη» (Through the Looking Glass), με τα λογοπαίγνια, τους γρίφους και τις αλληγορίες τους, ξεκινάνε το μακρύ τους ταξίδι στον ποταμό της λογοτεχνίας. Κάθε εποχή ξαναανακαλύπτει τα εξαιρετικά αυτά κείμενα – και φυσικά, η δεκαετία του ΄60 τα αποθεώνει. Οι ηλιοτυπίες του Σαλβαντόρ Νταλί (μία για το εξώφυλλο, και από μία για κάθε κεφάλαιο του βιβλίου) εντάσσονται πλήρως στο πνεύμα της εποχής – ο Νταλί ξέρει να προκαλεί, να ανατρέπει αλλά και να προσαρμόζεται στις εποχές, ιδίως όταν είναι τόσο εκκεντρικές όσο ο ίδιος.
* Η ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΡΑ είναι μεταφράστρια και κριτικογράφος.
ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ LEWIS CARROLL ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ