alt

Για το μυθιστόρημα της Edith Wharton Καλοκαίρι (μτφρ. Έλλη Έμκε, εκδ. Παπαδόπουλος).

Του Μιχάλη Μακρόπουλου

Το Καλοκαίρι της Ίντιθ Γουόρτον είναι πικρή ιστορία, αλλά ως ένα σημείο ξετυλίγεται μ’ αλαφράδα και φωτεινότητα που ξεγελούν τον αναγνώστη, έτσι η ήττα στο τέλος τον βρίσκει απροετοίμαστο, όταν όλο κι όλο μέσα σ’ ένα καλοκαίρι η Τσάριτι Ρόγιαλ, βιβλιοθηκάριος στο ασήμαντο Νορθ Ντόρνερ, βλέπει πρώτα ν’ ανοίγονται μπρος της κόσμοι μέσ’ από τον έρωτά της για τον Λούσιους Χάρνεϊ, έναν νεαρό αρχιτέκτονα που ’χει επισκεφτεί τον Νορθ Ντόρνερ για να μελετήσει τα παλιά κτήρια, κι έπειτα, στο τελείωμα κείνου του σύντομου καλοκαιριού που τη σημαδεύει παντοτινά, η Τσάριτι βλέπει να γκρεμίζονται όλοι εκείνοι οι κόσμοι που ’χει πλάσει με τη φαντασία της.

Έχοντας ωριμάσει ίσως, και περιμένοντας να γίνει μητέρα, επιλέγει τη μόνη ρεαλιστική λύση, που μάλιστα την κάνει να νιώθει «ασφαλής», και «τη σφιγμένη καρδιά της να φτεροκοπά από ανακούφιση». Κάνει ένα γάμο από ανάγκη, μα η ίδια σαν να είναι απούσα κάνοντάς τον.

Έχοντας ωριμάσει ίσως, και περιμένοντας να γίνει μητέρα, επιλέγει τη μόνη ρεαλιστική λύση, που μάλιστα την κάνει να νιώθει «ασφαλής», και «τη σφιγμένη καρδιά της να φτεροκοπά από ανακούφιση». Κάνει ένα γάμο από ανάγκη, μα η ίδια σαν να είναι απούσα κάνοντάς τον. «Ένιωσε μια βέρα, που της ήταν πολύ μεγάλη, να γλιστράει πάνω στο λιγνό της δάχτυλο. Κατάλαβε τότε πως ήταν παντρεμένη». Και «για ένα δευτερόλεπτο, ένιωσε ξανά την παρόρμηση να φύγει. Όμως, δεν ήταν παρά το ανασήκωμα μιας σπασμένης φτερούγας».

«Η Τσάριτι στεκόταν ανάμεσα σ’ όλα αυτά τα διασταυρούμενα ρεύματα ζωής ασάλευτη και αδρανής, σαν να ’ταν ένα από τα βιδωμένα τραπέζια στο μαρμάρινο πάτωμα. Όλη της η ψυχή είχε συρρικνωθεί σε μια αρρωστημένη αίσθηση επερχόμενης καταστροφής…»

Στην αρχή του Καλοκαιριού η δεκαοχτάχρονη Τσάριτι δυσφορεί μες στα στενά παπούτσια του Νορθ Ντόρνερ με τον ασφυχτικό μικρόκοσμό του, με τους ανύπαρχτους ορίζοντές του, με τον επαρχιώτικο καθωσπρεπισμό του. Και στον κόσμο της κοπέλας όλα είναι κατά κάποιον τρόπο αταίριαχτα. Είναι βιβλιοθηκάριος μα δε σκαμπάζει γρι από βιβλία. Το όνομά της, Τσάριτι, που πάει να πει «φιλανθρωπία» ή «ελεημοσύνη», αποτελεί ανεξίτηλη υπενθύμιση πως τη μεγάλωσε ένας μεσήλικας δικηγόρος μονόχνοτος κι αποτραβηγμένος, ο κ. Ρόγιαλ, ενώ κατάγεται από τους ανθρώπους του Βουνού, που ζουν ψηλά σε κάτι χαμόσπιτα μες στην αθλιότητα και την αποκτήνωση – και μόνο προς το τέλος η Τσάριτι αντικρίζει για πρώτη φορά τη μητέρα της, όταν εκείνη είναι πια νεκρή, σωριασμένη σ’ ένα άθλιο κρεβάτι και κουρελιάρα, με το πρόσωπό της «ισχνό και συνάμα πρησμένο, με χείλη μισάνοιχτα σ’ ένα μαρμαρωμένο αγκομαχητό πάνω από τα σπασμένα δόντια. Τίποτε το ανθρώπινο δεν το διέκρινε· κειτόταν εκεί, σαν ψόφιο σκυλί σε χαντάκι». Ο κ. Ρόγιαλ, που την ανάθρεψε σαν θυγατέρα του, θέλει τώρα να την κάνει γυναίκα του, μα η κοπέλα αποκρούει την πρότασή του και τον περιφρονεί υποτίθεται· όμως, όταν της δίνεται η ευκαιρία να πάει οικότροφος σ’ ένα σχολείο, δεν πηγαίνει για να μην τον αφήσει μόνο.

Θέλει να ξεφύγει μα δεν έχει το σθένος, ή τον τρόπο, για να το κάνει. Είναι σαν χρυσόμυγα δεμένη σε κλωστή που δεν μπορεί να κοπεί· νομίζει πως θα πετάξει μακριά, μα μονάχα κάνει κύκλους.

Θέλει να ξεφύγει μα δεν έχει το σθένος, ή τον τρόπο, για να το κάνει. Είναι σαν χρυσόμυγα δεμένη σε κλωστή που δεν μπορεί να κοπεί· νομίζει πως θα πετάξει μακριά, μα μονάχα κάνει κύκλους. Νιώθει μειονεκτικά απέναντι στην Άναμπελ Μπαλτς, που κοινωνικά είναι ανώτερή της και επίσης διεκδικεί τον Λούσιους. Όταν μαθαίνει ότι κείνος θα πάει στη Νέα Υόρκη, αισθάνεται δέος, γιατί η «μεγάλη πόλη» γι’ αυτήν είναι το Νέτλετον, όπου είχε πάει μία φορά μικρότερη και πάει άλλη μια φορά τώρα με τον Λούσιους, για τον εορτασμό της 4ης Ιουλίου.

Μπορεί ο Χάρνεϊ στο τέλος να την προδίδει, μα η Τσάριτι έχει επίσης προδοθεί απ’ τον εαυτό της.

Η Γουόρτον εξέδωσε το Καλοκαίρι το 1917, μια τριετία πριν από τα Χρόνια της αθωότητας και κατά την πιο γόνιμη συγγραφική περίοδό της, και θεωρούσε ταίρι του τον χειμωνιάτικο Ήθαν Φρομ (1911), που η ιστορία του επίσης εκτυλίσσεται σε μια φτωχή πολίχνη της Νέας Αγγλίας. Είναι ένα μικρό βιβλίο, καταρχάς σε έκταση –μόλις 50.000 λέξεις, στο όριο της μεγάλης νουβέλας–, μα και η ιστορία του είναι μικρή, είναι η εξιστόρηση μιας άδοξης απόπειρας φυγής από μια μονότονη κι ασήμαντη ζωή, μέσ’ από έναν βραχύβιο έρωτα. Αλλά τούτη τη στενότητα –της ζωής στη μικρή πόλη, της μίας μοναδικής επιλογής που προσφέρει αυτή η ζωή– την αντισταθμίζει ο απόηχος των στιγμών που πέρασε η Τσάριτι με τον Λούσιους στο εγκαταλειμμένο σπίτι μες στο δάσος, το φως εκείνων των περιγραφών, όταν η κοπέλα «περπατούσε σαν να ήταν η γη ηλιοφώτιστο κύμα κι εκείνη ο αφρός στην κορυφή του»· την αντισταθμίζουν, μέσα στον υπόλοιπο ασφαλή αλλά περιορισμένο βίο που έχει ζήσει και θα ζήσει η Τσάριτι, οι τρεις μήνες κείνου του σύντομου καλοκαιριού.

* Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής.

altΚαλοκαίρι
Edith Wharton
Μτφρ. Έλλη Έμκε
Εκδ. Παπαδόπουλος 2016
Σελ. 224, τιμή εκδότη €8,99

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ EDITH WHARTON

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

Για το μυθιστόρημα του Γιασουνάρι Καουαμπάτα [Yasunari Kawabata] «Η χώρα του χιονιού» (μτφρ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης, εκδ. Άγρα). Kεντρική εικόνα: από την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου σε σκηνοθεσία του Shirô Toyoda.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

Για το βιβλίο της Μάγκι Νέλσον [Maggie Nelson] «Σπουδή στο Μπλε» (μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα: από την «Μπλε ταινία» του Κριστόφ Κισλόφσκι. 

Γράφει η Φανή Χατζή

Ήταν Νοέμβριος του 2020 ...

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

Για το μυθιστόρημα του Φόλκερ Κούτσερ [Volker Kutscher] «Λούνα Παρκ» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Διόπτρα) και το μυθιστόρημα του Κρις Λόιντ [Chris Lloyd] «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» (μτφρ. Βασίλης Κοντόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο). Ιστορικά crime fiction με φόντο τον Μεσοπόλεμο και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κεντρική ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ