alt

Για τη συλλογή διηγημάτων της Καλλιρόης Παρούση Κανείς δεν μιλάει για τα πεύκα (εκδ. Κέδρος).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Οι νέες γενιές συγγραφέων μάς ξαφνιάζουν υπέροχα, καθώς έρχονται ορμητικές να ταράξουν τα νερά της παγιωμένης πεζογραφίας μας. Τόσο οι πεζογράφοι όσο και οι ποιητές, εξοπλισμένοι με γνωστικά εφόδια, υποψιασμένοι για τον κόσμο και την ξένη λογοτεχνία, επίμονοι στη γλώσσα και στη γραφή, φρέσκοι στις ιδέες, κατεβαίνουν στην άγραφη σελίδα με γερή πένα και κοφτερή αξίνα.

Ο μακροπερίοδος λόγος της, οι απανωτές φράσεις της, οι εναλλαγές μέσα στην ίδια πρόταση, οι μεγάλες παράγραφοι δείχνουν μια ακατάσχετη ορμή, δείχνουν πως δεν χωράνε στα παλιά καλούπια.

Η πρωτοεμφανιζόμενη Καλλιρρόη Παρούση ανήκει σ’ αυτήν την κατηγορία των τριαντάρηδων (γεννημένη η ίδια το 1988), που βλέπουν το διήγημα ως το βήμα από το οποίο θα αλώσουν την πραγματικότητα, μετουσιώνοντάς την σε κάψουλες λέξεων και βλήματα ιδεών. Ο βομβαρδισμός της δεν ξεκινάει από παλαιάς κοπής κανόνια αλλά από έναν συνδυασμό σφοδρότητας και σύγχρονης αισθητικής αντίληψης. Η γραφή είναι ο τρόπος να σκίσει και να ξαναράψει το φθαρμένο φόρεμα της καθημερινότητας. Ο μακροπερίοδος λόγος της, οι απανωτές φράσεις της, οι εναλλαγές μέσα στην ίδια πρόταση, οι μεγάλες παράγραφοι δείχνουν μια ακατάσχετη ορμή, δείχνουν πως δεν χωράνε στα παλιά καλούπια.

Τα θέματά της είναι επίκαιρα, χωρίς να γίνονται κακέκτυπα της μιντιακής εικόνας: ο έρωτας κι ο χωρισμός, η πολιτική βία, τα χρέη και η ελευθερία του ανθρώπου, η κρίση ταυτότητας, η εργασιακή επανάσταση, η πατροκτονία ως αντίδραση, η ομοφυλοφιλία, η καριέρα, ο κύκλος των φίλων κ.λπ. Το ιδιωτικό προσπαθεί να χωρέσει το δημόσιο και ταυτόχρονα να χωρέσει μέσα σ’ αυτό, η επανάσταση αρχίζει από μια προσωπική ανάφλεξη, η ανάγκη για έξοδο φαντάζει προσιτή και μαζί απρόσιτη, ο καθένας φτιάχνει μικρές ζώνες διαφυγής και αντίστασης, προκειμένου να περισώσει την ψυχοσύνθεσή του… Μέσα σ’ αυτά τα θέματα, η Καλλιρόη Παρούση ξαναδιαβάζει το σήμερα, χωρίς να το φωτογραφίζει ρεαλιστικά, αλλά προσπαθώντας να δείξει το σπασμένο τσόφλι ενός αυγού που κανείς δεν ξέρει τι θα γεννήσει. Το σίγουρο δεν είναι το μέλλον, αίσιο ή απαίσιο, αλλά το ραγισμένο παρόν, το οποίο δείχνει παντού τα χάσματά του και πνίγει τους νέους ανθρώπους που βλέπουν με τρόμο την αβεβαιότητα να τους απειλεί.

Η πραγματικότητα που συντρίβει

Νευρώδης γραφή που ξέρει να πηγαίνει και να έρχεται ανάμεσα στο σύνολο και στις λεπτομέρειες, πολύ καλός χειρισμός ενός δομημένου χάους, ενός ελεγχόμενου χείμαρρου, ενός μεταμοντέρνου χείμαρρου που παίρνει μαζί του σκέψεις, πράξεις, φωνές και αισθήματα, πάνω σε μια κοίτη που αντικατοπτρίζει τον σκληρό κόσμο που ζούμε.

Ο αναγνώστης εισπράττει την αψιά γεύση των κειμένων, επειδή αυτά προκαλούν μικρά και μεγάλα σοκ από τη βία που αντανακλούν. «Οι αποχρώσεις σβήνουν στη συντριβή της πραγματικότητας», γράφει σε ένα σημείο η νεαρή διηγηματογράφος κι αποτυπώνει αποφθεγματικά τα χαστούκια που δέχεται ο σύγχρονος άνθρωπος σε μια κοινωνία, που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τον αφήνει απ’ έξω. Η πραγματικότητα τον συντρίβει κι αυτός ξεθωριάζει μέσα στις μυλόπετρές της.

Το δυνατό σημείο της συγγραφέως είναι ο τρόπος με τον οποίο αποδίδει αυτήν την εφιαλτική κατάσταση. Νευρώδης γραφή που ξέρει να πηγαίνει και να έρχεται ανάμεσα στο σύνολο και στις λεπτομέρειες, πολύ καλός χειρισμός ενός δομημένου χάους, ενός ελεγχόμενου χείμαρρου, ενός μεταμοντέρνου χείμαρρου που παίρνει μαζί του σκέψεις, πράξεις, φωνές και αισθήματα, πάνω σε μια κοίτη που αντικατοπτρίζει τον σκληρό κόσμο που ζούμε. Πρόκειται για ένα είδος ταυτοχρονισμού, ο οποίος συναιρεί στιγμές, εικόνες και βιώματα, ετερόκλητα συμβάντα και σχόλια, που έρχονται από αλλού, αλλά συγκλίνουν απίστευτα φυσικά.

Παρόλο που τα τελευταία διηγήματα του τόμου είναι κάπως εξασθενημένα, δεν μπορεί κανείς να μην αναγνωρίσει την πολύ ώριμη γραφή της Καλλιρόης Παρούση. Είναι μια γραφή που δεν στέκεται στην πλοκή, ή μάλλον στην ιστορία, αλλά διά της πλοκής κανοναρχεί την αίσθηση, την πυγμή του λόγου και την ορμή των εικόνων, την καταιγιστική υποβολή της ατμόσφαιρας… Οι πευκοβελόνες που υπεισέρχονται σε κάθε κείμενο κάνουν το σκηνικό πιο ελληνικό και δη πιο οικείο.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι Διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου.


Απόσπασμα από το βιβλίο

«”Μαρία, αν θέλεις, μπορείς να συζητήσεις με τον αναπληρωτή γενικό γραμματέα", κλικ, ενεργοποιεί τον μηχανισμό, βγαίνει από την τουαλέτα, κοιτάζονται έντονα στα μάτια, ο φωτισμός επανέρχεται, η Μαρία του λέει “συγγνώμη”, πατάει το κουμπί, κι εκείνος αντιδρά με τρόπο που κανείς δεν περιμένει, κρατά το κόκκινο κουμπί κάτω από το γραφείο του πατημένο, πώς γίνεται να το υποψιάστηκε, σκέφτεται η Μαρία με μια απορία παγωμένη στο πρόσωπο που καταστράφηκε, έμεινε χωρίς χέρια η Μαρία, από τις τρύπιες κάλτσες στα πόδια της έβλεπαν όλοι τα ματωμένα μέλη της».


altΚανείς δεν μιλάει για τα πεύκα
Καλλιρόη Παρούση
Κέδρος 2016
Σελ. 168, τιμή εκδότη €11,00

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ