alt

Για τη συλλογή διηγημάτων της Τίνας Κουτσουμπού Ο καινούργιος κι επτά ακόμη διηγήματα (εκδ. Γαβριηλίδη).

Του Γιώργου Δελιόπουλου

Αν ένα βιβλίο είναι κάτι παραπάνω από τον τίτλο του και ορισμένα γενικά στοιχεία, τότε δεν αρκεί να πούμε απλώς ότι ο Καινούργιος είναι η πρώτη συλλογή διηγημάτων της Τίνας Κουτσουμπού από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη, μια συλλογή οκτώ διηγημάτων, οκτώ μικρών καθημερινών ιστοριών. Ας μη λησμονούμε ότι ένα βιβλίο είναι καμωμένο πάνω απ’ όλα με λέξεις, πίσω από τις οποίες ανασαίνουν και ζουν οι ήρωες των ιστοριών του, ενώ πίσω από τους λογοτεχνικούς ήρωες κρύβεται, ανασαίνει και σκέπτεται η ίδια η συγγραφέας.

Οι ήρωες είναι διαφόρων ειδών: ηλικιωμένες κυρίες που κουβαλούν στο παρόν το βάρος της μνήμης τους, μικρά παιδιά και νεαρές γυναίκες που προσπαθούν ν’ ανακαλύψουν το άγνωστο χθες, μια πένα, μια τεφροδόχος ή ένα στοιχειωμένο οικόπεδο.

Ποιοι, όμως, είναι οι ήρωες στα διηγήματα του Καινούργιου; Οι ήρωες είναι διαφόρων ειδών: ηλικιωμένες κυρίες που κουβαλούν στο παρόν το βάρος της μνήμης τους, μικρά παιδιά και νεαρές γυναίκες που προσπαθούν ν’ ανακαλύψουν το άγνωστο χθες, μια πένα, μια τεφροδόχος ή ένα στοιχειωμένο οικόπεδο. Όλοι οι ήρωες, είτε άνθρωποι είτε πράγματα, εντάσσονται στο παρόν και το παρελθόν της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Η Μικρασιατική καταστροφή, η κυπριακή τραγωδία, η συνθήκη των Σεβρών και η σημερινή οικονομική κρίση αποτελούν το πλαίσιο της δράσης τους. Όπως δηλώνει περήφανα η πένα στο τρίτο διήγημα, «Ανήκουν στην ελληνική ιστορία».

Οι ήρωες του Καινούργιου ακροβατούν ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, γλιστρώντας πίσω στο παρελθόν μέσα από τα γύρω τους πράγματα. «Κρατώ στη χούφτα μου την πνοή σου […] Με το ζόρι χωράς στην παλάμη μου. Ένα καφέ ζωγραφισμένο κουτί από ξύλο κρύβει μέσα του όλα σου τα μυστικά», ομολογεί η σύζυγος, κρατώντας στα χέρια της την τεφροδόχο του νεκρού της άντρα και τις αναμνήσεις μιας ζωής που πέρασε. Σ’ ένα άλλο διήγημα η ηλικιωμένη Λέγκω κοιτάζει την παλιά Σμυρνιά κούκλα της κι ανακαλεί τα περασμένα, παραδεχόμενη ότι «αυτό το παιχνίδι κρύβει τη δική μου ιστορία». Στο Άρωμα του τάνγκο ένας χορός γίνεται η αφορμή να ξαναβρεί η Μερσέντες τον χαμένο της σύντροφο και να εξαφανιστεί στο τέλος μαζί του, «παίρνοντας μαζί της το άρωμα, το άρωμα του τάνγκο».

Ταλαντευόμενοι ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, οι ήρωες φιλοσοφούν για τη ζωή, τη μοναξιά, τη συντροφικότητα και την πραγματικότητα, στην οποία ανήκουν. «Δε με πειράζει τόσο η μοναξιά όσο η αχρηστία», μονολογεί η πένα του μουσείου για τη μοίρα της. Η νεαρή φωτογράφος στο τελευταίο διήγημα διαπιστώνει την κρυμμένη ομορφιά του αλλοιωμένου αθηναϊκού αστικού τοπίου και παραδέχεται, «Όμορφη που είναι η Αθήνα μέσα από το φακό της».

Όμως, οι ήρωες του Καινούργιου δεν στέκονται απέναντι στη ζωή, μόνο φιλοσοφώντας. Παράλληλα, υιοθετούν και μια ενεργητική στάση, αναλαμβάνουν την προσωπική τους ευθύνη απέναντι στο πεπρωμένο. Σε μια εποχή, που περιστρέφεται γύρω από γιγάντια «εγώ», η δράση τους βασίζεται στη βαθιά ενσυναίσθηση για τον άλλον. Αναγνωρίζουν το αλληλένδετο της μοίρας των ανθρώπων, όπως ο νεαρός μαθητής στο διήγημα Ο Καινούργιος, όταν αναλογίζεται την ατυχία του συμμαθητή του και αναρωτιέται για τη δική του μοίρα, «Ποιος να ξέρει; Ίσως αύριο αγγίζει και το δικό μου σπίτι».

Οι ήρωες των ιστοριών του Καινούργιου φιλοσοφούν, νοιάζονται, βοηθούν και θέλουν να καταγράψουν τις ιστορίες τους, ο καθένας με το δικό του τρόπο: η νεαρή φωτογράφος με το φωτογραφικό της φακό, η πένα με το μελάνι της και η γιαγιά Λέγκω μέσα από τις αφηγήσεις στη μικρή Θάλεια. «Σα θα μεγαλώσεις, να γίνεις συγγραφέας και να τα γράψεις», προτρέπει η γιαγιά Λέγκω το μικρό κορίτσι.

Η γοητεία της γραφής της, όμως, κρύβεται στην ευαισθησία, την τρυφερότητα και το λυρισμό, με τα οποία προσεγγίζει τις ιστορίες των ηρώων της, ακόμη και στις πιο δραματικές σκηνές.

Σ’ αυτό το σημείο οι ήρωες συναντούν τη συγγραφέα, η οποία ξεπροβάλλει ανάμεσα στις λέξεις. Η Τίνα Κουτσουμπού δεν καταφεύγει σε αφηγηματικές καινοτομίες. Η αφήγησή της είναι απλή, συνήθως γραμμική, σε πρώτο ή τρίτο πρόσωπο. Η γοητεία της γραφής της, όμως, κρύβεται στην ευαισθησία, την τρυφερότητα και το λυρισμό, με τα οποία προσεγγίζει τις ιστορίες των ηρώων της, ακόμη και στις πιο δραματικές σκηνές, όπως για παράδειγμα τη στιγμή του θανάτου του παππού Γιώργη στο πρώτο διήγημα της συλλογής. «Η ψυχή του, ανακουφισμένη πια, αποχωρίζεται το ταλαιπωρημένο του κορμί, κυλά απαλά από το στρώμα του σιδερένιου κρεβατιού και σμίγει με το δροσερό νυκτερινό αεράκι».

Μέσα από τον τρόπο, με τον οποίο επιλέγει τα θέματα, παρουσιάζει τις ιστορίες και πλάθει τους χαρακτήρες της, η Τίνα Κουτσουμπού δίνει την απάντηση στο ερώτημα που θέσαμε στην αρχή. Ο Καινούργιος, λοιπόν, στις σελίδες του μας φέρνει τους άγνωστες ήρωες της διπλανής πόρτας, ήρωες που δε θα παρελάσουν ποτέ σε οθόνες και πρωτοσέλιδα, αλλά πετυχαίνουν τους άθλους τους στο ημίφως μιας δεδομένης καθημερινότητας. Ο Καινούργιος μας φέρνει τους ταπεινούς ήρωες, που με τις μικρές τους πράξεις νεύουν καταφατικά, συλλαβίζοντας το μεγάλο «ναι» στη ζωή. Κι αυτό το «ναι» στη ζωή είναι που ακούει κανείς καθαρά, διαβάζοντας τα οκτώ διηγήματα της συλλογής. 

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΙΟΠΟΥΛΟΣ είναι φιλόλογος και ποιητής.

altO Καινούργιος κι επτά ακόμη διηγήματα
Τίνα Κουτσούμπου
Εκδ. Γαβριηλίδη 2015
Σελ. 112, τιμή εκδότη €8,48

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ